Lesbrief Markt & Overheid

Par.2.1. Monopolie Kenmerken monopolie 1 één aanbieder 2 veel vragers 3 monopolist kan zelf zijn prijs kiezen 4 Toetreding concurrenten is moeilijk door bijv. hoge opstartkosten, wettelijke regeling, patent http://nos.nl/artikel/2022707-dijksma-komt-in-actie-tegen- patenten-op-groenten.html http://nos.nl/artikel/589227-mexico-liberaliseert- oliewinning.html

Moeilijk,abstract, über, deeleconomie Video internetpokeren en monopolist halland casino http://nos.nl/video/226913-pokeren-op-internet-mag.html Moeilijk,abstract, über, deeleconomie http://www.schooltv.nl/video/tegenlicht-in-de-klas-hoezo- samen-delen/ Consumentensurplus monopolist https://www.youtube.com/watch?v=nA7rZrOw9Ww&list=PL3 68837C5A53E9D46

Par.2.1. Afzetlijn monopolist=vraaglijn De monopolist kan zelf de prijs kiezen maar:…. Hoge prijs: weinig mensen kopen het product Lage Prijs: veel mensen kopen het product De monopolist is dus afhankelijk van de betalingsbereidheid van consumenten Betalingsbereidheid zie je in de vraaglijn Verkopen van monopolist=aankopen van consument Dus: afzetlijn monopolist= vraaglijn consument

Afzetlijn = vraaglijn Hoe liep een vraaglijn?

Vergelijking met volkomen concurrentie Volkomen concurrentie: de prijs was niet beïnvloedbaar door een bedrijf en werd vastgelegd op de collectieve markt door oplossing van Qa= Qv Monopolie: de monopolist kiest zelf de prijs op de vraaglijn=afzetlijn

TO bij monopolie TO = prijs x Q Nu is Q anders als p verandert.

MO= extra TO bij één extra product

Tk is hier gegeven MK is de Verandering van TK bij één extra product

GTK= TK/q TW=totale winst= TO- TK

Mogelijke doelen monopolist Maximale omzet: Te vinden door de q te kiezen waarvoor geldt: MO=0 of door de q te kiezen waarbij de TO op zijn hoogst is. Break-even afzet: Te vinden door de q te kiezen waarvoor geldt: TO= TK TW=0 GO= GTK P=GTK Maximale winst: Te vinden door de q te kiezen waarvoor geldt: MO=MK

Doelstelling 1: Maximale winst Maximale winst wordt behaald als: MO = MK Want: Een monopolist(en ander bedrijf ook) zal er steeds één extra product bij blijven maken zolang dat product meer MO oplevert dan MK heeft. Als MO= MK en breidt hij de productie niet meer uit !!

Monopolist: grafisch snijpunt MO = MK Indien MO > MK, dan verwerft de monopolist meer winst bij uitbreiding van de productie. Indien MO < MK, dan verwerft de monopolist meer winst bij inkrimpen van de productie. Indien MO= MK, dan is de winst voor de monopolist maximaal.

Bepaling winst in de grafiek 1 Bepaal bij de gegeven hoeveelheid q aan de hand van de collectieve vraagcurve welke prijs de monopolist voor zijn product zal vragen. 2 Bepaal tevens de gemiddelde totale kosten(GTK) bij die gegeven q P=GO 3 TW= (GO - GTK) x q

1 Bepaling prijs bij de gegeven q=4(hier ook bij MO=MK, hoeft niet)

3. Bepaling winst monopolist in grafiek

Winst, break-even en verlies herkennen in de grafiek A De monopolist maakt winst indien de prijs > GTK (zie slide hiervoor) B De monopolist lijdt verlies als prijs < GTK C De monopolist speelt break even als: prijs= GTK

B Break even bij een monopolist in grafiek

C Verlieslijdende monopolist

Kanttekening Een monopolist die winst maakt kan besluiten om met een lagere prijs genoegen te nemen om toetreding tot de markt te ontmoedigen

Privatisering Privatisering : een overheidsbedrijf komt in particulier bezit. Voordelen: minder kosten voor de overheid Door concurrentie mogelijk meer efficiënt bedrijf en lagere prijs consument Nadelen: Door concurrentie minder geld voor onderhoud en service Als de concurrentie niet voldoende is: hogere prijzen

Invloed op de prijs: Volkomen conc: 0, monopolist: veel Hoeveelheids- aanpasser Prijs- zetter

Prijsdiscriminatie Prijsdiscriminatie: voor een gelijk product aan verschillende prijzen vragen aan groepen klanten Voorwaarden om prijsdiscriminatie te laten lukken: Duidelijk te scheiden klantengroepen Doorverkoop moet onmogelijk zijn De klanten die een hogere prijs moeten betalen moeten ook een hogere betalingsbereidheid hebben en een minder prijselastische vraag.