Cultuurvrienden De betekenis van vrienden in de cultuursector, een pilot in Tilburg Henk Vinken www.henkvinken.nl Werkconferentie Publiek! ‘s-Hertogenbosch 4 november 2016

Presentatie Context, doel en opzet van de pilot Betekenis volgens vrienden en volgens de instellingen Innovatie: op weg naar nieuwe vormen van loyaliteit Vervolgstappen

Context, doel en… Vrijetijdsomnibus SCP: 9% vriend in 2012, 8% in 2014 Wat kunnen ze voor cultuursector betekenen, te mobiliseren? Pilot: wat willen en kunnen vrienden betekenen? Tilburg: veel en breed aanbod Tijd: pilot vlak na economische crisis en imagoschade

… opzet Interviews: directie v 4 instellingen en besturen v 2 vriendenclubs Theaters Tilburg en Vereniging Vrienden van Theaters Tilburg Textielmuseum en de Stichting Vrienden van het Textielmuseum Poppodium 013 (heeft geen verenigde vrienden, wel veel fans) Museum De Pont (wil geen vrienden, wel veel fans) Eerste interview 5 oktober – laatste 27 oktober 2016 Vervolgfase hopelijk nog meer

Iedereen Serieus nemen van loyaliteit, verbondenheid van publiek Basis is band met de plek en met (specifiek) aanbod (b.v. jeugd) Voortdurende vraag: waarom heb je eigenlijk (verenigde) vrienden?

Betekenis Betekenis volgens de verenigde vrienden Draagvlak voor de instelling krijgen, ambassadeurschap Aantrekken meer bezoekers Financieel bijdragen (Textielmuseum)* Ruimte bieden jong talent (Textiellab van Textielmuseum)** * Theaters Tilburg krijgt geld via ‘partners’ (educatief aanbod) en Stichting Cobra (bijzondere producties), niet via vrienden ** Textiellab fungeert als productiehuis voor textielmakers met moderne textielmachines, aangeschaft met steun van vrienden

Opmerkelijk Moeite om bestuurders te vinden en leden te activeren, om activiteiten te ontplooien, om nieuwe vrienden te vinden en ideeën over de toekomst te realiseren Hoe losser de club staat van de instelling, ergo hoe zwakker het besef elkaar nodig te hebben, des te meer moeite Recentelijk ontvlechting club en instelling; doen administratie zelf Geen beleid naar bepaalde type vrienden/doelgroepen: ‘dure’ vrienden, jonge vrienden, etc. Verwijzingen naar cultuur Tilburg: geen elitenetwerk, -cultuur

Betekenis Betekenis vrienden/fans volgens de instellingen Echte vriend = iemand die iets voor je doet zonder iets terug te verwachten, je met raad en daad bijstaat, jouw ambassadeur Uitdragen van binding, het gevoel erbij te horen, loyaliteit Lokaal netwerk mobiliseren t.b.v. instelling (ook: zaken naar buiten kan brengen die je zelf niet kan zeggen) (Bijna) Gratis enthousiasme en inzet (013 over vrijwilligers) Geen privileges voor bepaalde bezoekers; aanbod/plek is voor iedereen; moet ieder inspireren tot ambassadeurschap (De Pont)

Innovatie Terugval ledental a.g.v crisis, maar vooral sterke vergrijzing Breed gedeeld gevoel in tijd van transitie te zitten: het ‘waar-moeten-we-heen’-gesprek te moeten voeren Zet in op relaties met andere netwerken, met andere makers, bij andere sectoren binnen en buiten de cultuursector Maak werk van andere vormen van binding om jonge generaties te trekken (vergeet Vriendenborrel overdag; zondagochtendconcert) Verbind vriendschap/fandom aan deeleconomie, laat vrienden verhalen over instelling/plek, aanbod (muziek, textiel) en de stad delen

De lobbyvriend? Ook jongeren stellen de vraag ‘what’s in it for me’? Het altruïstisch overschot is beperkt, ook bij de jonge, moderne vriend De lobbyvriend, die activistisch opkomt voor belangen van de cultuursector en zich daarop laat mobiliseren, is (vooralsnog) niet aangetroffen rond de 4 Tilburgse instellingen Tot slot: Hoe organiseer je moderne loyaliteit, maar vooral ook wie doet dat? Moet de professionele instelling de vermoeide vrijwilliger te hulp schieten?