Actualia estate planning Family owned business & private wealth Actualia estate planning België EPN, Amsterdam, 14 september 2017

België: actualia estate planning Civiel recht 3 Aangekondigd relatievermogensrecht 3 Nieuwe wetgeving inzake erfrecht 5 Fiscaal recht 15 Erfbelasting – ontwerp van decreet en standpunt VLABEL 15 Schenkbelasting – standpunten VLABEL 22 Aandachtspunten Europese Erfrechtverordening 28 Impliciete rechtskeuze 29 Aanpassing zakelijke rechten 30

Civiel recht Aangekondigd relatievermogensrecht België: actualia estate planning 1 Civiel recht Aangekondigd relatievermogensrecht

Civiel recht België: aangekondigd relatievermogensrecht Huidig huwelijksvermogensrecht: 3 stelsels Gemeenschap van aanwinsten 1 gemeenschappelijk vermogen, 2 eigen vermogens Scheiding van goederen 2 eigen vermogens, eventuele onverveeldheid Algehele gemeenschap 1 gemeenschappelijk vermogen, in principe geen eigen vermogen Aangekondigd relatievermogensrecht: 4e stelsel Beleidsnota van minister van Justitie Koen Geens (6 december 2016) Scheiding van goederen met verrekening van aanwinsten (alsof-beding)

Civiel recht Nieuwe wetgeving inzake erfrecht België: actualia estate planning 2 Civiel recht Nieuwe wetgeving inzake erfrecht

Civiel recht België: nieuwe wetgeving inzake erfrecht (1) Wet gepubliceerd in Belgisch Staatsblad op 1 september 2017 Krachtlijnen Beperking en aanpassing reserve (vb. omzetting reserve) Herdefiniëring rechten langstlevende vs. rechten kinderen Aanpassing aan nieuw wedersamengesteld gezin (2e huwelijk, stiefkinderen) Invoering gelijkheid in waarde voor reservataire erfgerechtigden Invoering globale erfovereenkomst Inwerkingtreding en toepassingsgebied

Civiel recht België: nieuwe wetgeving inzake erfrecht (2) 1. Reserve Beperking van reserve Kinderen: globale reserve beperkt tot ½ van de nalatenschap Ouders: reserve afgeschaft + vervangen door onderhoudsvordering Reserve langstlevende ongewijzigd: vruchtgebruik op ½ van de nalatenschap en minstens op gezinswoning en huisraad Reserve in waarde Omzetting reserve in volle eigendom op verzoek van niet- gemeenschappelijke kind(eren) en/of langstlevende i.p.v. op vordering

Civiel recht België: nieuwe wetgeving inzake erfrecht (3) 2. Herdefiniëring rechten langstlevende vs. rechten kinderen Aanrekening reserve langstlevende bij voorrang op beschikbaar deel Compensatie kinderen die ongelijk worden belast met vruchtgebruik langstlevende Omzetting reserve in volle eigendom op verzoek van niet- gemeenschappelijke kind(eren) en/of langstlevende i.p.v. op vordering Geen inbreng door en voor de langstlevende Langstlevende neemt vruchtgebruik over dat eerststervende had voorbehouden bij gift

Civiel recht België: nieuwe wetgeving inzake erfrecht (4) 3. Aanpassing erfrecht aan nieuw wedersamengesteld gezin (2e huwelijk, stiefkinderen) Beperking reserve kinderen tot ½ van de nalatenschap Geen vruchtgebruik voor langstlevende op voorhuwelijks geschonken goederen Omzetting reserve in volle eigendom op verzoek van niet- gemeenschappelijke kind(eren) en/of langstlevende i.p.v. op vordering

Civiel recht België: nieuwe wetgeving inzake erfrecht (5) 4. Gelijkheid in waarde voor reservataire erfgerechtigden Reserve in waarde Inbreng in waarde Inkorting in waarde Regels van inbreng van giften Afstammelingen: vermoeden van gift als voorschot op erfdeel tenzij anders bepaald Andere begiftigden: vermoeden van gift buiten deel

Civiel recht België: nieuwe wetgeving inzake erfrecht (6) Inbreng in waarde Huidig erfrecht In principe inbreng in natura Waarde Roerende goederen: datum gift Onroerende goederen: datum overlijden Nieuw erfrecht Waarde op datum van gift, geïndexeerd tot overlijden Bij voorbehoud vruchtgebruik: waarde bij overlijden vruchtgebruiker

Civiel recht België: nieuwe wetgeving inzake erfrecht (7) Inkorting in waarde Huidig erfrecht In principe inkorting in natura Waarde op datum van overlijden Nieuw erfrecht Waarde op datum van gift, geïndexeerd tot overlijden Bij voorbehoud vruchtgebruik: waarde bij overlijden vruchtgebruiker

Civiel recht België: nieuwe wetgeving inzake erfrecht (8) 5. Globale erfovereenkomst Ouders met alle afstammelingen Bindend voor alle partijen Verscheidene formaliteiten Erfenissprong mogelijk

Civiel recht België: nieuwe wetgeving inzake erfrecht (9) Inwerkingtreding Principe 1 jaar na publicatie in Belgisch Staatsblad: 1 september 2018 Uitzondering voor overgangsbepalingen Vanaf publicatie in Belgisch Staatsblad Toepassingsgebied Nalatenschappen opengevallen na inwerkingtreding Quid gift bij leven voor inwerkingtreding? Materiële en formele geldigheid blijft conform recht op datum van gift Regels van inkorting en inbreng (tijdstip en waarde) Principe: conform nieuw erfrecht Tenzij verklaring voor behoud van oud erfrecht binnen 1 jaar na publicatie in Belgisch Staatsblad, voor 1 september 2018

Fiscaal recht Vlaams Gewest Erfbelasting België: actualia estate planning 3 Fiscaal recht Vlaams Gewest Erfbelasting

Fiscaal recht Vlaams Gewest: erfbelasting (1) Ontwerp van decreet (14 juli 2017) inzake verwerpingsregel (vrijwillige erfenissprong) Ontwerp van decreet (14 juli 2017) inzake weigering aftrek schuld aan langstlevende op basis van huwelijkscontract in nalatenschap eerstervende VLABEL standpunt (13 juni 2016): Nederlandse ascendentenverdeling

Fiscaal recht Vlaams Gewest: erfbelasting (2) 1. Ontwerp van decreet inzake verwerpingsregel (vrijwillige erfenissprong) Timing Voorontwerp van decreet goedgekeurd op 14 juli 2017 Voorgelegd aan Raad van State voor advies Principe Kinderen verwerpen nalatenschap ouders Kleinkinderen komen in de plaats Gevolg 1x belast bij overlijden van de grootouders Kleinkinderen dragen belasting die ouders verschuldigd zouden zijn (geen fiscale erkenning van civiele keuze) Wetswijziging Splitsing per kleinkind (fiscale erkenning van civiele keuze)

Fiscaal recht Vlaams Gewest: erfbelasting (3) 2. Ontwerp van decreet inzake weigering aftrek schuld aan langstlevende op basis van huwelijkscontract in nalatenschap eerstervende Timing Voorontwerp van decreet goedgekeurd op 14 juli 2017 Voorgelegd aan Raad van State voor advies 2 varianten: Alsof-beding of verrekenbeding (bij scheiding van goederen) Verblijvingsbeding of keuzebeding met last (bij gemeenschap van aanwinsten)

Fiscaal recht Vlaams Gewest: erfbelasting (4) 1e variant: alsof-beding of verrekenbeding Principe Beding in huwelijkscontract van scheiding van goederen Eerststervende gaat een verbintenis aan om (een deel van) vermogen over te dragen aan langstlevende bij overlijden Situatie ‘alsof’ er een gemeenschap is, in geval van overdracht van ½ deel Gevolg 1e nalatenschap: netto-actief wordt gehalveerd door schuldaftrek Wetswijziging 1e nalatenschap: Aftrek van schuld niet meer mogelijk Langstlevende belast op al hetgeen verkregen van de eerststervende

Fiscaal recht Vlaams Gewest: erfbelasting (5) 2e variant: verblijvingsbeding of keuzebeding met last Principe Beding in huwelijkscontract van gemeenschap van aanwinsten Eerststervende draagt gehele gemeenschap over aan langstlevende bij overlijden De langstlevende aanvaardt een last in het voordeel van de kinderen Last is opeisbaar bij overlijden langstlevende Gevolg 1e nalatenschap: kinderen belast op vordering 2e nalatenschap: last wordt opeisbaar als passief in nalatenschap langstlevende Wetswijziging 1e nalatenschap: langstlevende belast op hetgeen verkregen boven de helft van gemeenschap 2e nalatenschap: aftrek van schuld niet meer mogelijk

Fiscaal recht Vlaams Gewest: erfbelasting (6) 3. VLABEL standpunt: Nederlandse ascendentenverdeling Principe Langstlevende verkrijgt totaliteit van nalatenschapsgoederen onder schulderkenning aan kinderen Kinderen verkrijgen schuldvordering ten laste van langstlevende voor hun aandeel in de nalatenschap Last opeisbaar bij overlijden langstlevende Standpunt VLABEL 1e nalatenschap: Vordering op langstlevende wordt nominaal gewaardeerd 2e nalatenschap: Aftrek van schuld in nalatenschap langstlevende wordt geweigerd Nominaal bedrag uit eerste nalatenschap mag in mindering worden gebracht van het actief

Fiscaal recht Vlaams Gewest Schenkbelasting België: actualia estate planning 4 Fiscaal recht Vlaams Gewest Schenkbelasting

Fiscaal recht Vlaams Gewest: schenkbelasting (1) VLABEL standpunt: gesplitste inschrijving van effecten/delen van maatschap ingevolge gift met voorbehoud van vruchtgebruik Principe Onroerende en roerende goederen (waaronder effecten en geldbeleggingen) gesplitst aangekocht Volle eigendom onderworpen aan erfbelasting bij overlijden vruchtgebruiker Vermoeden van “bedekte bevoordeling” via voorafgaande gift VLABEL Klassiek standpunt Standpunt van 21 maart 2016 Standpunt van 26 april 2017

Fiscaal recht Vlaams Gewest: schenkbelasting (2) Klassiek standpunt VLABEL Geen erfbelasting indien Begunstigde van de gift vrij over fondsen kon beschikken; OF Voorafgaande gift onderworpen aan schenkbelasting Gesplistste aankopen van onroerende goederen geviseerd

Fiscaal recht Vlaams Gewest: schenkbelasting (3) Standpunt VLABEL van 21 maart 2016 Vlabel verbreedt toepassingsgebied Gift van effecten en geldbeleggingen met voorbehoud van vruchtgebruik Onderworpen aan erfbelasting bij overlijden vruchtgebruiker Uitzondering Voorafgaande gift onderworpen aan schenkbelasting Kaasroute geviseerd Mist wettelijke basis!

Fiscaal recht Vlaams Gewest: schenkbelasting (4) Standpunt VLABEL van 26 april 2017 Vlabel verbreedt toepassingsgebied nogmaals Gift van delen van burgerlijke maatschap die effecten of geldbelggingen houdt met voorbehoud van vruchtgebruik Onderworpen aan erfbelasting Uitzondering Voorafgaande gift onderworpen aan schenkbelasting Mist wettelijke basis!

Fiscaal recht Vlaams Gewest: schenkbelasting (5) Inwerkingtreding standpunten VLABEL Geen retroactieve werking – eerder gedane planning in principe niet geraakt 1e standpunt: verbreding toepassingsgebied op giften vanaf 1 juni 2016 2e standpunt: verbreding toepassingsgebied op giften vanaf 1 juni 2017 Uitzondering: opbrengsten in een maatschap (die gesplitst wordt aangehouden), aangewend om nieuwe effecten te kopen die gesplitst worden ingeschreven

Aandachtspunten Europese Erfrechtverordening België: actualia estate planning 5 Aandachtspunten Europese Erfrechtverordening

Aandachtspunten Europese Erfrechtverordening (1) Impliciete rechtskeuze art. 22 lid 2 ErfVo: rechtskeuze ofwel uitdrukkelijk (expliciet) ofwel duidelijk blijkend uit de bewoordingen (impliciet) overweging 39 considerans ErfVo: een verwijzing naar bepaalde rechtsregels van de staat van de nationaliteit van de testateur geldt als impliciete rechtskeuze art. 83 lid 4 ErfVo: erkenning geldigheid impliciete rechtskeuze in vóór 17 augustus 2015 opgestelde uiterste wilsbeschikkingen voorbeeld: verwijzing naar art. 4:1167 BW (oud) in het kader van de ouderlijke boedelverdeling

Aandachtspunten Europese Erfrechtverordening (2) Aanpassing zakelijke rechten (1) de aard van zakelijke rechten valt blijkens art. 1 lid 2 onderdeel k) buiten het toepassingsbereik van de ErfVo art. 87 lid 1 Wetboek van internationaal privaatrecht (België): de zakelijke rechten op een goed worden beheerst door het recht van de Staat op wiens grondgebied dit goed zich bevindt op het tijdstip dat zij worden ingeroepen art. 31 ErfVo: indien met betrekking tot een in België gelegen goed een zakelijk recht wordt ingeroepen onder het ingevolge de ErfVo toepasselijke recht, dat België niet kent, wordt dit zakelijke recht, indien noodzakelijk en voor zover mogelijk, in overeenstemming gebracht met het meest gelijkwaardige zakelijke recht in België

Aandachtspunten Europese Erfrechtverordening (3) Aanpassing zakelijke rechten (2) voorbeeld: vruchtgebruik met zelfstandige vervreemdings- en verteringsbevoegdheid van de vruchtgebruiker volgens Nederlands recht dat betrekking heeft op in België gelegen goederen conversie in klassiek vruchtgebruik? of volle eigendom voor de vruchgebruiker met fideï commis de residuo, waarbij de hoofdgerechtigden optreden als verwachters? gevolgen voor de erfbelasting, zowel bij eerste overlijden als bij overlijden van de vruchtgebruiker?

Vragen ?

Dank voor uw aandacht Photo: Lorem ipsum

Contactgegevens Saskia Lust Advocaat Partner Loyens & Loeff Woluwe Atrium Neerveldstraat 101-103 B - 1200 BRUSSEL +32 2 700 10 32 +32 478 97 17 86 saskia.lust@loyensloeff.com

Contactgegevens Dirk-Jan Maasland Senior kandidaat-notaris Family Owned Business & Private Wealth Loyens & Loeff N.V. Fred. Roeskestraat 100 1076 ED AMSTERDAM +31 20 578 57 43 +31 6 53 58 60 28 dirk.jan.maasland@loyensloeff.com