Outdoor Advanced - Specialist Tuin en Openbaar Groen 3.1, 2008 - 2009 1. Cluster Onderhoud Groen; 1.1 Bodemkunde Outdoor Advanced - Specialist Tuin en Openbaar Groen 3.1, 2008 - 2009

Indeling bodembestanddelen: Bodemkunde = de kennis over de aardkorst Bodem = de aardkorst door procesvorming ontstaan en wortelgroei Indeling bodembestanddelen: vast vloeibaar gasvormig De bodem bestaat uit: - minerale delen; 45 % - organische delen; 5 % - water; 24 % - lucht; 26 %

Grond (optimale situatie) Minerale delen 50% vaste delen 5% O.S. 24% water 50% poriën 26% lucht

Vaste delen Grind > 2000 mu Zand grof zand 210 – 2000 mu fijn zand 50 – 210 mu leem 2 - 50 mu sloef < 16 mu Organische stof Micrometer of mu (spreek uit: muu) = 1/1.000 millimeter of 0,001 mm

GEDRAGINGEN Fijn zand Grof zand Afslibbaar Kalk Organische stof fijne poriën / capillaire werking / houdt enig water vast Grof zand Grove poriën / geen capillaire werking / houdt bijna geen water vast / goed waterdoorlatend Afslibbaar Hele fijne poriën / goede capillaire werking / houdt veel vocht en voedsel vast / geeft samenhang aan de gronddeeltjes Kalk Bepaald de zuurgraad van de grond Organische stof Houdt vocht en voedsel vast / geeft structuur aan de grond / humus

Klei: afgezet door water; zee of rivier Vaste delen; mineraal Sedimentatie of afzetting van klei en zand. Klei: afgezet door water; zee of rivier Zand: afgezet door de wind (4e ijstijd) Uitzondering: leem ontstaan tijdens de 3e ijstijd

Veen: in zuurstofarm en zeer natte omgeving ontstaan Organisch materiaal: Al of niet omgezette plantendelen, dierlijk leven (fauna) en afgestorven wortels. Veen: in zuurstofarm en zeer natte omgeving ontstaan hoogveen laagveen

Eigenschappen van de bodem: Wat is grondstructuur? De verdeling tussen vaste, vloeibare en gasvormige delen of fasen die een vast en stabiel patroon bezitten. Eigenschappen van de bodem: fysisch chemisch biologisch

Kleigronden Eigenschappen: Minder draagkrachtig Minder waterdoorlatend Goede capillaire werking Veel voedingsstoffen Houdt veel water vast Geeft minder water af

Zandgronden Eigenschappen: Goede draagkracht Goed waterdoorlatend Mindere capillaire werking Weinig voedingsstoffen Houdt weinig water vast Geeft veel water af

Bodemvormende processen Veen Rijping Veraarden

Veengronden Eigenschappen: Levert voedingsstoffen Redelijke draagkracht Goede structuur Zure werking

Lucht Opbouw bodemlucht: Stikstof N2 78 % Zuurstof / O2 0-21% Koolzuurgas / CO2 % variabel 0,02 % Diverse andere gassen

Verandering samenstelling Verbruik door: boom / bodemleven / vertering (afbraak) Afgifte CO2 of Kooldioxide Structuurbederf In de bodem zit voor maximaal 4 dagen O2

Richtlijnen < 10% : grote kans op zuurstofgebrek en schade aan de actieve wortels (wortelafsterving) 10 - 12%: grote kans op wortelsterfte 12 - 16%: afhankelijk van de soort is groeistoornis mogelijk > 16%: voldoende zuurstof voor een goede ontwikkeling

Invloeden Aard wegdek Verdichting Vochtgehalte bodem Percentage organisch materiaal

Verversing lucht Bodemleven (wormen e.d.) Indringing regenwater Grondbewerking