Wat is…? Waarom zou je…? Hoe kun je…? Activerend lesgeven Wat is…? Waarom zou je…? Hoe kun je…? Gee van Duin, 9 november 2004

Wat is… …activerend lesgeven?

Loesje Als je goed nadenkt helpt het volgooien van een uitgedroogde spons niet; een spons moet ZICH volzuigen.

me·tho·de (de ~ (v.), ~n/~s) vaste, weldoordachte werkwijze om een bepaald doel te bereiken => systeem leerplan bij het onderwijs Uit de Van Dale webeditie. Een methode is bij ons ook ‘het boek’, en soms zijn we daar slaaf van…. Let vooral op het omineuze woord VASTE.

Een methode: Biologie voor jou Docent vertelt inhoud van een basisstof. Docent geeft leerlingen opdracht tot het maken van de opdrachten. Docent wijst op de kant-en-klare samenvatting. WEL structuur, GEEN ruimte. Een moderne methode: Meest gebruikte schoolboek bij biologie.

Een methode: Het volle leven "Zooals het in dit boekje is voorgeschreven, moet ge 't nu precies niet doen". Een minder moderne methode, maar in zijn tijd héél modern: niet meer een boek, maar levensechte platen als bespreek- en kijk-uitgangspunt; altijd zijn er kinderen te zien! Uit: Het volle leven, platen bij een methode van Jan Ligthart Serie III, winterhalfjaar, metselen, nr. 6: Kleine kleibewerkers, getekend door W.K. de Bruin

Jan Ligthart Jan Ligthart, schoolmeester van rond 1900, o.m. de schilderswijk in Den Haag. Mede-auteur van Ot en Sien, bedenker van de methode “het volle leven”. Hoe zijn de activiteiten verdeeld? Wie doet wat?

Activerend lesgeven: Je geeft leerlingen de ruimte om zelf (én met elkaar) te denken en te doen… …in een gestructureerde opzet, …gericht op te halen leerdoelen. De docent is regisseur. Elke leerling is hoofdrolspeler (en géén figurant).

Waarom zou je… …activerend lesgeven?

Loesje Eigenlijk volstaat deze uitspraak om de vraag “waarom zou je…?“ te beantwoorden.

Activiteit bij Biologie voor jou de les tijdens na Leerling huiswerk (?) zitten luisteren schrijven Docent staan spreken

Use it or lose it Wiens hersens worden zo het meest intensief gebruikt?

Constructivisme Je construeert zelf je kennis/kunde Je doet dat via activiteiten Je bouwt voort op eerdere kennis/kunde Je werkt doelgericht Je werkt samen Constructivisme betekent voor een kunsthistoricus iets anders dan voor een onderwijzer. Een beeld uit het Russisch constructivisme, 1916, van Gabo

…en wat levert het op? Pret Motivatie Afwisseling Effectiever les Minder stilte, meer orde

Loesje Dát was hem.

Hoe kun je… …activerend lesgeven?

Loesje

Activiteiten bij Het volle leven voor de les tijdens na Leerling praten handelen spelen Docent doelen kiezen structureren organiseren kijken stimuleren regisseren terugkijken

Leraar actief vóór de les Leerling actief ín de les Activiteit anders Leraar actief vóór de les Leerling actief ín de les Aardappels zijn heel gewoon, maar je hebt ook aardappel anders

Jan Ligthart: “In een goede school doen de leerlingen alles, de meesters weinig, en de bovenmeester niets.” Hij bedoelt het niet letterlijk, maar de accentverschuiving is essentieel

Doen! (Laat je ‘methode’ dicht) Wees ontevreden → stel een leerdoel vast. Bedenk leerlingactiviteiten daarbij. Structureer, organiseer. Plan je les rond de activiteiten van de leerlingen en niet rond de jouwe.

Voorbeelden Taaldorp Schuiven met begrippen Dramatische werkvormen Verhalend ontwerpen Zinnen met opzettelijke fouten LEGO en modellen bouwen (DNA) Samenwerkend leren …en nog véél meer!

Loesje