Motiveren: de ins en outs! Lisette Hornstra

Motivatie? Waar denk je aan bij deze term?

Vandaag Wat is motivatie? Hoe kan je motivatie faciliteren? Verschillende theoretische gezichtspunten Motivatie bij (hoog)begaafde leerlingen

Mara Mara zit in groep 7 van de basisschool Mara heeft altijd hoge cijfers gehaald Daarvoor heeft ze nooit enorm hard hoeven werken Ze is graag de beste en haalt graag de hoogste cijfers De laatste tijd haalt ze soms minder goede cijfers Dit frustreert haar, waardoor ze haar best niet meer lijkt te doen

Ontwikkeling van motivatie

Wat is motivatie?

Zelfdeterminatietheorie (Deci & Ryan, 1985) https://youtu.be/jiqXhIuNmuI 00:05-01:00

Zelfdeterminatietheorie (Deci & Ryan, 1985) Extrinsieke motivatie Interne verplichting Persoonlijk belang Intrinsieke motivatie Moetivatie Autonome motivatie

Autonomie-ondersteuning

Motivatie faciliteren Leerlingen motiveren kan niet Condities scheppen waarbinnen leerlingen zichzelf kunnen motiveren wel

Zelfdeterminatietheorie ‘Ik heb een gevoel van keuze en vrijheid in de acties die ik onderneem’ De 3 basisbehoeftes Autonomie ‘Ik voel me begrepen en gesteund door mijn omgeving’ Verbondenheid Competentie ‘Ik voel me bekwaam in de dingen die ik doe ’

Autonomie-ondersteuning Motivatie Controleren Moetivatie Begeleider van het leerproces Keuzes bieden Relevantie uitleggen Instructie naar behoefte Stuurt het leerproces Laat studenten werken op zijn/haar manier Legt uit welke stof belangrijk is voor de toets Geeft aan alle studenten dezelfde instructie. Perspectief studenten Aanhoren van de interesses, wensen van studenten Verwerken van interesses studenten in de lessen Eigen agenda Werkt volgens eigen agenda Verwerkt de interesses van studenten niet in de lessen Flexibel Staat open om iets op een andere manier te doen als studenten dit voorstellen Rigide Geen ruimte voor inbreng van de studenten in de lessen Aanmoedigen initiatieven Hoort initiatieven van studenten aan, en overweegt hierop in te gaan Stimuleert studenten met initiatieven te komen Verplichten Beveelt, gebruikt dwingende taal Studenten moeten werken volgens de manier die de docent voorschrijft

Structuur Wat is structuur? Het bieden van overzicht, houvast, duidelijkheid en grenzen aan studenten, waardoor zij zich competent kunnen voelen. Ook voldoende uitdaging valt hieronder. ‘Ik bied structuur door duidelijke afspraken met mijn leerlingen te maken. Ze weten precies wat ik van hen verwacht en wat zij van mij mogen verwachten.’ ‘Ik bied structuur door studenten een stappenplan te geven, met een duidelijke beschrijving, opgesplitst in behapbare onderdelen.’

Duidelijke regels en verwachtingen Waarom niet duidelijk Dwingend Duidelijke regels en verwachtingen Waarom niet duidelijk Weinig inspraak leerlingen Rigiditeit Motiverend Duidelijke doelen en verwachtingen Niet-dwingende taal Inspraak en keuzes leerlingen Structuur zonder autonomie Structuur en autonomie Veeleisend en inconsequent Chaotische situatie Weinig duidelijkheid en hulp Geen keuzes Permissief Aandacht voor leerlingperspectief Keuzes Chaos Doel en richting niet duidelijk Weinig structuur, weinig autonomie Autonomie zonder structuur

Attributies Neem een (hoog)begaafde leerlingen die je in je klas hebt (gehad) in je hoofd. Waar schrijft deze leerling een goed cijfer aan toe? En een slecht cijfer? (Weiner, 1985)

Attributies Wat zijn attributies? (Weiner, 1985) Competentie-gevoel Prestatie Attributie (Weiner, 1985)

Attributies Intern Extern Veranderbaar Niet-veranderbaar (Weiner, 1985)

Prestatiedoelentheorie Hoge cijfers willen halen Lage cijfers willen vermijden Leerdoelen Prestatie-doelen (Ames, 1992; Dweck & Leggett, 1988; Maehr & Nicholls, 1980)

Prestatiedoelentheorie https://youtu.be/jiqXhIuNmuI 04:20-05:44

Motivatie en hoogbegaafheid Twee perspectieven Renzulli

Motiveren van (hoog)begaafde leerlingen Buiten de klas Plusklas kan motiveren, maar dit kan ten koste gaan van motivatie in de reguliere klas Vooral meisjes hebben er vaker moeite mee ‘er niet altijd bij te zijn’ Transfer essentieel Profiteren andere leerlingen ook van (Hornstra et al., resubmitted)

Motiveren van (hoog)begaafde leerlingen Binnen de klas Basisprincipes vergelijkbaar met niet-HB leerlingen Invulling soms anders Autonomie Competentie – uitdaging & structuur Verbondenheid met leerkracht, medeleerlingen en ontwikkelingsgelijken Leergerichte aanpak Iedere leerling, ook iedere HB-leerling is anders! Dialoog: Wat heb jij nodig? Wat wil jij leren?

Vragen? https://youtu.be/jiqXhIuNmuI www.uu.nl/motiverend_lesgeven