Wat weten we over discriminatie op de stagemarkt? Onderzoek door Kennisplatform Integratie en Samenleving www.kis.nl Eva Klooster

Discriminatie bij toegang tot arbeid/stage Discriminatie is het ongelijk behandelen van sollicitanten met gelijke capaciteiten om redenen die er niet toe doen (bijv. achternaam). Onbewuste discriminatie Voorbeeld; afwijzen van magere sollicitante voorzij fysieke functie (sollicitant blijkt topsporter te zijn).

Effecten discriminatie op jeugdigen Internalisatie: wanneer het kind zichzelf (onbewust) als ‘mindere’ of ‘zwakkere’ begint te accepteren en discriminatie accepteert. Mogelijke effecten is het gedragen naar stereotypen en vooroordelen Onzichtbaarheidssyndroom: wanneer een persoon het gevoel heeft dat zijn of haar talenten en persoon niet naar waarde worden geschat en niet worden gezien, dat hij of zij er nooit bij zal horen. Overassimilatie: waarbij een kind of jongere zich totaal gaat aanpassen aan wat de ontvangende samenleving van hem of haar verwacht. Gevoelens van minderwaardigheid, vervreemding, onzekerheid, uitsluiting, er niet bij horen, laag zelfbeeld, frustratieagressie,… Psychische problemen zoals angsten, depressie, burn-out, constante stress, psychose,… (blijkt uit o.a. onderzoek van Birsen Taspinar en Fanny Matheusen)

Aanleiding Uitkomsten onderzoeken naar discriminatie op de arbeidsmarkt : Discriminatie bewezen Signalen uit stagemarkt: studenten met een niet-westerse achtergrond meer moeite om stage te vinden, dan autochtone studenten

Discriminatie arbeidsmarkt SCP (2015) onderzoek naar selectie laag en middenniveaufuncties Gelijkwaardige (fictieve) kandidaten reageren op dezelfde vacature, enige verschil: achternaam Uitkomst: kandidaat met autochtone naam heeft bijna 2x hogere kans op uitnodiging voor gesprek dan kandidaat met Marokkaanse achternaam

Hoe zit het op de stagemarkt? student met migratieachtegrond zoekt langer (SBB) solliciteert vaker voor succesvolle uitnodiging (ROA) minder vertrouwen in gelijke kansen op stage (SCP)

Medewerkers BPV / stagebegeleiders Verschillen observaties & (h)erkenning discriminatie Uiteenlopend 'van nooit' tot 'regelmatig‘ Tussen collega’s BPV weinig uitwisseling

Verschil per sector en functie Nauwelijks signalen van discriminatie over overheidsinstellingen en maatschappelijke (zorg) organisaties Wel signalen van discriminatie door kleine en middelgrote bedrijven in oa. (detail) handel, horeca/hotel en advocatuur Wel signalen bij representatieve functies (balie)

Hoe wordt gereageerd op signalen? Weinig meldingen bij SBB, ADV en College Rechten v.d. Mens Studenten mijden bedrijven waarover ‘het verhaal gaat’ dat niet-westerse stagiaires minder gewenst zijn Stagebegeleiders vermijden moeilijke gesprek met werkgevers Sturen andere student die wel voldoet aan wensen werkgever

Waarom bpv/ stagebegeleiders signalen negeren? Is het wel /niet discriminatie? (niet zeker) Leerwerkbedrijf willen behouden (eigen belang) In belang van leerling (overtuiging - geen probleem erkenning)

Waarom studenten mijden? coping strategie (voorkomen van afwijzing) gebrek aan vertrouwen in kansen in arbeidsmarkt gemak: eigen netwerk

Mogelijke effecten van mijding/ matching Studenten met een migratieachtergrond lopen, vaker dan autochtone studenten , op stage bij overheid maatschappelijke organisatie werkgever met een migrantenachtergrond.

Welke studenten zijn kwetsbaar? die geen werkgevers hebben in het eigen netwerk hebben de meest kwetsbare positie. die niet kunnen rekenen op betrokken begeleiders vanuit school die studeren aan roc’s die (nog) geen beleid hebben mbt omgaan met discriminatie.

Hoe kan je verschil maken? Leren (h)erkennen en bespreken van discriminatie Studenten serieus nemen/ stagebegeleiding = goud! Ga ‘rustig’ gesprek aan met leerwerkbedrijven (ABU) Maak afspraken (LOB) en leg vast in beleid Optimale ontmoeting tussen student en bedrijf (geef voldoende info en gebruik rol intermediair)

Zinvolle stappen voor onderwijs Erkennen Herkennen Bespreken Handelen