Identiteit en Zelfregie Socratisch gesprek Donderdag 19 mei Middelburg Dishoek 8 april 2016

Socrates. 469 – 399 v. Christus. Athene Socrates 469 – 399 v. Christus Athene "Een niet gereflecteerd leven is niet waard geleefd te worden."

Wat niet! Elkaars probleem oplossen Elkaar advies geven

Wat wél! Vrije (denk)ruimte creëren Waarheidsvinding en gezamenlijk (zelf)onderzoek Hoe zit het nu echt? Wat is hier van belang? Waar draait het om? Wat betekent dit eigenlijk? Denken als één hoofd

Socrates aanpak Zonder vraag geen focus op onderzoek Zonder algemene vraag geen gezamenlijkheid Zonder concreet voorbeeld geen vaste voet in de ervaring

De rol van de voorbeeldgever De eigen ervaring van de voorbeeldgever is de basis voor de onderzoeksvraag niet voor een hulpvraag De voorbeeldgever stelt zijn ervaring beschikbaar voor een gezamenlijk onderzoek. De andere deelnemers aan het gesprek reflecteren over dezelfde ervaring en onderzoeken daarmee zichzelf te onderzoeken.

Wat maakt een ervaring goed als onderzoekservaring? 10 minuten Wat maakt een ervaring goed als onderzoekservaring?   De ervaring bevat een schurend element, er zit iets wat je raakt/bezighoudt De inbrenger heeft een heldere/levendige herinnering aan de ervaring Niet te kort geleden/te heftige emotionele lading Er is al enige afstand in het gevoel ten opzichte van de ervaring De inbrenger is bereid de ervaring te onderzoeken met alle deelnemers Er moet een kernmoment/hittepunt te vinden zijn, waar gevoelens, gedachten, daden zich samenvoegden tot een geheel Het moet voor andere wel herkenbaar/invoelbaar zijn De ervaring is gerelateerd aan het onderzoeksthema Niet te complex, een eenvoudige situatie/ervaring volstaat vaak

Wat maakt een vraag tot een goede onderzoeksvraag?   Deze is eenvoudig en duidelijk geformuleerd Is open, niet vooringenomen en bevat geen oordeel, ook niet over zichzelf Is niet eenvoudig te beantwoorden (geen ja/nee, geen recept) Nodigt uit, heeft iets spannends Is niet empirisch te beantwoorden (antwoord kan ontstaan door collectief nadenken) Is te koppelen aan een concreet voorbeeld Is algemeen van aard, d.w.z. niet individueel Is voldoende interessant om gemeenschappelijk te onderzoeken Is een vraag die leeft bij de inbrenger en de groep, niet hypothetisch, of heel academisch Sluit aan bij het kermoment: toets altijd of dit nog de juiste onderzoeksvraag is

Mogelijke onderzoeksvragen   -Bestaat er zoiets als een ware zelf? -Op welke wijze kan het oordeel van iemand anders de waarde die jij zelf hecht aan jouw identiteit beïnvloeden? -Wat heb je nodig om je eigen identiteit te (her)vormen? -Waaruit bestaat de identiteit van een mens? -Hoe kun je (je)zelf verliezen? -Hoe ziet verlies van vertrouwen in jezelf eruit? -Waaraan merk je dat je identiteit veranderd is? -Kun je je(zelf) ook een beetje verliezen? Terugwinnen? -Heb je een keuze als het om (zelf)stigma gaat? -Is herstel te leren? -Kun je stigma herkennen, zonder uit te leggen of te praten? -Hoe bereik ik het tegenovergestelde van identiteitsverlies? -Hoe ziet mijn leven eruit als ik het zelf regel? -Of hele andere vragen die in het gesprek van dat moment opkomen!

Persoonlijk meesterschap Ofwel: wat goed leven is en/of excellent handelen Wat is goed voor het geheel?

Essentie van het onderzoek   Justitia/Rechtvaardigheid: De hoogste van de vier kardinale deugden. De kunst van het geheel, de kunst ervoor te zorgen dat ieder een aandeel, plaats, taak heeft in het geheel/gemeenschap. De juiste orde, burgerschap, sociale cohesie. Vraag: Wat is goed voor het geheel als ik recht wil doen aan de essentie van deze kwestie/onderzoek? Essentie van het onderzoek Wat gaat mij in deze kwestie/onderzoeksvraag aan het hart? Wat moeten wij in deze kwestie ter harte nemen?

En vragen naar de kardinale deugden 1. Welke moed (Fortitudo) heb ik nodig om recht te doen aan de essentie van deze kwestie/onderzoek? 2. Wat heb ik onder ogen te zien (Prudentia) als ik recht wil doen aan de essentie van deze kwestie/onderzoek? 3. Wat heb ik op te geven/te offeren (Temperantia) als ik recht wil doen aan de essentie van deze kwestie/onderzoek? 4. Wat is goed voor het geheel (Justitia) als ik recht wil doen aan de essentie van deze kwestie/onderzoek?

Vrije ruimte: Neem de tijd, denk langzaam, Luister. Stel vragen. Verplaats u in de ander. Bekijk de wereld door andermans ogen. Er hoeft geen beslissing of oplossing te komen. Begrip kweken en zicht krijgen op elkaars denkbeelden is voldoende resultaat. Denk als één hoofd, niet ja, maar…. Maar. Ja, én… Fixeer niet op oplossingen Onderzoek de onderliggende redenen, waarden of visies van een probleem of een oplossing.