DEGUSTATIE 17.02.2017 Vlaamse Wijngilde Commanderij Brussel een selectie van LIBANESE WIJNEN Frédéric Leman Willy De Pauw Erik De Schepper

De Republiek LIBANON - LIBAN - LEBANON 1943 Ceder verwerkt in de nationale vlag

Qurnat as-sawka 3.080 m Zeer vruchtbare hoogvlakte 900 – 1800 m

TERROIR Kalkmergel bodem , klei, rijk aan mineralen Vochtige bodem (smeltwater) Kwaliteitswijn op hellingen (400-1750 m) in de Bekaa-vlakte Terrasbouw (Jezzine)

Klimaat : 300 dagen zonneschijn Gematigd mediterraan klimaat (gem. 12,9°) Natte koele winter met sneeuw (1300m) zelden lentevorst Lange warme droge zomer Volledige rijping van de druiven Geen schimmelbestrijding nodig Korte zachte warme herfst Microklimaat in de Bekaa-vallei Wijnbouw op hoogte : temperatuuramplitudes ( nacht 10° - zomer 40°

Van het oudste wijncultuurgebied ter wereld naar een moderne wijnbouw in een jong wijnland

7000 vChr : Libanon ligt in de bakermat van de wijnbouw (Kaukasus - Georgië –Mesopotamië )

Vanaf 1300 V Chr : Feniciërs Verbouwen de eerste wijnstokken langs de kust ( opgravingen Byblos) Exporteren vitis vinifera wijnen in het Middellands zeegebied (scheepswrakken met intacte ladingen)

200 v Chr : Tempel ter ere van de wijngod Bacchus (Baalbek)

Jezus verandert water in wijn op de bruiloft in Kana

laten alleen nog miswijn toe ! In de middeleeuwen worden wijnen uit Tyre & Sidon in Europa verhandeld door Venetiaanse kooplieden 1517 : de Ottomanen laten alleen nog miswijn toe !

1857 : Libanon onder Ottoman-Turks bewind 1847 eerste wijndomein Ch. Joseph Spath (Chbat) 1857 : Libanon onder Ottoman-Turks bewind Jezuïeten-monniken zijn de grondleggers van de moderne wijnbouw in Libanon : zij planten de cinsault-druif uit Noord-Afrika op Château Ksara (Bekaa vallei) voor de godsdienst

1868 Franse staat stuurt militairen die ook de wijnteelt moeten uitbouwen Militair Ir Eugène Brun is oprichter van het Domaine des Tourelles

1918-1943 Libanon onder Frans protectoraat Nieuwe wijnhuizen krijgen nieuwe kansen 1923 Ch. Nakad 1930 Ch. MUSAR Gaston Hochar

Vanaf 1975 is Libanon een wijnland in oorlog De ontwikkeling van de sector wordt belemmerd Enkele nieuwe ontwikkelingen zonder Franse initiatieven

2000 ha wijndruiven 8’ flessen per jaar 80 % Bekaa –vallei 50-tal wijnbouwers 75% R – 15 % W – 10% rosé 45 % export ( GB-F-USA-CA-D-B)

Merwah , obeidi , youssefi Wijndruiven Autochtone rassen gebruikt in de lokale brandewijn (arak) met groene anijs Merwah , obeidi , youssefi Kwaliteitswijnen met rassen van Franse origine Cabernet sauvignon (40%) – Cinsault- Syrah Cabernet Franc ,merlot , mourvèdre , grenache Chardonnay , suvignon blanc , ugni blanc , riesling , clairette , viognier

De opbouw van een modern wijnland 1990 Na de burgeroorlog : slechts 5 wijndomeinen 1996 Lid van het OIV Office International de la Vigne et du Vin 1997 Oprichting UVL Union Vinicole du Liban (vereniging van 20 belangrijkste domeinen) Nu 50 domeinen : een paar grote , veel klein- schalige familiale bedrijven die vroeger Arak produceerden Sedert 2000 : steeds meer “Boutique Wineries” (soms 1 luxecuvée , kleinschalig , exclusief )

2005 Toezichtsorganisme National Wine Institute 2012 Marks & Spencer neemt 3 Libanese wijnen op in gamma 50-tal wijndomeinen 2017 Elk jaar komt er 100-200 ha bij

Een paar historische wijndomeinen , veel opkomend talent Vandaag 3 domeinen : 2/3de van de productie (Ksara, Kefraya, Musar). 80 % komt uit de Bekaavallei ,900-1400m Ixsir, jong domein, met geld uit de Franse auto-industrie (baas van Renault-Nissan) en met technische bijstand van Hubert de Boüard. Aanrader . 120 ha tot 1800m hoogte. Kopen veel druiven bij bij.

Productie: 8-9 M° flessen per jaar (90.000 hl in 2012-idem Luxemburg) 68% rood, 17% wit en 15% rosé. Slechts 2 à 3000 ha wijngaarden (1/50 van regio Bordeaux) maar 27.000 ha druivenranken (eetdruiven + Arak). Export: 45%, 55% lokale consumptie, ook door “moderne” moslims (consumptie halveert tijdens ramadan). Weinig regels opgelegd door de overheid : experimenteren à volonté

Wijnregio’s Bekaa-vallei Batroun (N) Jezzine (Z) Mount Lebanon

Degustatie : 5 domeinen Top 3 van historische, grootste en bekendste domeinen 2 kleine familiale domeinen;

Château Ksara Oudste en grootste domein van Libanon (440 ha). Opgericht door Jezuïeten in 1857. Kregen toestemming van de Turks/Ottomaanse overheid om wijn te maken voor eigen consumptie en mochten hun Cinsaultstokken planten die ze hadden meegenomen uit Algerije. Sedert 1973 ( 1,5 M° flessen ) in handen van Libanezen

Ksara In 1898 ontdekken de Jezuïeten onder hun klooster 2 km lange Romeinse kelders en kunnen vanaf dan hun wijn beter bewaren (permanent 13°). Daar liggen nu 700.000 flessen te verouderen.

Ksara Na de burgeroorlog in 1991:aanplant van andere Franse cépages en modernisering van het domein. Verbouwen nu 20 verschillende cépages en productie van 2,7 M° flessen. Oogst is (zoals overal) manueel: goedkope arbeidskrachten, zeker de laatste 5 jaar. Franse oenoloog-consulent, James Palgé, vroeger bij Prieuré-Lichine in Margaux

Wijn 1. Ksara Gris de gris Rosé 2015 Assemblage van Grenache gris 50% en een “rosé de saignée” op basis van Carignan 50% (na een korte maceratie, deel van de most van rode druiven wordt apart gevinifieerd), macération à froid (18°). Geen malolactische gisting om frisheid te krijgen.

Château Musar Mythisch domein, gesticht in 1930 door Gaston Hochar, Libanees die in Frankrijk geneeskunde is gaan studeren en met de wijnmicrobe terugkwam met grote ambities. Zoon Serge Gaston Hochar neemt over in 1959 tot 2015. Studeerde in Frankrijk bij Emile Peynaud, de “vader van de moderne oenologie”. Vernieuwde de Libanese wijnbouw: bvb ontristing en gebruik van eiken vaten. Zorgt voor naambekendheid over de hele wereld (persoonlijke vriend van Aubert de Villaine). Decanter Man of the Year 1984. Voorzitter van de Union Vinicole libanaise. Sterft in 2015, opgevolgd door oa zoon…Gaston Hochar. Serge Hochar was steeds controversieel, koppig (onderhandelt tijdens oorlog met alle strijdkrachten om te mogen verder werken, met resultaat: nooit een doelwit geweest), moeilijke man, grote mond.

Wijnen van Château Musar Ook de wijnen zijn lang controversieel geweest (soms teveel vluchtige zuren/volatiele aciditeit, soms “Bretts” in zijn wijnen, gisten die zorgen voor stalgeuren.) Hij had zijn fans en ook zijn tegenstanders. Steeds trouw gebleven aan Cinsaultdruif, die “velouté” aan de wijn toevoegt en de tannines van de Cabernet sauvignon verzacht. 80% rode wijn. Kan tot 50 jaar verouderen, volgens Hochar. 100 ha (40% van de productie); rest wordt aangekocht. Gebruikt geen gisten en amper sulfiet. Gaat voor zo natuurlijk mogelijk. 2006 eerste biolabel in Libanon. 600.000 flessen per jaar, 75% export Zeer lage rendementen: gemiddeld 15-30 hl/ha. Voor wit (Grand Vin): bijzondere assemblage van inheemse druiven Obeidy en Merwah (10-20 hl/ha), licht oxydatief, Xeresachtig.

Wijn 2. Musar Jeune Wit 2015 Recente cuvée (2006) : Vermentino (40%), Viognier (30%) and Chardonnay (30%) In 2015 zeer lage opbrengst door uitzonderlijke vorst half april : Chardonnay 10 hl/ha, Viognier 15 hl/ha, Vermentino 15 hl/ha. Vinificatie op inox, gekoeld tot 20°. Geen eik Botteling in januari 2016.

Karam Winery Opgericht in 2003 in Zuid-Libanon, Jezzine door 2 broers Karam (wijnjournalist + piloot). Enige in de regio (voorlopig). Vlakbij Cana, waar 2000j geleden al wijn werd gemaakt, door eerste en laatste wijnmaker die water in wijn kon veranderen op “natuurlijke wijze”. Domein van 20 ha. 75.000 flessen/jaar Wijngaarden tussen 800 en 1400 m Oogst vanaf 15 augustus, 6u in de ochtend starten, stoppen voor de middag.

Wijn 3. Cloud Nine 2015 45% Viognier, 30% Sauvignon Blanc, 15% Semillon, 10% Muscat Viognier recent aangeplant, in steile opmars.37hl/ha Geen eik Grond : klei, kalk, rotsachtig Prix Spécial Sommeliers, Beste witte wijn uit de Middellandse zee Bordeaux Vinexpo (2015). Blinde proeverij

Château St Thomas Familiaal bedrijf (65ha) van vader Saïd Touma. Lang enkel gericht op maken van Arak, de nationale drank in Libanon. Op basis van witte wijn en anijszaden. Zoon Joe-Assad en dochter Nathalie die allebei in Frankrijk agronomie/oenologie hebben gestudeerd besluiten in 1990 om over te schakelen naar Franse druivenrassen. Bouw in de rots van 30m diepe kelder. Tegelijk bouw van een kapel gewijd aan de Heilige Thomas. Eerste oogst in 1998. Lage rendementen (30/35 hl/ha). Keuze voor meer monocépagewijnen. Experimenteren zelfs met Pinot noir, geplant op 1200m hoogte. Meteen succes, al zitten we ver van PN uit Bourgogne. Obeidy als monocépage sedert 2013, stokken van 18j, op 1400m: leuk maar beter in assemblage. Vader bewijst graag dat zijn wijnen kunnen verouderen. Magnum 1999 

Château St Thomas Chardonnay 2015 Wijn 4. Château St Thomas Chardonnay 2015 Op 1000m hoogte 25j oude stokken. Opbrengst van 35hl/ha. 6 maanden “sur lie” op eiken vaten, bâtonnage. Geen malolactische gisting. Tendens naar steeds minder nieuwe eik.  

Kefraya 2de grootste domein (300 ha), aangeplant in 1951. 2 M° flessen/jaar. 4000 stokken/ha Gesticht door Michel de Bustros, die geijverd heeft - zonder resultaat - voor een AOCsysteem. Vorig jaar gestorven. Walid Jumblatt, bekende druzische politicus (soort moslim), is mede-eigenaar, rijke familie. Lang druiven verkocht, in 1979 zelf wijn maken. Sinds 2006 technisch directeur Fabrice Guiberteau (Cognac) : assemblages maken

Wijn 5. Château Kefraya Rood 2011 1100m hoog. 30j oude stokken (4000 stokken/ha) ; Carignan en Mourvèdre 1600 stokken/ha Cabernet sauvignon, Syrah, Carignan en Mourvèdre Perceel van 25 ha. 22 maanden op eik. 38% nieuwe eik, 12% vaten van 1j oud + 50% inox. Rendement 35 hl/ha

Château Ksara Vieilles Vignes Rood 2013 Wijn 6. Château Ksara Vieilles Vignes Rood 2013 60% Cabernet sauvignon, 30% Merlot, 10% Petit verdot Volledig ontrist. 12 maand op nieuwe eik. + 2 jaar op fles in hun kelders. Hun bewaarwijn.  

Wijn 7. Château St Thomas 2009 Merlot, Cabernet sauvignon en Syrah. 30-35 hl/ha 1000m hoogte. 18 maanden op nieuwe eik. 1 jaar op fles kelderveroudering.

Musar Cuvée Hochar Père et Fils Rood 2012 1 of 2 Wijn 8. Musar Cuvée Hochar Père et Fils Rood 2012 1 enkele wijngaard, 30-40j oude stokken Opbrengst van 25-30 hl/ha 45% Cinsault, 25% Grenache, 10% Carignan en 10% Cabernet sauvignon Maceratie in cementkuipen. Dan 9 maanden op eik (“weinig nieuw”). Geen filtering. Komt op de markt 5 jaar na oogst (Grande cuvée Musar: na +/-7 jaar, 1 jaar op eik) Iets toegankelijker, maar geen tweede wijn van Musar (er is ook Musar jeune rood).