Rijkswaterstaat - InfoMil: Kenniscentrum milieu waaronder asbest

21-1-2016

Inhoud presentatie Korte introductie InfoMil Even de asbestkennis opfrissen Veranderende regelgeving Dakenverbod Aanpassing grenswaarden Verplichtstelling LAVS Besluit VTH Discussie over praktische zaken Kort: stukje Omgevingswet

Schakel tussen beleid en uitvoering Helpdesk Website Digitale publicaties opleiding / OmgevingsAcademie Bijeenkomsten Monitoring Ondersteuning beleid

Asbest door InfoMil: publieke informatie: Helpdesk Asbest: 800 vragen/jaar Helpdesk LAVS: 4000 vragen/jaar Website Infomil / asbest: http://www.infomil.nl/onderwerpen/hinder-gezondheid/asbest-0/ Onderwijs / OmgevingsAcademie Deelname aan bijeenkomsten Wat doen we niet? -Arbeidsomstandighedenregelgeving (terrein SZW) -interpretaties certificatie (terrein Ascert) -”civiel” (rechtswinkel ev) -”scheidsrechteren”

Wat is asbest Asbest is een delfstof, een natuurlijk vezelachtig mineraal Onderscheid twee soorten: serpentijn en amfibool Serpentijn: chrysotiel gekrulde vezel (wit) (85%) Amfibool: crocidoliet rechte vezel (blauw) (5%) amosiet (bruin) (10%) Onderscheid hechtgebonden en losgebonden - hechtgebonden: vezels stevig in het dragermateriaal bijvoorbeeld cement Losgebonden: vezels los en kunnen makkelijk vrijkomen bijvoorbeeld brandwerend board, leidingisolatie, verweerd cement

Het serpentijntype versus het amfibooltype (1) Serpentijn heeft gekrulde vezels. Chrysotiel (wit asbest) is de bekendste. Splijt dwars dus veelal korte vezels Ruim 80 procent van de toepassingen is serpentijn. Amfibool heeft rechte naaldvormige vezels. Splijt in de lengte, lange dunne vezels Amosiet (bruin) en crocidoliet (blauw) zijn de bekendste Exoten: tremoliet, Actinoliet, Anthofyliet Eventuele voettekst

Hechtgebonden versus losgebonden (2) Hechtgebonden, het asbest zit vast in het dragermateriaal Hechtgebonden losgebonden twijfelachtig

Toepassingen

Wanneer geeft asbest gezondheidsrisco’s Bij inademing! Voor andere blootstelling geen bewijs +/- 1200 doden/jaar in Nederland, lange incubatietijd (10-50 jr) Meer vezels geeft meer risico, blootstelling zo laag mogelijk houden Er is een zekere achtergrondconcentratie, vroeger was deze hoger Maatregelen als verbod en ab-remvoering, wegen hebben daar aan bijgedragen Met name risico in binnenmilieu, vezels blijven hangen In buitenmilieu vrij snel verwaaiing naar achtergrond, risico op naar binnen slepen

Hoofdlijnen proces asbestverwijdering bedrijfsmatig Voornemen tot sloop, sanering, renovatie of onderhoud Redelijk vermoeden aanwezigheid asbest (<1994) Asbestinventarisatie Door gecertificeerd bedrijf Asbestverwijderingsbesluit Controle CKI/OD(gem) Sloopmelding bij BG Bouwbesluit Controle gemeente/OD Sanering door gecertificeerd bedrijf Arbeidsomstandig-hedenbesluit/bouwbesluit Controle gemeente, CKI en ISZW Eindcontrole / vrijgave NEN 2990 door geaccrediteerd lab Arbeidsomstandig- hedenbesluit Controle door RvA Afvoer tussenopslag transport en stort asbesthoudend afval Activiteitenbesluit LAP Controle door bevoegd gezag

En dus hebben we (veranderende) regelgeving Asbestverwijderingsbesluit (toekomstig dakenverbod) Bouwbesluit (toekomstig aanpassing normen binnenmilieu) Productenbesluit asbest (blijft hetzelfde) Besluit asbestwegen (blijft hetzelfde) Arbeidsomstandighedenbesluit (aanpassing SC’s en risicoklassen) Wet milieubeheer (Wm), (toekomstig dakenverbod) Besluit omgevingsrecht (Bor) (wet VTH) Wet Algemene bepalingen Omgevingsrecht (WABO) (Wet VTH)

Highlight: dakenverbod 2024 Verbod is nog niet in werking Ontwerp-besluit aanpassing Asbestverwijderingsbesluit (mrt. 2015) Artikel 10 Met ingang van 1 januari 2024 is het verboden om asbesthoudend materiaal voorhanden te hebben toegepast als dakbedekking. Kamerbrief Dijksma 3-2-2016 -De Raad van State adviseert om een meer solide wettelijke grondslag in de Wet milieubeheer op te nemen. -”Graag maak ik nog van de gelegenheid gebruik om te benadrukken dat het kabinetsbeleid gericht blijft op een volledige verwijdering van asbestdaken in Nederland voor 2024.”

(ontwerp)aanpassing Wet Milieubeheer Ontwerpbesluit tot wijziging van de Wet milieubeheer Het voorstel wijzigt artikel 9.2.2.1, eerste lid, van de Wet milieubeheer en introduceert een nieuw artikel 9.2.2.1a. Op basis daarvan kan bij algemene maatregel van bestuur (amvb) een verplichting worden opgelegd om toegepast asbest te verwijderen en om afvalstoffen van asbest uit het milieu te verwijderen en bodemverontreiniging door asbest op te ruimen. Op deze wijze zou een algemeen verbod op asbestdaken ontstaan, zoals het kabinet voor ogen staat.

Advies Raad van State (feb 2017) Raad van State adviseert “door te zenden aan de Kamer” maar maakt enkele opmerkingen. Opmerkingen liggen oa. in de verduidelijking van schadevergoedingsregelingen in de Nota van Toelichting Ministerie neemt deze opmerkingen mee en zendt het wetsvoorstel aan de Kamer

Verkiezingen en controversieelverklaring 250 onderwerpen controversieel verklaard waaronder 3. 34 675 Wijziging van de Wet milieubeheer (verwijdering asbest en asbesthou-dende producten) De intentie van het Ministerie om de Wm te wijzigen per 1-7-2017 wordt dus niet gehaald. De beslissing wordt doorgeschoven naar een volgend kabinet Verbod is hiermee dus niet van de baan maar het blijft nog steeds een ontwerpbesluit

De versnellingsaanpak Subsidie 4,50 m2 Aanjaagsubsidie loopt 1 jan 2020 af wijziging subsidieregeling: ook <35 m2 mits gecertificeerd Versnellingsaanpak gaat onverminderd door Zie de kamerbrief 28089 nr 47 Asbestdaken 1e kwartaal *106 m2 2e kwartaal *106 m 2 3e kwartaal 4e kwartaal Totaal Verwijderd 2014 1,5 1,6 1,7 1,1 5,9 Verwijderd 2015 1,2 2,1 1,9 6,9 Verwijderd 2016 1,8 2,7 2,9 2,5 9,9 Verwijderd 2017 2,2   Totaal verwijderd 24,9

Voor alle duidelijkheid Bij ernstig “verweerde” daken is het niet nodig tot 2024 te wachten 7.21 Bouwbesluit kan nog altijd ingezet worden

Aanpassing Arbeidsomstandighedenbesluit Sinds 1 januari nieuwe grenswaarden voor amfibool Nieuwe grenswaarden voor asbest Onderscheid in chrysotiel en amfibool Voor chrysotiel is de grenswaarde in 2014 aangepast in Arbo-besluit naar 2000 ve/m3 Voor amfibool is de grenswaarde op 1 januari 2017 aangepast naar 2000 ve/m3 Op termijn gaat deze naar 300 indien haalbaar Nieuwe vereenvoudigde risicoklasse-indeling (1, 2 en 2a) Risicoklasse 1 relatief eenvoudige werkzaamheden Risicoklasse 2 en 2a gecertificeerd bedrijf Risicoklasse 2a (amfibool) extra maatregelen, verzwaarde eindmeting Met ingang van 1 juli 2014 is de grenswaarde voor chrysotiel naar 2000 gebracht. Voor amfibool wilde men naar 300

Nieuwe grenswaarden Arbeidsomstandigheden Soort asbest risicoklasse 1 risicoklasse 2 risicoklasse 2a Chrysotiel <2000 vezel/m3 >2000vezel/m3 - amfibool Chrys + amf >2000vezel/m3(amf.<2000) Amf>2000 vezel/m3 vrijgave Visueel (zelf) Visueel+Lucht-meting en (lab) 10.000ve/m3 Visueel+Lucht-meting SEM 2000ve/m3

Aanpassing certificatieschema’s “vroeger” SC 530 (verwijdering) en SC 540 (inventarisatie) Nu bijlage XIIIa behorend bij artikel 4.27 “vroeger” type A en type B (destructief) inventarisatie Nu “reikwijdte” en de “geschiktheid” bepalend Heel bouwwerk, gedeelte, omgeving enz Wel of niet geschikt voor verwijdering, alleen genoemde materialen, renovatie of totaalsloop Verplichte opname in LAVS sinds 1 maart 2017

De wet VTH en asbest “basistakenpakket” De Wet VTH is sinds april 2016 in werking (aanpassing Wabo) Deze wet legt de basis voor de omgevingsdiensten Per 1 juli 2017 treedt het Besluit VTH in werking (aanpassing Bor) Basistakenpakket OD’s is hierin uitgewerkt Voor asbest cat 11: bedrijfsmatige activiteiten met betrekking tot asbest Het milieutoezicht op asbestsanering is een basistaak en wordt uitgevoerd door een omgevingsdienst tenzij de asbestsanering in een bouwwerk of een object wordt uitgevoerd bij en door een particulier. Punt Wetsvoorstel vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) De wet Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (wet VTH; een wijziging van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, de Wabo) is 14 april 2016 in werking getreden. Het doel van deze wet is een veilige en gezonde leefomgeving, door het bevorderen van de kwaliteit en samenwerking bij de uitvoering en handhaving van het omgevingsrecht. De wet VTH wordt, als deel van de Wabo, via de Invoeringswet Omgevingswet onder de Omgevingswet gebracht. De wet VTH regelt de randvoorwaarden voor gemeenten en provincies om tot een hogere kwaliteit van handhaving te komen. Zo wordt het basistakenpakket van de omgevingsdiensten wettelijk vastgelegd en worden gemeenten verplicht een verordening 'kwaliteit VTH' te hebben. Met deze wet is ook de wettelijke basis van het nieuwe VTH-stelsel verankerd. Het nieuwe VTH-stelsel, dat vanaf 2010 samen door alle provincies en gemeenten is opgebouwd, bevat een landelijk dekkend stelsel van 29 omgevingsdiensten. In deze diensten vindt de uitvoering en de handhaving van de Wabo grotendeels plaats. Mede onderdeel van de stelselherziening is de verbetering van de afstemming en informatie-uitwisseling tussen provincies, gemeenten, waterschappen en het openbaar ministerie (OM) en politie, alsook de rijkstoezichtshouders. Zo worden zij verplicht om hun toezichtinformatie te delen, wederzijds informatie uit te wisselen en periodiek regionaal af te stemmen over handhavingsprioriteiten en programma’s. AMvB VTH Naast de wet komt er ook nog een AMvB die, doordat deze als wijziging op dat besluit geldt, zal opgaan in het Besluit Omgevingsrecht. In de AMvB VTH wordt een vertaalslag gemaakt van de Package Deal (basistakenpakket) naar het Besluit Omgevingsrecht (Bor). Ook zijn procescriteria opgenomen voor vergunningverlening en wordt de basis gelegd voor een gemeenschappelijk inspectiesysteem (Inspectieview Milieu). Deze AMvB wordt in een later stadium verwerkt in het Invoeringsbesluit Omgevingswet. De AMvB VTH is eind 2016 opengesteld ter consultatie. De VNG heeft hierop een reactie gegeven. Het ministerie heeft alle reacties verwerkt en de concept AMvB ter advies aan de Tweede Kamer voorgelegd. De tekst van de aangepaste AMvB is hier te vinden. Tekst consultatie AMvB Besluit Omgevingsrecht  VNG-dossier Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving  Asbest en sloop Drie gemeenten plaatsen een kanttekening bij een ogenschijnlijke onlogische versnippering van toezichttaken op het gebied van asbest en sloop. Reactie De oude stelregel «Onder bouwen valt slopen, onder slopen valt asbest» is niet langer van kracht. Het toezicht op asbestsanering is niet gekoppeld of gelijk aan het toezicht op sloopwerkzaamheden. Het zijn separate basistaken die uiteraard wel verband met elkaar houden als het gaat om de chronologische volgorde van de uitvoering van de activiteit; asbestsanering gaat altijd aan sloop vooraf. Het toezicht op asbestsa-nering en sloop kan wel samenvallen wanneer het gaat om bedrijfsmatige activiteiten. In het geval het een particuliere aangelegenheid betreft is dit niet altijd mogelijk, hoewel wel wenselijk. In de toelichting op categorie 11 wordt het verband tussen beide basistaken verduidelijkt en met voorbeelden toegelicht. Cat 11 Het milieutoezicht op asbestsanering is een basistaak en wordt uitgevoerd door een omgevingsdienst tenzij de asbestsanering in een bouwwerk of een object wordt uitgevoerd bij en door een particulier. De voorwaarde hierbij is dat het te saneren oppervlak niet meer dan 35 vierkante meter bedraagt25; een particuliere saneerder die zelfstandig saneert moet melding doen bij de gemeente. De burgemeester en wethouders voeren het milieutoezicht uit. Wanneer burgemeester en wethouders de taak hebben belegd als plustaak bij een omgevingsdienst moeten burgemeester en wethouders de melding doorsturen naar de omgevingsdienst die toezicht houdt. Wanneer een particulier de asbestsanering laat uitvoeren door een bedrijf (dat de aanwezigheid van asbest inventariseert, asbest verwijdert, asbest afvoert, etc.) valt de activiteit alsnog onder het basistakenpakket. Het bedrijf meldt de sanering bij burgemeester en wethouders die de melding vervolgens doorsturen naar de omgevingsdienst die toezicht houdt. Het saneren van asbest in de bodem valt buiten deze categorie. Zie hiervoor categorie 10 van bijlage IV.

Highlights LAVS Verplicht gesteld per 1 maart 2017 (Arbeidsomstandighedenbesluit) Lavs is gekoppeld met het OLO -Sloopmelding aan de gemeente wordt gedaan via OLO, -OLO trekt de benodigde info uit het LAVS Sinds 1 juni handhaven de CKI’s op het gebruik van het LAVS -Veel bestaande inventarisaties zitten (nog) niet in het LAVS -Op het moment dat er een sanering op komt zullen deze ingevoerd moeten worden.

En dan nu de praktijk….. Iemand wil zijn badkamer verbouwen Klusjesman treft bij slopen dit aan Wat ging er fout? Wat nu?

Dan maar dichtmaken

Totaal niet meer zichtbaar

En wat brengt de Omgevingswet?? Dit is het centrale plaatje dat de hele tijd terugkomt, te zien is dat er één omgevingsbesluit komt met daarin alle procedurele regels, één Besluit kwaliteit leefomgeving dat bindend is voor overheden en twee besluiten die burgers en bedrijven binden. Het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). Dit besluit stelt algemene, rechtstreeks werkende rijksregels over activiteiten in de fysieke leefomgeving aan burgers, bedrijven en overheden in de rol van initiatiefnemer. Het gaat daarbij vooral om milieubelastende activiteiten en lozingsactiviteiten. Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Dit besluit stelt algemene, rechtstreeks werkende regels aan activiteiten met betrekking tot bouwwerken, zoals bouwen en slopen. Dit besluit is gericht op een ieder die deze activiteiten uitvoert, in de praktijk vooral burgers en bedrijven. Het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl). Dit besluit richt zich tot bestuursorganen en bevat de inhoudelijke normen voor de bestuurlijke taakuitoefening en besluitvorming. Het Omgevingsbesluit (Ob). Dit besluit bevat de algemene en procedurele bepalingen voor de uitwerking van de instrumenten van de wet die voor een ieder van belang zijn, zowel voor overheden als voor bedrijven en burgers. Het is de bedoeling dat 120 huidige AMvB's in deze vier nieuwe AMvB's worden geïntegreerd. Dit is op zichzelf een lastige taak. Maar als de wetgever daarin slaagt (en niet alleen de huidige teksten van de 120 AMvB's onder elkaar zet), dan zal de overzichtelijkheid van het omgevingsrecht aanzienlijk verbeteren.

Vragen???