Intersectoraal info- en ontmoetingsmoment Regionaal Overlegnetwerk Gehandicaptenzorg (ROG) West-Vlaanderen 17 oktober 2016

Verwelkoming

Programma: voormiddag 9u40: Ondersteuning bij de opmaak Ondersteuningsplan PVB door de dienst Ondersteuningsplan (DOP), Diensten Maatschappelijk Werk (DMW) en Inclusie Vlaanderen 10u25: Pauze 10u45:Rol MDT’s bij de budgetbepaling en prioritering door Multidisciplinaire Teams (MDT) 11u15:Ondersteuning door de bijstandsorganisaties bij de besteding van een PVB 11u45: Vragenronde 12u00:Afronding en uitleg namiddaggedeelte 12u30:Broodjeslunch

Ondersteuning bij de opmaak Ondersteuningsplan PVB Dienst Ondersteuningsplan (DOP)

HET ONDERSTEUNINGSPLAN binnen persoonsvolgende financiering “If you fail to plan You plan to fail” HET ONDERSTEUNINGSPLAN binnen persoonsvolgende financiering Infomoment en ontmoetingsmoment ROG West-Vlaanderen 17 oktober 2016 Provinciehuis Boeverbos Sofie De Ruyter en Geert D’haene, Dienst Ondersteuningsplan West-Vlaanderen

Inhoud van onze bijdrage Deel 1: belangrijkste informatie uit het BVR Toeleiding over de opmaak van een ondersteuningsplan PVB Korte animatie film van het VAPH m.b.t. de nieuwe toeleidingsprocedure Plaats van het ondersteuningsplan binnen de procedure toeleiding naar persoonsvolgend budget Wie kan een ondersteuningsplan PVB opmaken Deel 2: toelichting vanuit de Dienst ondersteuningsplan Hoe wordt het ondersteuningsplan D.O.P samen met de cliënt en zijn steungroep opgemaakt? In geval van toeleiding naar PVB : hoe wordt het DOP-plan omgezet in een ondersteuningsplan PVB? De USP’s van D.O.P : wat is de eigenheid van D.O.P bij de opmaak van een ondersteuningsplan?

meting door ZZI (“needs”) Deel 1: belangrijkste informatie uit het BVR toeleiding over de opmaak van een OP PVB 2. Plaats van het ondersteuningsplan binnen de procedure toeleiding naar het persoonsvolgend budget Persoonsvolgend Budget meting door ZZI (“needs”) Ondersteu- ningsPlan (“wants”) restvraag VAPH RPC cash voucher en/of

4 = algemeen maatsch.hulp 5+ 6= gespecialis.hulp (vaph) Aanspreken van ondersteuningsbronnen nRTH gespecialiseerde zorg RTH gespecialiseerde ondersteuning Trap 2 PVF reguliere, algemene maatschappelijke hulpverlening familie, vrienden,buren, kennissen, collega’s,vrijwilligers, etc D.O.P eigen gezin of dichte netwerk Trap 1 BOB en RTH centrale persoon Centrale persoon Jan: welke sociale rollen neemt hij op; hoe staat hij in het leven; wat kan hij zelf opnemen (zelfzorg) al dan niet met ondersteuning van hulpmiddelen (IMB, AT = assisterende of ondersteunende technologie bv blue assist e.d.m; bv bepaalde mensen met een beperking willen ook zelf anderen helpen en als vrijwilliger werken (bv. In de kleuterklas, in het bejaardentehuis,….) Eigen gezin of dichte netwerk: dit is alles wat jullie zelf doen als ouders voor jullie zoon/of dochter. ‘gebruikelijke zorg’: woonst bieden, opvoeding, gezondheid, hulp met de papieren,…In een ondersteuningsplan wordt nauwgezet opgenomen wat het gezin/ouders doen; of wat ze ook in de toekomst willen blijven opnemen/doen… Familie/vrienden/kennissen = bredere sociale kring. Welke hulp kunnen die bieden: familie, ruimere buurt, verenigingsleven (hobby’s), vrijwilligers,… -> cirkel 1 en 2 noemen ze ook het sociaal kapitaal van mensen/ iedereen heeft dit in mindere of meerdere mate Derde cirkel = de algemene (gewone !) diensten waar alle burgers bij terecht kunnen (eerste lijn cf. sociaal huis) cf. vermaatschappelijking/burgerschapsmodel : daar heeft iedereen recht op; ook mensen met een beperking bv. Hulp van het ocmw mbt financies/budgettering/papieren – hulp van het ziekenfonds – gezinszorg – het JAC/ CAW – het buurthuis – de naaikring – de wandel-of wielerclub – jeugdbeweging (AKABE) -… Vierde cirkel = de rechtstreeks toegankelijke (gespecialiseerde) hulp voor personen met een beperking waarvoor je geen ticket/aanvraag bij VAPH moet doen (bv. Thuisbegeleiding, begeleid wonen, begeleid werk, es gaan logeren,…) = de niet intensieve, laagdrempelige hulp Vijfde cirkel = de intensievere handicapspecifieke hulp die je nodig hebt (bv. Nu nog = dagcentrum, bezigheidstehuis, tehuis werkenden, beschermd wonen, nursingtehuis,…). Hiervoor heb je een ticket/erkenning van het VAPH nodig BESLUIT: iedereen moet voor zichzelf eerst een plan kunnen maken over welke hulp hij in de verschillende cirkels kan/wil aanspreken = bij iedereen een totaal ander plaatje (zie volgende dia) – zie ook voorbeelden straks = zelfzorg 2+3 = gebruikelijke zorg 4 = algemeen maatsch.hulp 5+ 6= gespecialis.hulp (vaph)

Deel 1: belangrijkste informatie uit het BVR toeleiding over de opmaak van een OP PVB 3. Wie kan een ondersteuningsplan PVB opmaken? de aanvrager (cliënt/en of netwerk) zelf: ->methodieken/draaiboek (tools self assessment) (??!) ->ondersteund door gebruikersorganisatie of kan zich laten ondersteunen door: de Dienst Ondersteuningsplan een reguliere, eerste lijnsdienst of organisatie naar keuze : dienst mw mutualiteit, CAW, CLB, Dienst gezinszorg, OCMW,,… RTH-dienst gekoppeld aan nRTH-aanbod : kan NIET (cf. BVR Toeleiding) Scheiding ‘wants’ en ‘needs’ : MDT’s kunnen geen ondersteuning bieden bij opmaak ondersteuningsplan PVB Besluit : afstemming van de 3 sporen waarop een ondersteuningsplan PVB kan gemaakt worden = momenteel vol op lopend gezien transitieperiode. Doel = complementariteit en samenwerking om grijze zones te vermijden RPC

Deel 1: belangrijkste informatie uit het BVR toeleiding over de opmaak van een OP PVB Eveneens belangrijk om te weten: Datum van indienen OP-PVB bij VAPH geldt als startdatum aanvraag naar PVB OP PVB kan (naar keuze van cliënt) in 2 onderdelen worden opgesplitst qua dringendheid Procescontrole door het VAPH volgens vooropgestelde richtlijnen Indien OP PVB manifest afwijkt wordt cliënt doorverwezen naar D.O.P voor ondersteuning bij opmaak plan (eerst nog bijsturing mogelijk!) Binnen 5 maand na indienen PVF-OP moet MDV opgemaakt worden RPC

korte voorstelling van de Dienst Ondersteuningsplan: animatiefilm Deel 2 : plannen maken met ondersteuning van de Dienst Ondersteuningsplan korte voorstelling van de Dienst Ondersteuningsplan: animatiefilm

Deel 2 : plannen maken met ondersteuning van de Dienst Ondersteuningsplan RPC

Deel 2 : plannen maken met ondersteuning van de Dienst Ondersteuningsplan RPC

Alles start met een vraag. Hoe gaan we te werk? Voor wie? Alles start met een vraag.

Rond wonen, maar even goed over werken, vrijetijd, school, vrienden, toekomst,..

We brengen mensen samen die voor jou belangrijk zijn. Dit doen we niet alleen. We brengen mensen samen die voor jou belangrijk zijn.

We brengen in kaart welke mensen voor jou belangrijk zijn en bij wie jij mee aan tafel wil. Als het niet gemakkelijk is voor je om die mensen te vinden, gaan we samen op zoek.

Doordat iedereen op een eigen manier naar jou en je vragen kijkt krijgen we een completer beeld en duurzamere oplossingen.

Eigenheid van D.O.P’s Vlaanderen bij opmaak van ondersteuningsplan Deel 2 : plannen maken met ondersteuning van de Dienst Ondersteuningsplan Eigenheid van D.O.P’s Vlaanderen bij opmaak van ondersteuningsplan

Deze groep mensen noemen we een steungroep: mensen die je steunen bij het nemen van belangrijke beslissingen

D.O.P. kan dit proces max. 12 maanden mee ondersteunen, maar hoopt dat de steungroep nadien verder betrokken blijft.

Eerst staan we uitgebreid stil bij wie jij bent: hoe ziet je leven er nu uit? Wat zijn je capaciteiten, interesses?

Verschillende methodieken: voorbeeld methodiek MAPS (zie flap)

Zo kunnen we oplossingen op jouw maat zoeken Zo kunnen we oplossingen op jouw maat zoeken. Daarnaast is het belangrijk dat mensen die later met je aan de slag gaan, jou goed kennen.

Daarna gaan we dieper in op je vragen Daarna gaan we dieper in op je vragen. Wat zijn je wensen, maar ook je noden? En hoe denken anderen daarover?

Als blijkt dat er ondersteuning nodig is, staan we stil bij wat daarin belangrijk is voor jou en de mensen rond je.

Wanneer we hier een goed beeld van hebben, gaan we aan de slag: op zoek naar mensen en diensten die mogelijks een antwoord kunnen bieden

we gaan na -> of mensen in jouw buurt een rol kunnen spelen –> kijken of gewone diensten een antwoord kunnen bieden -> en als gespecialiseerde hulp nodig is gaan we ook daar naar op zoek (zie slide concentrische ondersteuningscirkels)

Alles wordt duidelijk neergeschreven in een ondersteuningsplan, zodat iedereen die betrokken is, samen met jou aan de slag kan gaan. Hiermee zit de taak van D.O.P. medewerker er op , maar hopelijk is de steungroep nu sterk genoeg om op eigen kracht verder te gaan.

1. De eigenheid van D.O.P. op organisatieniveau Deel 2 : plannen maken met ondersteuning van de Dienst Ondersteuningsplan 1. De eigenheid van D.O.P. op organisatieniveau Uniek in opdracht Onafhankelijk en neutraal t.o.v. (gelijk welk) zorgaanbod Ondersteuningsplannen PVB opgemaakt door D.O.P worden automatisch gevalideerd door het VAPH Uniek in tempo en intensiteit Uniek in aanpak Diensten Ondersteuningsplan werden begin 2012 met een specifiek doel opgericht door de Vlaamse overheid en het VAPH in het kader van Perspectief 2020. Het perspectief-plan legt de krijtlijnen vast voor het ingrijpende veranderingsproces in Vlaanderen met betrekking tot de vermaatschappelijking van de zorg. Eén van de kernopdrachten van dit proces is de omschakeling van een gespecialiseerde aanbodsgerichte zorg naar vraag-gestuurde ondersteuning, waarin het voortraject een cruciale rol speelt : het moment dat mensen met (een vermoeden van) een handicap hun wensen en noden synthetiseren in een vraag.  Door dat zij geen enkele koppeling met het hulpverleningsaanbod hebben, zijn zij in staat om vanuit een onafhankelijke positie een proces op maat te kunnen gaan met de cliënt en zijn context. Tevens bezitten zij expertise m.b.t. het opstarten, faciliteren en coachen van een steungroep/netwerkgroep rond de cliënt. In het kader van persoonsvolgende financiering (PVF) worden ondersteuningsplannen die opgemaakt worden door de D.O.P. automatisch gevalideerd. Diensten Ondersteuningsplan hebben in principe maximum 1 jaar om op tempo van de persoon voor wie het plan wordt gemaakt, samen met voor hen relevante anderen, na te denken over ‘wie ben ik en wat wil ik eigenlijk’, waar en op welke domeinen heb ik ondersteuning bij nodig en wie kan me hierbij helpen/ondersteunen? Dit betekent dat D.O.P. echt in staat is tijd te investeren in intensieve en langdurige (soms complexe) processen. D.O.P. medewerkers hebben geen begeleidingsrol. Het zijn facilitators. Er worden geen pasklare oplossingen aangeboden, maar hun kernopdracht bestaat er in dat zij samen met de cliënt en zijn netwerk een proces op maat aangaan, waarbij het de bedoeling is dat er antwoorden gevonden worden op de vragen die voorliggen. D.O.P.- medewerkers faciliteren en ondersteunen dit proces. De D.O.P. heeft een brede kennis van de meest uiteenlopende ondersteuningsmogelijkheden binnen alle concentrische cirkels en verwerven hierdoor een brede, intersectorale kijk. Mede door hun inbedding in lokale contactpunten op de eerste lijn bouwen zij een netwerk en partnerschap op met de diensten die deze ondersteuning bieden.  

2. De eigenheid van het DOP op inhoudelijk en procesniveau Deel 2 : plannen maken met ondersteuning van de Dienst Ondersteuningsplan 2. De eigenheid van het DOP op inhoudelijk en procesniveau De persoon voor wie het plan wordt opgemaakt is aanwezig en staat centraal Het persoonlijk netwerk is partner (persoonlijk netwerk van de persoon is aanwezig bij opmaak plan*) Elke vraag van de cliënt wordt verkend en verdiept met alle betrokkenen. Het antwoord ligt nooit op voorhand vast. Beeldvorming is gericht op mogelijkheden en krachten van de cliënt en zijn direct betrokkenen Het plan zet aan tot inclusieve actie Het plan bevat een overzicht van het proces en streeft naar continuïteit en opvolging *Voor D.O.P. Vlaams-Brabant is deze indicator geen noodzakelijke voorwaarde. 1. De Persoon voor wie het plan wordt opgemaakt is aanwezig en staat centraal - De persoon is fysiek aanwezig. -Hij of zij vormt de kern waarover het gaat, alles vertrekt en keert terug naar zijn/haar vragen, wensen, verwachtingen. -Er worden actief stappen gezet om een zo hoog mogelijk participatieniveau te bereiken. Dit door het gebruik van aangepaste tools, picto’s, visuele verslaggeving, het zoeken naar een communicatieniveau op maat van de persoon om wie het gaat en door rekening te houden met het tempo van de persoon. Opm! bij overgang BUSO-schoolverlaters naar volwassenheid: proberen minimum 12 maand voor schooleinde DOP-proces op te starten. Zo kan voldoende tijd voorzien worden om gepaste communicatie te zoeken, denkgroep op te bouwen,…Proces kan afhankelijk van situatie ook korter!! 2. Een D.O.P.-proces is per definitie een proces van meerdere mensen. Het is een proces waarbij in partnerschap gegaan wordt met de direct betrokkenen uit het persoonlijk netwerk van de persoon voor wie het plan wordt opgemaakt. Ook reeds aanwezige hulpverleners worden in het proces betrokken. Individuele gesprekken gebeuren alleen in functie van het verduidelijken van de werking, het verkennen van de vraag, het in kaart brengen van het persoonlijk netwerk en de reeds aanwezige professionelen. Individuele gesprekken zijn ook mogelijk ter voorbereiding van het samenbrengen van de cliënt en direct betrokkenen. De kern van wat we doen ligt uiteindelijk in het doorlopen en faciliteren van een groepsproces met de centrale persoon, leden uit het persoonlijk netwerk en indien gewenst ook aanwezige hulpverleners. 3. Er wordt gestart met vraagverduidelijking. Elke vraag wordt verkend en ver-diept met alle betrokkenen. Het antwoord op de vraag ligt nooit op voorhand vast. D.O.P. is geen loketfunctie. Het informeren van mensen en het op weg helpen van mensen rond wat hun rechten en mogelijkheden zijn binnen het brede zorglandschap is niet de (eerste) opdracht van een D.O.P. D.O.P. richt zich op die vragen waar het antwoord niet duidelijk is en/of vragen die verdere verduidelijking vragen : omdat het voor de persoon die ondersteuning nodig heeft niet duidelijk is wat hij/zij wil en nodig heeft omdat er verschillende meningen leven rond wat nu de beste oplossing zou kunnen zijn, omdat het antwoord (nog) niet bestaat en samen moet worden gezocht naar dat antwoord-op-maat, omdat de persoon er helemaal alleen voor staat en hij D.O.P. nodig heeft om de linken met zijn/haar netwerk terug op te halen zodat er samen naar oplossingen kan gezocht worden, … 4. In de beeldvorming is een beschrijving terug te vinden van interesses, capaciteiten en sterktes van de centrale persoon en geen loutere beschrijving van beperkingen en handicaps. De beeldvorming bevat concrete informatie over waar de cliënt woont, werkt, naar school gaat, doet in zijn vrijetijd, … én welke ondersteuning hij heeft, waardoor een totaalbeeld ontstaat van de leefwereld van de cliënt. 5. De opmaak van het actieplan start met een brainstorm waarbij naar antwoorden gezocht wordt vanuit de verschillende concentrische cirkels. Er wordt actief verkend en overlegd met derden hoe een antwoord op maat kan gerealiseerd worden. 6. In het plan wordt een overzicht geschetst van het doorlopen proces. Daarnaast worden afspraken gemaakt met de steungroep rond de verdere opvolging en worden concrete afspraken en taken vastgelegd voor de uitvoering van de acties. Het resultaat van een D.O.P.-proces is 2-ledig : enerzijds is er een plan met daarin een voor alle betrokkenen duidelijk overzicht van wat goed loopt, wat er nog nodig is en wie wat verder gaat opnemen. Anderzijds leidt elk D.O.P.-proces ook tot het vormen van een steungroep, een achterban van mensen die betrokken willen blijven op het leven van de persoon om wie het draait. Bij afronding worden duidelijke afspraken gemaakt rond hoe zij er samen voor gaan zorgen dat het leven van de persoon niet (terug) stilvalt, hoe hij/zij de regie kan blijven behouden, hoe alle gemaakte afspraken zullen worden opgevolgd, enz.  

Deel 2 : plannen maken met ondersteuning van de Dienst Ondersteuningsplan Cliënten met toekomstgerichte vragen die niet resulteren in een OP PVB (trap 2) kunnen zijn eveneens (verder) doelgroep van D.O.P bv. BUSO-schoolverlaters Complexe situaties cliëntsituaties waarbij moeilijk tot een gedeelde vraag kan gekomen worden (tegengestelde belangen, multi-problemsituaties) Cliëntsituaties waarbij handicapspecifieke communicatie/know-how belangrijk is om in contact te kunnen komen met de cliënt binnen het proces van ondersteuningsplanning (bv. personen met diep meervoudige beperking; personen met visuele, auditieve beperking, personen met ASS, NAH,…) *Voor D.O.P. Vlaams-Brabant is deze indicator geen noodzakelijke voorwaarde.

Ondersteuning bij de opmaak Ondersteuningsplan PVB Diensten Maatschappelijk Werk (DMW)

DMW, je partner in welzijn en zorg

Inhoud Dienst Maatschappelijk Werk volgens het woonzorgdecreet DMW: kerntaken DMW: doelgroepen Doelgroep personen met een handicap DMW: ONDERSTEUNINGSPLAN PVB als onderdeel van methodiekbegeleiding en hulpverleningsplan

1. Dienst Maatschappelijk Werk (DMW) volgens het woonzorgdecreet Art. 14: “Een dienst maatschappelijk werk van het ziekenfonds is een voorziening die als opdracht heeft hulp- en dienstverlening te bieden aan gebruikers en aan hun mantelzorgers, in het bijzonder als zij door ziekte, handicap, ouderdom of vanuit sociale kwetsbaarheid blijvend of tijdelijk problemen ondervinden.”

DMW: kenmerken We bieden aan onze gebruikers en hun omgeving integrale, kwaliteitsvolle en toegankelijke dienst- en hulpverlening afgestemd op hun zorgbehoeften en -vragen. op vrijwillige basis gratis zonder wachtlijsten

2. DMW: kerntaken Vraagverheldering Directe hulp en ondersteuning Volledige verkenning van de situatie (integraal, generalistisch) Cliënt én zijn omgeving Alle invalshoeken en probleemgebieden Directe hulp en ondersteuning Informatie en advies over thuiszorg, financiële en sociale rechten Doorverwijzen naar de juiste vorm van dienst- of hulpverlening Onderzoek van rechten en ondersteuning bij aanvragen Maximaliseren inkomen (vb. tegemoetkomingen, hulpfondsen) Inschakelen van diensten, hulpmiddelen, woningaanpassing,…

2. DMW: kerntaken Begeleiding Zorgbegeleiding in complexe thuiszorg, trajectbegeleiding en psychosociale begeleiding bij verliesverwerking Op basis van voortdurende vraagverheldering (“rode draad” doorheen de tijd) Doelen bepalen en een plan opstellen Opvolging in meerdere contacten Vraagverheldering Hulpverleningsplan Opvolging

2. DMW: kerntaken Begeleiding Meekijken naar zorg en balans tussen draagkracht en draaglast Organisatie, coördinatie en bijsturing van thuiszorg Verwerking, bespreekbaar maken, helpen nadenken, klankbord bieden … op meerdere levensdomeinen Vroegtijdige zorgplanning Tijdsbesteding … Vraagverheldering Hulpverleningsplan Opvolging/evaluatie

2. DMW: kerntaken Proactief werken Indicatiestelling zorgbehoefte Elke persoon is van bij zijn geboorte aangesloten bij een ziekenfonds Een ziekenfonds bezit relevante gezondheidsinformatie Op basis van zorgbehoeftegegevens Leden zelf benaderen op maat van de indicatie van zorgbehoefte Indicatiestelling zorgbehoefte Zorgverzekering (onafhankelijke indicatiestellers) Vlaams Agentschap Personen met een handicap (onafhankelijk MDT)

3. DMW: doelgroepen Zorgbehoevende personen Personen met een (vermoeden van) handicap Langdurig zieken én hun mantelzorgers Ongeacht hun leeftijd

3.1 Doelgroep personen met een handicap MDT Objectiveren handicap Hoogte Ondersteuningsnood & Budgetbepaling Advies ikv prioritering Advies ikv hulpmiddelen & aanpassingen MW Vraagverheldering Directe hulp en ondersteuning Begeleiding Zoeken naar opvangmogelijkheden / overgang andere zorgvormen

3.1 Doelgroep personen met een handicap Bereik personen met een handicap 2015: Via regulier basiswerk: 49.429 personen Aantal minderjarigen -18: 7759 Aantal 18-24-jarigen: 5767 Via MDT-werking: 9.543 doorgestuurde aanvraagdossiers (77% van alle aanvragen door MDT’s) Diagnostiek in kader van IJH: 649 dossiers (21% tov alle MDT’s) Aantal medewerkers Vlaanderen 2015: Reguliere basiswerking: 433,15 VTE MDT-werking: 29 erkende MDT’s

Proactieve benadering Bereikbaarheid (fysiek, digitaal) Bekendheid 4. DMW: ONDERSTEUNINGSPLAN PVB als onderdeel van methodiekbegeleiding en hulpverleningsplan Proactieve benadering Bereikbaarheid (fysiek, digitaal) Bekendheid Begrijpbaarheid Betrouwbaarheid Bruikbaarheid Beschikbaarheid Betaalbaarheid Informatieoverdracht -> MDT OP-PVB als onderdeel van hulpverleningsplan DMW Clienten zien ons als partner om OP-PVB in te vullen; meer dan de helft van de ingediende OP’s werden opgemaakt met hulp van de DMW’s Wij vullen OP in in naam van de client B ereikbaarheid Persoonlijk Geografische inbedding van ziekenfondskantoren: https://www.google.com/maps/d/edit?mid=zcGigieY2p_M.kOQk8wh-P4mw Geografische spreiding ziekenfondskantoren per ziekenfonds: https://www.google.com/maps/d/edit?mid=zcGigieY2p_M.k400JhAnmEKo De diensten Maatschappelijk Werk beschikken met andere woorden in elke Vlaamse gemeente over minstens één, en vaak meerdere contactpunten waar cliënten fysiek terecht kunnen met hun vraag. Cliënten kunnen zowel met of zonder afspraak in deze punten terecht bij hun maatschappelijk werker. Deze punten worden door de zorginspectie allen geïnspecteerd op rolstoeltoegankelijkheid Digitaal De praktische realisatie van de bereikbaarheid gebeurt via verschillende multimediakanalen: Website Telefonische permanentie Mail social media   Schriftelijke informatiedragers: Folders en flyers ekendheid Nagenoeg elke burger is lid van een ziekenfonds en elk ziekenfonds heeft een dienst Maatschappelijk Werk. Iedereen ‘kent’ het ziekenfonds. Op basis van een integrale vraagverheldering kenbaar maken van de info /aanbod die de gebruiker nodig heeft Met gerichte proactieve acties maakt de maatschappelijk werker het aanbod bekend dat voor de gebruiker specifiek van toepassing is. Kanttekening: de DMW zijn niet zichtbaar in het straatbeeld daar zij deel uitmaken van het ziekenfonds. De hulpverlening van de DMW is als onderdeel van het ziekenfonds minder gekend bij het bredere publiek. egrijpbaarheid Het hulpverleningsaanbod van de diensten Maatschappelijk Werk bestaat er onder andere in om de rechten van de cliënt te verkennen en zijn vragen te verduidelijken: op welke tegemoetkoming of voordeel heeft de cliënt recht? Welke dienstverlening is op maat van de cliënt? De maatschappelijk werkers maken op deze manier een vertaling van de bestaande tegemoetkomingen, voordelen en dienstverlening naar de client toe. etrouwbaarheid Houding: De houding en beschikbare kennis en vaardigheden van de hulpverlener spelen een rol. Voor de cliënt is het zaak dat hij zich gesteund en geholpen voelt en passende hulpverlening krijgt. De DMW moet een veilige plek zijn waar men zijn zorgen kan uiten. Veilige plek: Een veilige plek vraagt om een klantgerichte, niet-veroordelende houding van de professional, die samen met de cliënt de situatie kan onderzoeken en analyseren. Anoniem: Wanneer een cliënt zich schaamt voor de situatie waar hij in verkeert, heeft hij eerst behoefte aan informatie die op anonieme basis te vinden is. Dit kan zowel online als telefonisch zolang de cliënt er maar van verzekerd is dat degene met wie hij praat een onbekende is die niet ongevraagd gegevens registreert. ruikbaarheid De maatschappelijk werkers hebben kennis van de mogelijkheden voor hulpverlening in de omgeving van de cliënt. Ze werken behoeftegestuurd: cliënten doorlopen een proces van vraagverduidelijking, waarbij in complexe situaties een hulpverleningsplan opgesteld wordt. De doelstellingen, opgenomen in dit hulpverleningsplan, worden op maat van de cliënt en samen met de cliënt bepaald. eschikbaarheid De diensten Maatschappelijk Werk hanteren geen wachtlijsten. Op basis van vraagverheldering wordt scherp gesteld wat de exacte vragen zijn van de cliënt ifv hulpverlening en/of doorverwijzing. Het Contactpunt dementie is een concreet initiatief van de diensten Maatschappelijk Werk dat in functie staat van beschikbaarheid. etaalbaarheid De hulpverlening door de diensten Maatschappelijk Werk is gratis.

Ondersteuning bij de opmaak Ondersteuningsplan PVB Inclusie Vlaanderen

Ondersteunigsplan PVB Maandag 17 oktober 2016

Inclusie Vlaanderen vzw Ont-spannen In-spannen Samen-spannen

Inspannen 1200 gezinnen met een persoon met een verstandelijke handicap lid van onze vereniging Wij ‘kennen’ deze gezinnen Mensen zitten met enorm veel ?????

Luisteren: Wat kunnen wij doen? Wat is je vraag – en wat is de vraag achter de vraag….. Wat is situatie nu Hoe zie je de toekomst

Opmaak Ondersteuningsplan samen met netwerk (indien aanwezig) Adhv sjabloon VAPH Woonondersteuning Dagondersteuning Individuele psychosociale begeleiding Individuele praktische hulp Globale individuele ondersteuning Oproepbare permanentie In ‘gewone mensen’ taal!

Contact bernadette. rutjes@inclusievlaanderen. be www Contact bernadette.rutjes@inclusievlaanderen.be www.inclusievlaanderen.be

Pauze

Rol multidisciplinaire teams (MDT’s) bij budgetbepaling en prioritering

Traject aanvraag persoonsvolgend budget (= trap 2 Persoonsvolgende Financiering) voor meerderjarige personen met een handicap Rol van de MDT’s Ruben Ryckewaert Directeur van vzw West-Vlaams Consultatiebureau voor Diagnostiek en Zorg (WVCB) Info- en ontmoetingsmoment ROG 17 oktober 2016 In naam van alle West-Vlaamse MDT’s

Wie zijn de Multidisciplinaire Teams (MDT’s)? - rol algemeen: onafhankelijk van zorgaanbod objectieve info aanleveren - MDT’s gekoppeld aan diverse werkvormen, eigen specialisatie - decretaal bepaald welke werkvormen erkenning MDT aan kunnen vragen - nieuw in context Persoonsvolgende Financiering (PVF): - MDT’s verbonden aan diensten die vanuit basiswerking begeleiding bieden bij opmaak OP PVB - diensten die enkel de rol van MDT vervullen - belangrijk dat proces opmaak OP PVB & luik MDT strikt van mekaar gescheiden worden - centraal: keuzevrijheid zorgvrager - http://www.vaph.be/adressen/mdt/

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Toegespitst op de rol van de MDT’s Vertrekpunt = wetgeving waar MDT’s sinds 1/4/16 aan gebonden zijn in context PVF “BVR over de indiening en de afhandeling van de aanvraag van een budget voor niet rechtstreeks toegankelijke zorg en ondersteuning voor meerderjarige personen met een handicap en over de terbeschikkingstelling van dat budget” Budget = persoonsvolgend budget (PVB) of trap 2 binnen PVF of nRTH Om misverstanden te vermijden, waarover gaat het vandaag niet? Rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH) Basisondersteuningsbudget (BOB) Individuele Materiële Bijstand (IMB)

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Wie komt in aanmerking voor een PVB? persoon met een handicap (volgens definitie VAPH) aanvraag vanaf 17 jaar; eerste vraag indicatiestelling vóór 65 jaar voldoen aan verblijfsvoorwaarden

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Belangrijkste stappen Ondersteuningsplan PVB indienen bij VAPH (geen rol MDT!) Objectivering handicap (rol MDT) Objectivering ondersteuningsnood (rol MDT) Prioritering van de vraag/vragen (rol MDT)

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Stap 1: indienen ondersteuningsplan (OP) PVB bij VAPH Inhoud & proces OP PVB: vorige sprekers Op vandaag kunnen enkel aanvrager/wettelijk vertegenwoordiger & Dienst Ondersteuningsplan (DOP) een OP PVB indienen Aanvrager/wettelijk vertegenwoordiger kan zich laten bijstaan door eigen netwerk of door professionele begeleiding (DOP of andere laagdrempelige instanties; eerste cijfers vooral DMW mutualiteiten als laagdrempelige instantie actief) Uitsluiting: MDT’s, VAPH vergunde aanbieders voor nRTH (ook vanuit eventuele RTH-werking) & bijstandsorganisaties

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Stap 1: indienen ondersteuningsplan (OP) PVB bij VAPH Opgelet, nu wordt het even behoorlijk technisch… Belangrijk principe voor de zorgvrager: datum aanvraag PVB = datum rangorde prioriteitengroep na doorlopen aanvraagprocedure 1. Aanvrager dient zelf OP PVB in: validering door VAPH (proces) 1.1 Stel: OP PVB wordt meteen goedgekeurd/gevalideerd Datum indienen OP PVB = datum aanvraag, mits multidisciplinair verslag (MDV) binnen 5 maanden na datum goedkeuring VAPH wordt bezorgd Zo niet: datum aanvraag wordt laatste dag termijn 5 maanden Overmacht aanvragen mogelijk bij MDT-fase

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Stap 1: indienen ondersteuningsplan (OP) PVB bij VAPH 1.2 Stel: OP PVB wordt niet meteen goedgekeurd/gevalideerd 3-maandenregel: datum aanvraag blijft behouden indien OP PVB binnen de 3 maanden volgend op datum indiening kan worden goedgekeurd Zo niet: datum aanvraag is datum waarop aanpassingen worden bezorgd mits OP PVB dan wordt goedgekeurd & MDT-fase op tijd klaar is Indien OP PVB manifest niet goed: nieuw OP PVB of verplicht DOP 2. Onder begeleiding van DOP wordt OP PVB ingediend Datum indienen OP PVB = datum aanvraag, mits multidisciplinair verslag (MDV) binnen 5 maanden na datum goedkeuring VAPH bezorgd Overmacht aanvragen mogelijk bij MDT-fase Zo niet: datum aanvraag wordt laatste dag termijn 5 maanden

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Stap 1: indienen ondersteuningsplan (OP) PVB bij VAPH Vanuit perspectief MDT’s: ! Belangrijk dat aanvrager zich snel na indienen OP PVB en brief van VAPH met goedkeuring naar MDT volgens keuze wendt! Op die manier krijgen MDT’s maximaal ruimte om doorlooptijd (5 maanden na goedkeuring OP PVB) te respecteren en komt datum aanvraag niet in gedrang

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Belangrijkste stappen Ondersteuningsplan PVB indienen bij VAPH (geen rol MDT!) Objectivering handicap (rol MDT – module A) Objectivering ondersteuningsnood (rol MDT – module B) Prioritering van de vraag/vragen (rol MDT – module C)

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Multidisciplinair verslag (MDV) MDV = inhoud multidisciplinair onderzoek bij een MDT info handicap(s) + advies objectivering zorg & ondersteuning obv vraag budgetcategorie PVB info dringendheid vraag (ev. info maatschappelijke noodzaak) opmerkingen aanvrager bij niet akkoord verklaring door aanvrager van kennisname inhoud MDV VAPH behandelt MDV pas indien volledig = alle modules die nodig zijn, werden ingestuurd

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Stap 2 Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Stap 2*: objectivering handicap – module A VAPH hanteert volgende definitie voor ‘handicap’: "Elk langdurig en belangrijk participatieprobleem van een persoon dat te wijten is aan het samenspel tussen functiestoornissen van mentale, psychische, lichamelijke of zintuiglijke aard, beperkingen bij het uitvoeren van activiteiten, en persoonlijke en externe factoren.“ Rol MDT: objectieve info aanleveren om bestaan stoornis(sen) & handicap(s) te staven *Deze stap 2 is niet nodig indien de handicap(s) van de zorgvrager al eerder door het VAPH erkend werden Bevindingen MDT worden voorgelegd aan Provinciale Evaluatie Commissie (PEC): beslissing erkenning als persoon met handicap(s) MDT’s op dit vlak nog geen gemachtigde indicatiestellers – wel groeipad voorzien Herziening handicap(s) mogelijk bij “wijziging in de toestand” van de persoon

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Stap 3: objectivering ondersteuningsnood – module B Rol MDT: ondersteuningsbehoeftes in kader van een vraag naar PVB objectief in kaart brengen Basis = vraag/vragen ondersteuning in OP PVB Methodiek: Beschrijvend (eventueel onderbouwd met schalen): budgetcategorie (BC) I tem IV of Zorgzwaarte-instrument (ZZI): vanaf BC V Beslissing tot toewijzing budget door VAPH = BC OP PVB indien lager dan inschaling MDT BC inschaling MDT indien lager dan vraag in OP PVB

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Stap 4: prioritering – module C = inschatten van de mate van dringendheid rond de gevraagde ondersteuning = nieuw voor MDT’s & nieuw onderdeel MDV MDT & zorgvrager vullen samen ‘checklist prioritering’ in MDT bezorgt die aan provinciaal kantoor VAPH Regionale Prioriteiten Commissie (RPC) baseert zich in grote mate op inhoud checklist prioritering (info dringendheid, grootte ondersteuningskloof) om te beslissen over prioriteitengroep (1, 2 of 3)

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Herevaluatie PVB - herziening prioritering - herevaluatie prioritering - wijziging ondersteuningsnood zorgvrager en vraag naar een herevaluatie van het PVB: aanvraagtraject opnieuw volledig doorlopen (dus ook MDT-luik) - zorgvrager wacht op PVB en ondersteuningsvraag krijgt dringender karakter; eerder werd al een checklist prioritering ingediend: MDT vult enkel luik ‘herevaluatie’ checklist prioritering in (= herevaluatie prioritering) eerder werd nog geen checklist prioritering ingediend (cf. omzetting CRZ): MDT vult volledige checklist prioritering in (= herziening prioritering) In beide laatste gevallen: RPC-beslissing hogere prioriteitengroep = datum aanvraag wordt datum indienen (gewijzigde) checklist prioritering MDT

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Beslissing tot toewijzing van een PVB Inhoud kennisgeving VAPH: - erkenning als persoon met een handicap ja/nee - recht op PVB ja/nee - toegewezen BC en wijze waarop BC is samengesteld - prioriteitengroep door RPC toegekend - geldigheidstermijn beslissing toewijzing PVB Binnen 30 dagen na ontvangst kennisgeving VAPH: mogelijkheid tot gemotiveerd verzoekschrift om voornemen in heroverweging te nemen. Betrokken MDT kan hier bijstand in verlenen.

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Situaties met een specifiek karakter Aanvraagtraject PVB is anders bij: - Noodsituatie - PVB na noodsituatie - Spoedprocedure bij bepaalde degeneratieve aandoeningen

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Situaties met een specifiek karakter Noodsituatie (PVB max. 22 aaneensluitende weken) Vragenlijst noodsituatie wordt bij VAPH ingediend Indien nog geen erkenning handicap: attest MDT of omstandig en degelijk gemotiveerd medisch attest 2. PVB na noodsituatie - aanvraag binnen 10 weken na terbeschikkingstelling PVB noodsituatie, via nieuwe vragenlijst - modaliteiten reguliere aanvraag (OP PVB, opdrachten MDT, geen prioritering) in daaropvolgende 12 weken - niet afgerond: maximum 12 maanden na indienen voorlopig OP PVB

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Situaties met een specifiek karakter 3. Spoedprocedure - aanvraagformulier & medisch attest van geneesheer-specialist in de neurologie of < 21 jaar: specialist in metabole aandoeningen - in BVR vastgelegde diagnoses & ontwikkeling aandoening > geen rol MDT’s

Aanvraagtraject Persoonsvolgend budget (PVB) Enkele eerste algemene ervaringen uit de MDT-praktijk - ivm periode vóór 1/4/16 tot nu toe weinig vragen tot bij MDT’s doorgekomen: te vroeg voor duidelijke conclusies - controle-inschalingen ZZI waren de afgelopen maanden heel goeie oefening rond luik objectivering ondersteuningsnood - extra opleiding/intervisie prioritering lijkt onontbeerlijk om checklist prioritering kwaliteitsvol in te kunnen vullen - verantwoordelijkheid MDT’s is toegenomen: gemachtigde indicatiestelling objectivering ondersteuningsnood - aanvraagprocedure is complexer en langer in doorlooptijd geworden

In naam van alle MDT’s in West-Vlaanderen Bedankt voor uw aandacht!

Ondersteuning door de bijstandsorganisaties bij de besteding van een PVB

De rol van de bijstandsorganisaties Nele Bultynck Coach intensieve bijstand absoluut

Overzicht presentatie Deel 1 : Achtergrond Deel 2 : Wat is een bijstandsorganisatie? Deel 3 : Rol tijdens de transitie Deel 4 : Rol tijdens het PVF Vraag en Antwoord

Deel 1 : Achtergrond Hoe was het vroeger

Budgethoudersverenigingen Budgethoudersverenigingen ondersteunen enkel mensen met een PAB Expertise opgebouwd in Werken met cash Mensen ondersteunen in het maken van keuzes Mensen ondersteunen in het verantwoordelijkheid nemen (werkgever, administratief, …) Creatieve oplossingen zoeken met beperkt budget en binnen strikte regels

Deel 2 : Wat is een bijstandsorganisatie?

Wat is een bijstandsorganisatie? BVR over de vergunningsvoorwaarden van een bijstandsorganisatie: ‘…een organisatie die budgethouders bijstaat bij de besteding van het cashbudget, het aanwenden van de voucher en de organisatie van de ondersteuning.’

2.1 De organisatievoorwaarden: 2/3e van de RvB zijn (wettelijke vertegenwoordigers van) budgethouders Geen aanbod n-RTH en geen begeleiding bij opmaak van ondersteuningsplannen niet afhankelijk van een organisatie die mee instaat voor de indicatiestelling Alle doelgroepen – heel Vlaanderen

2.1 De organisatievoorwaarden: Er worden maximaal 5 bijstandsorganisaties vergund Vijf jaar na de vergunning moeten er minstens 500 leden zijn

2.2 Mensen kunnen terecht bij een bijstandsorganisatie als ze In het algemeen meer info op afstand willen hebben over de mogelijkheden binnen de persoonsvolgende financiering Effectief een toekenning hebben

2.3 Collectieve opdracht tov budgethouder Via eenvoudige communicatiekanalen info over de opstart, zorgaanbod, bestedingsmogelijkheden, bestedingsvoorwaarden en verantwoordingsregels Hulpmiddelen aanbieden die een correct gebruik van het PVB vereenvoudigen zoals modelbrieven, -contracten Initiatief nemen om kwaliteit van bestaan budgethouder te verbeteren Info geven over ontwikkeling van de markt en voorstellen doen om PVB te verbeteren Kennis en expertise over beschikbare aanbod en prijs delen.

2.3 Collectieve opdracht tov VAPH Meewerken aan een systeem waarbij oneigenlijk gebruik snel gesignaleerd kan worden. Info geven over de ontwikkeling van de markt van de zorgaanbieders en voorstellen doen om het PVF te verbeteren Kennis en expertise over beschikbare aanbod en prijs delen. Situaties melden waar er sprake is van misbruik.

2.4 Individuele laagdrempelige bijstand = gratis informatie en advies verlenen op afstand. Telefoon, mail en nieuwsbrieven Vormingen over alle aspecten van het budgethouderschap en werkgeverschap Bemiddelende rol bij kortdurende geschillen, op vraag van BH Budgethouders moeten hiervoor lid worden bij een bijstandsorganisatie (50€, zit in het budget) Voorzieningen kunnen geen lid worden om deze ondersteuning te krijgen

2.5 Individuele hoogdrempelige bijstand = persoonlijke ondersteuning, inhoudelijk begeleiden bij de te maken keuzes. = te betalen met het persoonsvolgend budget (cash of voucher) (zitten al vier huisbezoeken in de beheerskosten inbegrepen)

2.5 Individuele hoogdrempelige bijstand Ondersteuningsplan vertalen in feitelijke ondersteuning, incl. budgetplannen maken Zoeken, selecteren en onderhandelen met mogelijke aanbieders van zorg, assistenten of diensten. Bijstand bij sluiten van contracten, beheer budget, verantwoording van budget. Bemiddelende rol bij langlopende geschillen, op vraag van BH. Bemiddelingsoverleg bijwonen

2.6 Bemiddeling Vertrekpunt: wat wil de persoon met een handicap? Op individueel niveau zoeken naar een geschikt antwoord: Eigen netwerk Eigen buurt: buurtcentra, vrijwilligersorganisaties, VAPH-voorzieningen, niet-VAPH voorzieningen Reguliere diensten Bemiddelingsoverleg: moet uitgewerkt worden ism ROG

Deel 3 : De rol tijdens de transitie

Rol tijdens transitie Belangenverdediging gebruikers in het beleid Informeren en geruststellen van huidige leden Informeren en geruststellen toekomstige leden: toch al heel wat vragen vanuit de “ZiN-gebruikers” Kennismaken nieuwe doelgroep, zowel gebruikers als profs  (niet-)vergunde aanbieders leren kennen Ontwikkelen hulpmiddelen die transitie vereenvoudigen

Deel 4 : De rol bij gebruik van PVB

Rol tijdens het PVF Belangenverdediging gebruikers. Zowel ihkv PVF als ihkv transitie minderjarigen Informeren en adviseren van alle leden Uitrollen nieuwe dienstverlening Ontwikkelen hulpmiddelen die gebruik van het PVB vereenvoudigen

Zijn er nog vragen ?

Vragenronde

Programma: namiddag 13u15: Workshops ronde 1 (workshop en locatie op sticker) 14u15: Workshops ronde 2 (workshop en locatie op sticker) 15u15: Workshops ronde 3 (workshop en locatie op sticker) 16u15:Slotwoord door gedeputeerde van Welzijn, Mevrouw Myriam Vanlerberghe 16u30: Afsluitende receptie

Intersectoraal info- en ontmoetingsmoment Regionaal Overlegnetwerk Gehandicaptenzorg (ROG) West-Vlaanderen 17 oktober 2016