H11.2 De Eerste Wereldoorlog De Wereld-oorlogen

Oorzaken van WOI Algemene oorzaken 1. Nationalisme (vechten voor de natie) 2. Militarisme (geweld is een oplossing) 3. Wapenwedloop 4. Oorlogsmentaliteit 5. Imperialisme (strijd om koloniën) 6. Systeem van bondgenootschappen

Specifieke oorzaken Ruzie tussen Duitsland en Frankrijk Revanche voor de oorlog uit 1871 Frankrijk wil Elzas-Lotharingen terug Ruzie tussen Oostenrijk-Hongarije en Rusland Hegemonie over de Balkan Ruzie tussen Duitsland en Engeland Vlootbouw Economische concurrentie Zo ontstaan er bondgenootschappen

Triple Alliantie/Dreibund Bondgenootschappen Triple Alliantie/Dreibund Triple Entente Duitsland Oostenrijk-Hongarije Italië Engeland Frankrijk Rusland

Aanleiding van de oorlog Juni 1914 aanslag op de Oostenrijke kroonprins Frans Ferdinand in Sarajevo Dan volgt een kettingreactie Er is vooral in de steden veel enthousiasme voor de oorlog Augustus 1914 Duitsland valt aan volgens het Von Schlieffenplan

(aangepast) Von Schlieffenplan Duitsland moest een tweefrontenoorlog voorkomen: Snel Frankrijk veroveren voordat Rusland klaar staat met haar legers(tussen 2 en 6 weken) Door België Frankrijk aanvallen (verrassingseffect) Het plan mislukt. Duitsland neemt te weinig risico en Rusland mobiliseert sneller dan verwacht

Plan Schlieffen

Bondgenootschappen in de oorlog Geallieerden Centralen Frankrijk Engeland Rusland (tot 1917) België Servië Italië (vanaf 1915) VS (vanaf 1917) Duitsland Oostenrijk-Hongarije Turkije

WOI 1914-1917 Duitse aanval mislukt: er ontstaat een patstelling in het Westen (frontlijn in België en Noord-Frankrijk) Door de moderne wapens (met name de mitrailleur) is de verdediging sterker dan de aanval Soldaten graven zich in: ontstaan van loopgravenoorlog Pogingen tot doorbraken mislukken volledig (Verdun en de Somme) Aan het Oostfront bewegingsoorlog( Russen zijn steeds aan het verliezen)

Totale oorlog Oorlog heeft ook veel invloed op de burgers (totale oorlog) Schaarste doordat de handel stil ligt (blokkades voor Duitse havens) en fabrieken produceren meer wapens dan levensmiddelen Vrouwen moeten in fabrieken werken Dienstplicht Propaganda (posters, film, kranten) Enorme oorlogsleningen(staatsschuld loopt op)

1917 Februari 1917 Russen komen in opstand: Russische revolutie (oorlog gaat door) Duitsland raakt economisch uitgeput door Engelse blokkade: laatste redmiddel is de onbeperkte duikbotenoorlog (bevoorrading geallieerden stoppen) Dat wordt voor de Amerikanen de aanleiding om mee te gaan doen aan de kant van de geallieerden

President Wilson gaat meedoen (oorzaken) -democratie in de wereld verdedigen -vrede in de wereld -Amerikaanse leningen aan Engeland en Frankrijk beschermen In oktober 1917 grijpen de communisten de macht in Rusland en trekken zich terug uit de oorlog. Alle Duitse troepen naar het westfront. Duitsland begint nieuwe offensieven en lijkt de oorlog te gaan winnen. Dan komen de Amerikanen

WOI 1917-1918 Overmacht van de VS is te groot voor Duitsland Bondgenoten van Duitsland (Oostenrijk en Turkije met name) storten in In 1918 tekenen van de wapenstilstand (11-11) In Duitsland breken opstanden uit waarbij de keizer (Willem II) naar Nederland vlucht en de Duitse Republiek wordt uitgeroepen

Gevolgen voor de oorlog Enorme verliezen (bijna 10 miljoen soldaten) Met name in België en in Noord-Frankrijk grote verwoestingen (België bovendien leeggeroofd en veel mensen waren gevlucht) Pessimisme in Europa: technologische vooruitgang kan ook ellende veroorzaken

Vrede van Versailles (1918-1919) In Versailles komen de geallieerden bij elkaar om de vredesvoorwaarden te bespreken (Duitsland pas laatste dag uitgenodigd: krijgt vrede opgedrongen) VS (Wilson) wil vredespolitiek: Volkenbond opgericht Frankrijk (Clemenceau) Engeland (George) wil Duitsland straffen (Wilson geeft toe)

Duitsland wordt zwaar gestraft Gebiedsafstand en koloniën inleveren Leger van 100.000 man: geen marine of luchtmacht, geen wapenfabrieken 132 miljard aan herstelbetalingen Duitsland krijgt de schuld van de hele oorlog

Europa voor en na WO I

David Lloyd-George [Engeland] Woodrow Wilson [VS] Orlando [Italië] Georges Clemenceau [Frankrijk