Kiezen of gekozen worden? Frans Meijers Conferentie ‘ Zelf en loopbaan: dialoog in tijden van onzekerheid ’ 21 april 2010

Loopbanen in tijden van zekerheid ‘ons soort mensen’ heldere coördinaten (stabiele identiteit)

Loopbanen verliezen hun co ö rdinaten 1. individualisering (incl. ontkerkelijking) 2. opkomst diensteneconomie: verdwijnen beroepen (in 1976: 5500 beroepen en ca functies; in 2008 nog ca. 900 beroepen en ca functies)

De oplossing van het onderwijs 1. Een goede keuze is een ge ï nformeerde keuze (en dus een rationele keuze) 2. Alles draait om ‘ zelfconceptverheldering ’ en ‘ horizonverruiming ’

De determinanten van keuzegedrag 1. Ervaringen * eigen ervaringen * ervaringen van relevante anderen (vooral ouders) 2. Geruchten 3. Contaminatie (= op basis van veelal massamediale beeldvorming een situatie of zaak bepaalde eigenschappen toerekenen die er objectief gezien niet bij horen) 4. Objectieve informatie

Wanneer je een schip wilt gaan bouwen breng dan geen mensen bijeen om timmerhout te sjouwen of te tekenen alleen voorkom dat ze taken ontvangen deel evenmin plannen mee maar leer eerst de mensen verlangen naar de eindeloze zee Uit Citadelle van Antoine de Saint Exupéry

Een krachtige loopbaanleeromgeving is praktijkgestuurd: levensechte problemen centraal is dialogisch: met de leerling een dialoog voeren over wat zij uit praktijkervaringen leert over ‘wat voor soort mens’ zij is en ‘wat voor soort werk’ er bij haar past kent keuzemogelijkheden

Inhoud begeleidingsgesprekken (V)MBO Landelijk Schaal 1 – 4 Studie(voortgang) 2,9 Zelf-/toekomstbeelden 2,4 Werk/loopbaanacties 2,3 Netwerken 2,2 Privésituatie 2,7

Communicatie met leerlingen in 24 bpv-gesprekken Over 21% Tegen65% Met 9% Onduidelijk 5%

Begeleiding op de stageplaats 1. Er zijn wel warme relaties maar die zijn gericht op · het oefenen van vaardigheden · socialisatie op de werkplek · resultaat: ongeplande en dus onvoorspelbare beroepsvolwassenheid 2. Geen ruimte voor reflectie · vertraagde tijd ontbreekt · praktijkopleiders/begeleiders hebben slechts oog voor reproductief leren 3.Het contact tussen ROC en bedrijf over de leerling is vooral procedureel · niet gericht op ervaringen van de cursist in het bedrijf · niet gericht op het leerproces, slechts op de uitkomsten ervan · niet gericht op het produceren van een leervraag

Instrumentalisering begeleiding Intakegesprek Instroom- assessment Doorstroom- assessment Uitstroom- assessment Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP) Reflectie- verslagen Praktijk- evaluaties POP-gesprekken Voortgangsgesprekken (inclusief inter- en supervisie) Portfolio

Verandering van professionele identiteit van explicitering ik-posities via ontwikkeling van meta-posities naar promoter-posities

Mogelijke oplossing  op reële ervaringen gebaseerde gesprekken over  kernproblemen  beroepsdilemma’s  ontwikkelingen in het vakgebied/vakbekwaamheid

Voor nuancering en detaillering