UITLEVERINGSLOGISTIEK BOOMKWEKERIJ Sector: Containerteelt

Deze uitgave is tot stand gekomen in een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR, DLV Plant, Van Stokkum Training & Consultancy en het Ontwikkelcentrum en is mede gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken (Kennisdoorstroming, BO ) en het Ontwikkelcentrum. Eindredactie: Marc van Stokkum Afbeeldingen: Marc van Stokkum, DLV Plant en Wageningen UR. Coverfoto: Vakblad voor de Bloemisterij. COLOFON

SECTOR CONTAINERTEELT BOOMKWEKERIJ Inhoud 0. Oriëntatie 1.Bedrijfsstructuur 2.Bedrijfsuitrusting 3.Afzet 4.Ontwikkelingen in de afzet 5.Eisen aan uitleverlogistiek

ORIËNTATIEVRAGEN 1 Wat versta jij onder “uitleveringslogistiek in de boomkwekerij”? Omschrijf de begrippen: uitlevering, logistiek en boomkwekerij. 2.Beschrijf een aantal teeltsectoren binnen de boomkwekerij. Bijvoorbeeld: containerteelt, laanbomen, ……. 3.Wat zijn de belangrijkste verschillen in uitlevering per sector in de boomkwekerij? Buffer? Per order of groep? Sorteren <> verzamelen? – Zie bv.: ofhttp:// –

1. BEDRIJFSSTRUCTUUR: GROOTTE EN INDELING Bedrijfsgrootte 1-10 hectare Veel bedrijven van 2-5 hectare Soms ook nog gecombineerd met vollegrondsteelt Kas (10-50% oppervlak) voor vermeerdering, overwintering en teelt Divers in inrichting: – Lava-containervelden – Betonvelden – Velden met goten – Veel overheadberegening, automatisering – Veel heftrucks met vorken als transportmiddel

1. BEDRIJFSSTRUCTUUR: ASSORTIMENT Breed assortiment, specialisatie in bijvoorbeeld: Bladhoudende heesters Vaste planten en bloeiende heesters Coniferen Klimplanten Skimmia in alle potmaten Vaak uit strategische overwegingen meerdere productgroepen Veelal meerdere potmaten Veel teeltduur van 1 of 2 jaar, eerste jaar van stek, tweede jaar vanaf plantgoed. Kortere teelt: bijvoorbeeld vaste planten

VRAAG 1: BEDRIJFSSTRUCTUUR Ook op jouw (stage)bedrijf is sprake van een “bedrijfsstructuur”. 1.1 Wat zijn de belangrijkste bedrijfsstructuurkenmerken van het bedrijf waar jij werkt? Noem er minimaal 4. (bv: type bedrijf, assortiment, indeling, transport, productgroepen, teeltduur) 1.2 Noem een sterk en een zwak kenmerk. Waarom vind je dat zo? 1.3 Vergelijk jouw antwoord op 1.2 met dat van minimaal 2 medeleerlingen. Wat is jouw conclusie?

2. BEDRIJFSUITRUSTING: TEELTVLOEREN, CONTAINERVELDEN Velden op afschot – Draagkrachtige ondergrond – Doek op folie met 2% afschot – Naar open goot of grindgoot Lava-containervelden – Circa 10 cm lavakorrels – Geen afschot – Folie onder lavalaag, doek erop Ontwikkelingen i.v.m. Logistiek – Berijdbare velden, bredere bedden, ruimere sproeiafstanden, betonvloeren

2. BEDRIJFSUITRUSTING: FUST EN TRANSPORT Hoge veenmankist Lage veenmankist Kweektrays Boxpallets Deense karren Supermarktkarren en veilingkarren

2. BEDRIJFSUITRUSTING: INTERN TRANSPORT Heftruck Heftrucks met potvorken Platte karren Deense karren Transportbanden Rollenbanen Rolcontainers

2. BEDRIJFSUITRUSTING: INDELING EN ROUTING Transportafstanden en transportbewegingen Scheiding werkzaamheden, oppotten/afleveren Steeds meer in werkruimte – Snoeien – Wassen – Etiketteren Bredere hoofdpaden, voorheen standaard 3 meter Gladde betonpaden Bredere velden

VRAAG 2: BEDRIJFSUITRUSTING 2.1 Welke bedrijfsuitrusting (machines/werktuigen/installaties) wordt bij jou op het bedrijf ingezet voor het uitleveren van teeltproducten? 2.2 Kun je in deze opsomming van bedrijfsuitrusting ook de bedrijfsgebouwen/kassen/koelcellen plaatsen? Overleg met minimaal 2 leerlingen. 2.3 Welke interne transporthandelingen zijn het meest arbeidsintensief en dus kostbaar? (afstand/route/volume) 2.4 Hoe wordt op jouw (stage)bedrijf met gebruikt fust omgegaan? Maak een onderscheid in diverse soorten fust. Zijn hier regels voor? 2.5 Bredere velden worden de norm. Wat zijn de gevolgen?

3. AFZET Consumentenmarkt Daghandel naar tuincentra en –ketens Actiematige handel naar tuincentra en algemene retail Aanlegmarkt Hoveniers Groenvoorzieners en gemeenten Collega kwekers in binnen- en buitenland Tussenschakels Exporteurs, traditioneel en vanuit bloemisterij Lijnrijders, Wijk en Aalburg Afhaalcentra, cash & carry Verkoopbeurzen: Groen-direct

VRAAG 3: AFZET 3.1 Hoe is de verdeling van afzet op jouw (stage)bedrijf? Maak een onderscheid in productgroepen. 3.2 Geef per product uit vraag 3.1 aan via welk handelskanaal het product wordt verhandeld. 3.3 Hoe is het sortiment op het bedrijf tot stand gekomen? Op basis van trends, afroep, orders, gevoel, visie, ….? 3.4 Welke risico’s worden hiermee genomen en/of vermeden?

4. ONTWIKKELINGEN IN DE AFZET Zeer divers in klant en kanaal, gebrek aan kennis in keten Zeer grillig, afzetrisico’s groot, trendgevoelig product (plant van de maand, bloeier van het jaar) zie: Weersafhankelijk (te warm, vorst, te nat enz.) Toegespitst op maart-juni en september, soms nog groeiend gewas Vaker bestellen en kortere levertijden Toenemend belang marketing en relatiemanagement Hogere kwaliteitseisen en meer maatwerk (eigen etiket en stickeren, tafelconcepten) Opkomst e-commerce

VRAAG 4: ONTWIKKELINGEN IN DE AFZET Afnemende kennis van het sortiment bij afnemers wordt gezien als een knelpunt. 4.1 Geef aan wat dit knelpunt inhoudt. 4.2 Hoe kan de boomkwekerij er voor zorgen dat de sortimentkennis bij afnemers toeneemt? Trends en ontwikkelingen 4.3 Hoe wordt op jouw (stage)bedrijf ingespeeld op trends? 4.4 Wordt het voldoen aan kwaliteitseisen van producten op het (stage)bedrijf gestuurd door het bedrijf of door de afnemer? Welke eisen zijn dat? Hoe wordt de afnemer hierop geattendeerd?

VERVOLG VRAAG 4: ONTWIKKELINGEN IN DE AFZET 4.5 Hoe kan de sector op deze ontwikkelingen reageren? – Wat zijn uitheemse plantensoorten en hoe gaat jouw (stage)bedrijf daarmee om? – Hoe gaat jouw (stage)bedrijf om met het bericht dat er teveel of verboden middelen op het boomkwekerijproduct zitten?

5. EISEN AAN UITLEVERLOGISTIEK Flexibiliteit met behoud van efficiëntie Focus op type afnemer en standaardisatie Voldoende bedrijfsgrootte Goed informatiesysteem, voorraadbeheer, orderverwerking en facturatie

VRAAG 5: EISEN AAN UITLEVERLOGISTIEK Flexibiliteit met behoud van efficiëntie vraagt om een goed werkend informatiesysteem. 5.1 Waarom? 5.2 Hoe kan een teler standaardisatie en flexibiliteit combineren om aan de vraag van klanten te voldoen? Een goed informatiesysteem, voorraadbeheer, orderverwerking en facturatie zijn essentieel om efficiënt te leveren. 5.3 Geef in stappen aan hoe een orderverwerking gebeurt op jouw (stage)bedrijf. Maak onderscheid in een paar productgroepen.

GEBASEERD OP