VERENIGDE STATEN De weg naar wereldmacht | Het federale bestuur | The Roaring Twenties
Wereldmacht V.S. In 1906 ontving Theodore Roosevelt de Nobelprijs voor de Vrede bemiddeling tijdens de Russisch-Japanse oorlog. Deze bemiddeling was bijzonder, omdat een Amerikaanse president zich bemoeide met een conflict ver buiten de Amerikaanse landsgrenzen. Roosevelt stelde dat ontwikkelde landen zich moesten inzetten om de minder ontwikkelde (minder beschaafde) landen vooruit te helpen. Dit standpunt maakte de V.S. tot een leider op mondiaal schaalniveau. In 1919 ontving Woodrow Wilson de Nobelprijs voor de Vrede inzet om WOI tot een goed einde te brengen. De V.S. wachtte tot deelname aan WOI tot 1917.
‘Zimmermanntelegram’ De Duitsers verzonden in 1917 een telegram (vernoemd naar de Duitse minister van buitenlandse zaken Zimmermann) naar de regering van Mexico. Mexico en de V.S. lagen al lange tijd in conflict met elkaar. Duitsland beloofde Mexico te helpen als zij Duitsland zouden helpen in de strijd tegen de V.S. De Amerikaanse overheid kreeg het Zimmermanntelegram in handen en verklaarde de oorlog aan Duitsland om de democratie in de wereld te beschermen.
‘Zimmermanntelegram’
De Amerikaanse politiek In 1787 werd in de V.S. de Trias Politica (Montesquieu) ingevoerd. De Trias Politica voorkomt dat één persoon een heel land kan regeren. Ook wel ‘scheiding der machten’ genoemd. Trias Politica Uitvoerende macht zorgen voor orde, voeren van oorlog en het uitvoeren van wetten (president) Wetgevende macht maken van de wetten (congres) Rechtsprekende macht onafhankelijk rechtspreken, naleven van de gemaakte wetten (rechters, met als hoogste orgaan het hooggerechtshof)
De Amerikaanse politiek Staatsinrichting V.S. (federaal bestuur) Uitvoerende macht = president (vicepresident) Wetgevende macht = Congres: Senaat en het Huis van Afgevaardigden Rechtsprekende macht = Hooggerechtshof
De Amerikaanse politiek Federaal bondgenootschappelijk (samen). Federaal bestuur de overheid maakt wetten en regels die voor het hele land gelden en gunstig zijn. Partijen binnen de Amerikaanse politiek DemocratenRepublikeinen
Spanningen binnen de politiek De Burgeroorlog is kenmerkend voor de spanningen tussen het noorden en zuiden.
Spanningen binnen de politiek TOEN Partijen binnen de Amerikaanse politiek DemocratenRepublikeinen -Populair in het zuiden -Agrarisch, dus minder welvarend -Pro slavernij -Vrijheden voor de losse staten = niet federaal -Populair in het noorden -Geïndustrialiseerd, dus welvarender -Anti slavernij -Voor versterking van het federale bestuur
Spanningen binnen de politiek TOEN Wilson was een Democraat, maar vanwege de oorlog genoodzaakt zich op het buitenland te richten. De democratie binnen de wereld moest worden beschermd. Hij stelde 14 ideaalpunten op om ‘de wereld veiliger’ te maken Hij stelde dat de overheid nationaal moest ingrijpen om het volk te beschermen tegen armoede, onveiligheid en uitbuiting. Hij verloor macht binnen de Democratische Partij, want die waren niet voor een federale staat.
Einde van de Eerste Wereldoorlog
Met de ondertekening van het Verdrag van Versailles in juni 1919 kwam de Eerste Wereldoorlog tot een einde. Met de verliezers werd niet onderhandeld. De overwinnaars (Frankrijk, Engeland en de V.S.) wezen Duitsland als hoofdschuldige aan. Duitsland moest nooit meer in staat kunnen zijn oorlog te voeren In het verdrag: Duitsland moest alle oorlogsschade in goud terugbetalen, ook grondstoffen, vervoersmiddelen en oorlogsmaterieel moest worden ingeleverd Duitsland verloor grondgebied (ontstaan van bijvoorbeeld Polen) Duitsland moest de dienstplicht afschaffen
Spanningen binnen de politiek NU Partijen binnen de Amerikaanse politiek DemocratenRepublikeinen -Rechtvaardige samenleving (samen) = federaal -Vrijheden voor individuen en staten = niet federaal
The Roaring Twenties Na Wilson volgde de Republikeinse president Harding. Hij stond voor nationaal belang eerst. Amerika ging zich weer op zichzelf richten. Er volgde een periode die isolationisme werd genoemd; Amerika bemoeide zich niet met buitenlandse politiek (isoleren = afsluiten voor) Gevolg enorme economische groei binnen een zeer sterke staat Amerika werd een consumptiemaatschappij = samenleving waarin consumeren sterk wordt gestimuleerd door advertenties Amerika ging van een sociale economische staat (geld voor het hele volk) naar een liberale economische staat (overheid bemoeit zich niet met de economie (vrijheid)) de wet van vraag en aanbod bepaalde de economie en fabrikanten bepaalde wat ze zelf maakten = vrijemarkteconomie.
The Roaring Twenties