Vernieuwing BBV en gevolgen grondbeleid Bijeenkomst gemeentefinanciën 24 juni 2016 Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten Peter Verheij wethouder Alblasserdam, commissie Financiën VNG Dennis van der Graaf concerncontroller Alblasserdam

Agenda Doel van de vernieuwing van het BBV De belangrijkste wijzigingen van het BBV op een rij Discussie over: sturing op grond van kengetallen Discussie over: gevolgen voor het grondbeleid Vernieuwing BBV en gevolgen grondbeleid VZHG 24 juni

Doel vernieuwing BBV (1) Aanleiding: Kaderstellende en controlerende rol van de raad versterken Wens raadsleden en bestuurders tot betere vergelijkbaarheid (versterkt door decentralisaties) Economische situatie: grotere noodzaak financieel inzicht om tijdig bij te sturen Wens tot meer inzicht in elkaars financiële positie: elkaar bijstaan bij zwaar weer Toenemende belangstelling verslaggeving publieke sector (inter)nationaal Aandacht voor doelmatigheid van het rechtmatigheidstoezicht Vernieuwing BBV en gevolgen grondbeleid VZHG 24 juni

Doel vernieuwing BBV (2) Uitgangspunten: 1.Sturingsinformatie van de raad staat voorop 2.Onderscheid tussen stukken voor de sturing van de raad (zo kort, overzichtelijk en duidelijk mogelijk) en beschikbare informatie (beschikbaar op gemakkelijk toegankelijke wijze) 3.Beleidsvrijheid van gemeenten staat voorop: ‘geen normering’ en ‘eenvoud’ 4.Goede vergelijkbaarheid van belang voor het contact tussen gemeente, raadsleden, burgers, bedrijven en belangenorganisaties 5.Onderlinge vergelijkbaarheid draagt bij aan horizontale sturing door de raad 6.Gemeenten hebben onvermijdelijk hun eigen regels (BBV) en volgen daarom niet het Burgerlijk Wetboek. Harmonisering regels voor overheden vanuit EU heeft prioriteit boven harmonisering met semi-publieke sectoren/bedrijfsleven 7.Gegevens openbaar op niveau waarop behoefte is aan vergelijkbaarheid van gemeenten: producten, kostensoorten en de financiële positie Vernieuwing BBV en gevolgen grondbeleid VZHG 24 juni

Doel vernieuwing BBV (3) Adviezen over: waar de raad op stuurt: 1.De begrotingsindeling 2.Indicatoren 3.Kengetallen financiële positie 4.Verbonden partijen controlerende rol van de raad: 5.Rechtmatigheid, financieel toezicht en controle technische onderwerpen: 6.Overhead en kosten 7.Stelsel van baten en lasten (zoals activeren, rente toerekenen) Vernieuwing BBV en gevolgen grondbeleid VZHG 24 juni

Belangrijkste wijzigingen van het BBV op een rij 2015:Kengetallen 2016:Grondexploitaties 2017:Begrotingsopzet: taakvelden, beleidsindicatoren, overhead, rente 2018:Rechtmatigheid Vernieuwing BBV en gevolgen grondbeleid VZHG 24 juni

Kengetallen - signaleringswaarden Brief Provincie Zuid-Holland 11 april 2016 (gebaseerd op stresstests gemeenten) Geen signaleringswaarde voor weerstandsratio? Vernieuwing BBV en gevolgen grondbeleid VZHG 24 juni

Kengetallen – Prov. Zuid-Holland vergelijking gemeenten ( ) Vernieuwing BBV en gevolgen grondbeleid VZHG 24 juni

Kengetallen – Sturing in Alblasserdam Interne normering vastgesteld voor classificatie als ‘gunstig’, ‘neutraal’ of ‘ongunstig’ Bijsturen zodra een van deze drie kengetallen niet meer ‘gunstig’ is Vernieuwing BBV en gevolgen grondbeleid VZHG 24 juni

Kengetallen – Alb versus Prov ZH Vernieuwing BBV en gevolgen grondbeleid VZHG 24 juni

Kengetallen - discussie Stelling 1: Het Rijk moet ‘harde’ signaleringswaarden voorschrijven voor het toezicht op gemeenten. Stelling 2: De lokale raden / raadsleden zijn niet (zelfstandig) in staat de ontwikkeling van de financiële positie van de gemeente goed te beoordelen op grond van de verplichte kengetallen in begroting en jaarrekening. Stelling 3: Vergelijking van de kengetallen per gemeenten op grond van de begroting is geen garantie voor het tijdig signaleren van verslechtering van de financiële positie van lokale overheden. Vernieuwing BBV en gevolgen grondbeleid VZHG 24 juni

Grondexploitatie – belangrijkste wijzigingen Wijziging BBV Niet in exploitatiegenomen gronden afschaffen en opnemen bij terreinen en gronden bij materiële vaste activa (MVA), wel afzonderlijk toelichten op MVA Notities commissie BBV (maart 2016) Twee afzonderlijke notities: Notitie Grondexploitaties 2016 (actief grondbeledid) Notitie Faciliterend grondbeleid Vernieuwing BBV en gevolgen grondbeleid VZHG 24 juni

Grondexploitatie – Notities Commissie BBV (1) Actieve grondexploitaties (12 stellige uitspraken en 3 aanbevelingen), o.m.: 10 jaarstermijn voor grondexploitaties, daarna aanvullende beheersmaatregelen Rentetoerekening op basis van werkelijke rente (geen bespaarde rente) en rekening houdend met verhouding vreemd vermogen en totale vermogen Disconteringsvoet wordt gereguleerd Harmonisering kosten toerekening met WRO/BRO principes Bovenwijkse voorzieningen Voorbereidingskosten Vernieuwing BBV en gevolgen grondbeleid VZHG 24 juni

Grondexploitatie – Notities Commissie BBV (2) Faciliterend grondbeleid (2 stellige uitspraken): 1.Kosten die gemeenten maken in het kader van faciliterend grondbeleid en kunnen verhalen op derden, classificeren als vordering op de gemeentelijke balans.  Als kortlopende vordering of overlopend actief (afhankelijk van aanwezigheid van een getekende overeenkomst). 2.Als kostenverhaal plaatsvindt op basis van een exploitatieplan, maar verrekening nog niet kan plaatsvinden (nog geen omgevingsvergunning is aangevraagd of nog geen posterieure overeenkomst gesloten) dan dienen gerealiseerde nog te verhalen kosten te worden verantwoord als ‘nog te verhalen kosten’ onder de overlopende activa, voorzover wordt verwacht dat deze binnen 10 jaar nog verrekend kunnen worden.  Als geen zicht is op een toekomstige verrekening dan rest slechts een “niet in de balans opgenomen recht”. Vernieuwing BBV en gevolgen grondbeleid VZHG 24 juni

Grondexploitatie – discussie (1) Stelling 1: Het niet meer toestaan van ‘niet in exploitatie genomen’ gronden leidt niet tot betere sturing en beheersing van de (planontwikkelings)kosten in de periode voordat een bouwgrondexploitatie wordt vastgesteld. Stelling 2: De nieuwe bepalingen over rente en disconteringsvoet leiden niet financieel nadeel bij gemeenten. Vernieuwing BBV en gevolgen grondbeleid VZHG 24 juni

Grondexploitatie – discussie (2) Stelling 3: De realisatie van bovenwijkse voorzieningen wordt moeizamer doordat geen voorziening meer mag worden gevormd ten laste van de grondexploitatie. Stelling 4: Het onderscheid tussen actieve grondexploitaties en faciliterend grondbeleid is in de praktijk niet zo scherp te trekken en zal leiden tot veel discussies met de accountant. Vernieuwing BBV en gevolgen grondbeleid VZHG 24 juni