Samenvatting Lesbrief Werk & Werkloosheid Hoofdstukken 4-6

How the Minimum Wage Creates Unemployment Daling werkloosheid zet door

H4: Flexibilisering van arbeidsmarkt De economische ontwikkeling van een land is de economische conjunctuur. – Bij hoogconjunctuur (het gaat erg goed) worden meer banen gemaakt dan vernietigd – Bij laagconjunctuur (het gaat erg slecht) worden minder banen gemaakt dan vernietigd Nederland is veranderd van een landbouw en industrie land naar een dienstenland Meer dan 80% werkt in dienstensector. Oorzaken zijn: – Einde loonmatiging: hierdoor stijgen de lonen en dalen de winsten en verhuizen industrieele bedrijven naar het buitenland of gaan failliet – Stijging apt: er worden meer machines en ander kapitaal ingezet waardoor er minder mensen nodig zijn en vooral in de landbouw en industrie neemt de werkgelegenheid af.

Arbeidsmarktflexibilisatie De snelheid waarmee vraag en aanbod van arbeid zich aan elkaar aanpassen. Flexibiliteit is afhankelijk van bijvoorbeeld sociale zekerheid en ontslagbescherming. EPL index: een maat van ontslagbescherming – Score 0-4: hoe hoger, des te meer bescherming en arbeidsmarkt minder flexibel – Ontwikkeld door de OESO (organisatie van economische samenwerking en ontwikkeling)

Economische groei Een flexibele markt is een voorwaarde voor economische groei omdat vraag en aanbod zich snel aan elkaar kunnen aanpassen – Een soepeler ontslagrecht kan hierbij helpen (als bedrijven gemakkelijker mensen kunnen ontslaan, zullen ze deze ook gemakkelijker aannemen) – In de film werd echter beargumenteerd dat juist het bieden van meer zekerheden aan de werknemer zorgt voor meer innovatie en toewijding waardoor er groei plaatsvindt. Wat is de waarheid en is er slechts 1 waarheid of verschilt dat per situatie? Neem niets klakkeloos aan!

Flexibel werken Vaste banen bieden zekerheid: inkomen, werktijden, pensioen, uitkering bij vakantie ea. Flexibele banen bieden dat niet en geven dus meer risico en onzekerheid Dit geldt niet alleen in zakelijke sfeer. Ook prive meer onzekerheid. Door onzekerheid in inkomen minder mogelijkheden voor een hypotheek en ook stellen vrouwen het krijgen van kinderen daardoor uit. Uit theoretisch oogpunt mag je verwachten dat flexibele banen worden gecompenseerd voor deze negatieve effecten. Een hoger loon dus!

Flexibel werken - 2 In de praktijk worden flexibele banen slechter betaald. Oorzaken hiervoor zijn: – Machtspositie van de werkgever: “je kunt de baan met dit loon accepteren of voor jou 10 anderen” – Onzekerheid van de werkgever: hij heeft geen goede of onvolledige informatie over de kwaliteit van de werknemer en biedt daarom eerst een lager loon. Weinig doorstroming van flexibele naar vaste banen. – Vooral veel vrouwen, jongeren, alleenstaanden, allochtonen en lager opgeleiden hebben flexibele banen.

Overheid en flexibel werken Overheid wil meer flexibiliteit van de arbeidsmarkt. Genomen maatregelen zijn: – Aanpassing ontslagbescherming: Ontslagvergoeding verlaagd en opzegtermijn verkort zodat werkgever gemakkelijker iemand kan ontslaan. – Aanpassing werkloosheidsuitkering Lengte en bedrag uitkering omlaag zodat mensen sneller weer aan de slag gaan. Je moet sneller ander werk accepteren, anders heb je geen recht meer op een uitkering, ook zodat mensen sneller weer aan de slag gaan.

Overheid en flexibel werken – Aanpassing rechtspositie flexwerkers Als flexwerkers 2 jaar bij dezelfde werkgever hebben gewerkt dan moet deze een vast contract aanbieden, zodat flexwerkers kunnen doorstromen en meer zekerheid krijgen. Daarnaast krijgen flexwerkers ook recht op een ontslagvergoeding. – Aanpassing werkgeversverplichtingen De werkgever moet veel inspanningen leveren om ontslag te voorkomen of om ontslagen werknemers te helpen bij het vinden van een nieuwe baan. De werkgever moet langer doorbetalen bij ziekte, ook aan flexwerkers, zodat de werkgever alles doet om zo goed mogelijke werkomstandigheden te creeeren.

H5: Werkloosheid Werkloosheidspercentage = Aantal werklozen x 100% Beroepsbevolking Wanneer ben je werkloos (volgens het CBS) – Tussen – Werkt < 12 uur – Actief op zoek naar werk – Per direct beschikbaar

Soorten werkloosheid Conjunctureel – Doordat er minder bestedingen zijn, valt de vraag weg en krimpt de productie. Hierdoor daalt de werkgelegenheid – Loonstarheid is een oorzaak voor conjuncturele werkloosheid Structureel – Door structurele technologische ontwikkelingen en verschuivingen tussen sectoren, waardoor er een mismatch ontstaat tussen aangeboden en gevraagde arbeid Frictie – Gedurende het zoekproces naar een baan als de oorzaak onbekend is het moeilijk de kwaal te genezen

Grafisch en rekenkundig Vraag en aanbod van arbeid kruisen elkaar op de arbeidsmarkt! Evenwichtssituatie grafisch – Evenwichtshoeveelheid: Q* – Evenwichtsprijs: p* – Evenwichtsomzet Evenwichtssituatie rekenkundig – Q a = p -20; Q v = -3p +100 – Q a = Q v; hiermee bereken je de p*, Q* berekenen door invullen p* in aanbod of vraagfunctie; omzet berekenen door p* x Q* P* Q*

Minimumloon Als het minimumloon hoger is dan het evenwichtsloon dan ontstaat er een aanbodoverschot van arbeid = werkloosheid. Als het (maximum)loon lager ligt dan het evenwichtsloon, dan ontstaat er een vraagoverschot = vacatures Als er geen belemmeringen zijn op de arbeidsmarkt zal het loon zich altijd zo aanpassen dat er volledige werkgelegenheid is!

Arbeidsmarktbeleid Volgens de vrije markteconomen zal het loon zich altijd zo aanpassen dat er volledige werkgelegenheid is. Iedere inmenging van de overheid verstoort de marktwerking. Dit is bedacht vanuit de aanbodskant van de economie. Volgens de “Keynesianen” werkt het marktmechanisme niet optimaal. Hij redeneert vanuit de koopkracht van de werknemers, de vraagkant van de economie. Hij ziet dat een daling van de lonen niet leidt niet tot herstel maar tot verdere werkloosheid. Hij pleit daarom voor een herstel van de koopkracht en de bestedingen. Hierin kan de overheid actief deelnemen.

H6: Arbeidsmigratie Binnen de EU vrij verkeer van arbeid. Arbeidsmigratie waarom: – Door o.a. vergrijzing ontstaan veel vacatures die moeilijk in te vullen zijn Laaggeschoold werk (tuinbouw) Hooggeschoold werk (kennistechnologie) Arbeidsmigranten verdienen inkomen en dat zorgt voor een hoger BBP.

Praktijk in Nederland Migrant uit de EU mag zich alleen vestigen als deze kan voorzien in eigen onderhoud Migrant mag pas na 5 jaar een bijstandsuitkering aanvragen Oneerlijke concurrentie (zoals lagere lonen dan minimumlonen of niet houden aan arbeidstijden) moet voorkomen worden om uitbuiting te voorkomen en het verdringingseffect te minimaliseren. Daardoor is dit strafbaar gesteld.