De Wereld- oorlogen H11.3 DE SOVJETUNIE

OORZAKEN RUSSISCHE REVOLUTIE  Alleenheerschappij van de tsaar (Nicolaas II)  Doema (parlement sinds 1905) geen macht  Armoede (vooral onder boeren en arbeiders)  Grote sociale ongelijkheid (grootgrondbezitters tegenover boeren)  Verloop Eerste Wereldoorlog (voedseltekorten en geen hoop om een overwinning)

DE REVOLUTIE  Februarirevolutie  Stakingen en muiterijen leiden tot aftreden van de tsaar  Voorlopige regering aan de macht (weinig sociale veranderingen en voortzetting oorlog)  Oktoberrevolutie  Communisten (Lenin) plegen een staatsgreep (belooft ‘land, brood en vrede’)  vrede met Duitsland (Brest-Litovsk maart 1918)  Lenin wil van Rusland een communistische staat maken

BURGEROORLOG  Niet alle Russen zijn voor de communisten   Burgeroorlog tussen niet- communisten (Witten) tegen communisten (Roden)  Tijdens de oorlog Rode Leger opgericht onder leiding van Trotski

COMMUNISME ONDER LENIN  Communisten van Lenin worden ook wel bolsjewieken genoemd  Eenpartijstaat onder de communistische partij (geleid door klein aantal revolutionairen)  Oprichting van een geheime politie  Afschaffing privébezit ontstaan staatsbedrijven  Hervorming van sovjets (raden) waar arbeiders moeten werken voor voedsel, kleding en huisvesting (‘leger van arbeiders’)  1922 deelstaten worden één geheel: Sovjetunie  1924 NEP (aanpassingen: meer privébezit)

STALIN AAN DE MACHT  1924 dood van Lenin  1928 Stalin nieuwe leider

KENMERKEN STALINISME  Nadruk op zware industrie (planeconomie op basis van vijfjarenplannen)  Collectivisatie van de landbouw  Grote landbouwbedrijven (kolchozen) produceren voor de staat of gemeenschappelijke boerderijen (sovchozen) Leidt tot massaal inleveren van landbouwproducten en uiteindelijk hongersnood  Propaganda: persoonsverheerlijking, censuur en indoctrinatie (hersenspoeling)  Uitbreiding van de Terreur

TERREUR ONDER STALIN  Zuiveringen binnen de partij (showprocessen)  Uitbreiding strafkampen (Goelagarchipel) en geheime politie (NKVD later KGB)  Grote schaal vervolging van ‘rijke’ boeren (koelakken)  Samenleving wordt beheerst door angst, maar ook het verklikken van mensen  Ontstaan van een totalitaire staat (de overheid heeft volledige controle over het doen en laten van het volk)