EED energie-audit: verplichting en kans Transport in de EED-auditplicht ‘s-Hertogenbosch, 21 juni 2016 Teun Bolder (RVO.nl)

Vandaag: EED in grote lijnen Auditplicht Status

Scope EED: breed duurzaam inkopen door overheden 1. EED raakt hele samenleving. Doel: 20% energiebesparing in 2020 kader van richtlijnen: duurzaam inkopen door overheden slimme meters voor consumenten duurzame renovatie overheidsgebouwen promoten van duurzame opties in warmte en koude energie-audits voor grote bedrijven 2. Publiek leren kennen. Hier: gevarieerd publiek. Adviseurs – Ondernemers – Bevoegde gezagen. evt. vragen aan de zaal. Wat denkt u dat er gemiddeld aan energiebesparingspotentieel uit een energie-audit komt?

Auditplicht? Zie het stappenplan op www.rvo.nl/eed

20-25% Een energie-audit biedt kansen besparing energiekosten extra milieuwinst procesverbetering Wet milieubeheer Gemiddeld: 20-25% De opzet van de auditplicht biedt u alle kansen om er met de pet naar te gooien. En met uw pet, gooit u dan gelijk uw auditkosten weg; zonder enig rendement. Geld weggegooid, net zoals wat u voor de energie betaalt die u kunt besparen. Een energie-audit biedt kansen maar door de EED en de regelgeving is deze verpakt als een verplichting Lagere productiekosten – hoger marktaandeel Aandacht voor Energie = aandacht voor kwaliteit in de productie : Vaak neveneffecten op productiekwaliteit en –volume. Extra rendabel i.c.m. regelingen zoals energie-investeringsaftrek, groenfinanciering

EED artikel 8: de energie-audit vierjaarlijks een energie-audit. Criteria; “richtsnoer”: 1. Energieverbruiksprofiel en belastingprofielen 2. Energiebesparingspotentieel (LC-kosen) 3. Energiebesparende maatregelen (handreiking Vervoersmanagement) interne of externe deskundige vrijstellingen (keurmerken) Energie-audits dienen te zijn gebaseerd op de volgende richtsnoeren: gebaseerd op actuele, gemeten, traceerbare operationele gegevens betreffende het energieverbruik en (voor elektriciteit) belastingsprofielen; omvatten een gedetailleerd overzicht van het energieverbruiksprofiel van gebouwen of groepen gebouwen, industriële processen of installaties, met inbegrip van vervoer; bouwen, zo veel mogelijk, voort op een analyse van de levenscycluskosten, in plaats van simpele terugverdienperioden, om rekening te houden met langetermijnbesparingen, residuele waarden van langetermijninvesteringen en discontopercentages; proportioneel en voldoende representatief om de vorming van een betrouwbaar beeld van de totale energieprestaties en de betrouwbare bepaling van de belangrijkste punten ter verbetering mogelijk te maken. Link naar: Annex IV van de EED (p.38 NL versie) VRIJSTELLINGEN: MJA/MEE deelnemer ISO 50.001 ISO 14001 +/+ ISO 14.051 Circulaire in de maak.

Transport vervoer in eigen beheer uitgevoerd of onder eigen bedrijfsvoering (eigendom of lease) tevens nieuw onderdeel bij MJA3/MEE in EEP ronde 2017-2020 vervoer in eigen beheer uitgevoerd of onder eigen bedrijfsvoering , waar het bedrijf direct invloed heeft op het energiegebruik vanuit de Wet milieubeheer kan bevoegd gezag kan aanvullende vragen hebben over bijvoorbeeld woon-werkverkeer en uitbesteed vervoer. daarom zit dit wel in het format

Status EED-audits Oorspronkelijke Europese deadline 5 december 2015 Groot aantal bedrijven heeft uitstel aangevraagd Format & Adviesdocument Keurmerken

Contact www.rvo.nl/eed FAQ Stappenplan in FAQ RVO contactformulier

DETAILINFORMATIE wordt ad hoc gepresenteerd kan in hand out worden opgenomen

Criteria audits Energie-audits dienen te zijn gebaseerd op de volgende richtsnoeren: gebaseerd op actuele, gemeten, traceerbare operationele gegevens betreffende het energieverbruik en (voor elektriciteit) belastingsprofielen; omvatten een gedetailleerd overzicht van het energieverbruiksprofiel van gebouwen of groepen gebouwen, industriële processen of installaties, met inbegrip van vervoer; bouwen, zo veel mogelijk, voort op een analyse van de levenscycluskosten, in plaats van simpele terugverdienperioden, om rekening te houden met langetermijnbesparingen, residuele waarden van langetermijninvesteringen en discontopercentages; proportioneel en voldoende representatief om de vorming van een betrouwbaar beeld van de totale energieprestaties en de betrouwbare bepaling van de belangrijkste punten ter verbetering mogelijk te maken. Link naar: Annex IV van de EED (p.38 NL versie) Hier niet te diep op in gaan. Wel noemen.

Rapportage format Rapportage-format gepubliceerd (als advies) Bijbehorend adviesdocument geeft en achtergrond informatie Checklist / beoordelingsformulier Zie www.rvo.nl/eed (.xls en .doc bestanden op aanvraag)

Alternatieve systemen Advies over alternatieve systemen en (deel)vrijstellingen (verwacht in maart 2016) Waaronder: CO2-prestatieladder Erkend Duurzaam Lean & Green Milieuthermometer Zorg

Veel ontwikkelingen Energie Andere ontwikkelingen die relatie hebben met e-besparing. Eén er van is de EED. I.h.b. de auditplicht voor grote ondernemingen.

De kilometers weg Voorkomen Videoconferencing, thuiswerken 1. Voorkom transport: telewerken, telefonische of videoconferentie, mail of telefoon, digitalisering (bijv. drukkerij bij kranten), bij elkaar plaatsen van bedrijven (bijv. slachterij, huiden en bloedverwerking) 2. Voorkom gebruik (vracht)auto: stimuleer fiets en OV, stimuleer spoor en water 3. Verbeter vervoermiddel: zuinige auto, boordcomputer, cruisecontrol, schonere brandstoffen als aardgas, LNG en elektrisch 4. Verbeter gebruik vervoermiddel: kies goede vervoermiddel, carpoolen, vanpoolen, gebruik mobiliteitskaarten, gebruik mobiliteitsbudgetten, lichtere multifunctionele wagens, betere beladingsgraad, product lichter en compacter, monitoring brandstofverbruik, optimale route keuze/planning, rijstijltraining Het Nieuwe Rijden. De kilometers weg Voorkomen Videoconferencing, thuiswerken 2. Verminderen Routeoptimalisatie, verhuizen werknemer/kantoor Planningsoptimalisatie netwerkniveau, groen inkopen, flexibele transportopdrachten, verhogen beladingsgraad 3. Veranderen OV en fietsenplan, carpoolen, Mobiliteitsbudget Modal shift, binnenvaart, spoor 4. Verschonen Europese Emissienormen, verschoning wagenpark, het Nieuwe Rijden, leasebeleid, alternatieve brandstof (biogas, CNG), elektrisch CO2 search-engine

Personenvervoer in rapportage Algemeen Beschrijving van modaliteiten : soorten personen vervoer, wagenpark, materieel, gebouwen Kwantitatief: aandelen tov totaal, (ook buiten de scope) Scope (afbakening) Modaliteit: Bedrijfswagens, lease-, huur-, en prive-auto, fiets, OV, vliegtuig Mobiliteitsmotief: Woon-werk, zakelijk en bezoekers Besparingsmaatregelen (wat/hoe/wie/wanneer) Benoemen besparingspotentieel, inventarisatie maatregelen Motivatie bij keuze, benoemen besparingseffect Planning Monitoring Nulmeting KPI: ton CO2/jaar of per FTE Beschrijving ‘Plan do check act cyclus’: frequentie rapportage, verantwoordelijken; communicatie werkvloer; Woon-werk   zakelijk

Nulmeting personenvervoer

Hoe gaat Nederland om met de EED? Europese richtlijn vraagt lidstaten om de EED (waaronder energie-audits) beleid te implementeren Voor een groot deel vult Nederland de richtlijn in met bestaande beleid, bijvoorbeeld het Nationaal Energie- Akkoord Tijdelijke regeling artikelen 8 en 14 Informatie op www.rvo.nl/eed

Vervoersstromen Goederenvervoer Personenvervoer Woon-werk Zakelijk Bezoekers

Concernaanpak Small: < 25.000 m3 gas per year AND <50 MWh electricity per year. Medium: between 25.000 and 75.000 gas per year OR between 50 and 200 MWh electricity per year. Large: more than 75.000 m3 gas per year OR more than 200 MWh electricity per year.   Aanpak winkelketens met uniforme vestigingen (bron : OD NZKG)

Wat te doen bij niet nakomen? Bij het niet nakomen van afspraken geldt dat het bevoegd gezag: in overleg kan treden met de onderneming de bevoegdheid heeft om sancties op te leggen Handhavingsstrategie: http://www.infomil.nl/onderwerpen/integrale/handhaving/landelijke/introd uctie

€ energiekosten kunnen dalen eventuele CO2-kosten dalen terugverdientijden hoog rendement investering. kostprijs marktaandeel extra rendabel i.c.m. regelingen zoals energie-investeringsaftrek, groenfinanciering Financiële kansen de baten lopen op bij stijgende energieprijs Energierapport: Nederland zet zich in om het ETS te versterken, bijvoorbeeld door het uit de markt halen van ongebruikte rechten en het aanscherpen van het emissieplafond.

EED: Energy Efficiency Directive (2012) 20% energiebesparing in 2020 kader van richtlijnen: duurzaam inkopen door overheden slimme meters voor consumenten duurzame renovatie overheidsgebouwen promoten van duurzame opties in warmte en koude energie-audits voor grote bedrijven

Tools (1) Veel gestelde vragen en antwoorden Rapportage-format online dvies over alternatieve systemen en (deel)vrijstellingen (Maart 2016)

Tools (2) Erkende maatregelen lijst www.wetten.overheid.nl; www.infomil.nl/energiewinst Maatregellijsten van MJA sectoren www.rvo.nl/subsidies- regelingen/maatregellijsten-mja3 Energielijst (EIA) www.rvo.nl/subsidies-regelingen/milieulijst-en- energielijst/huidig-jaar/2015 Logistiek Nederland www.logistiek.nl/distributie/duurzaam-transport U15 (Netwerk van werknemers in Midden-Nederland op vervoersgebied) www.U15.nl Lean and green www.lean-green.nl

EED artikel 14: Kostenbatenanalyse Met artikel 14 verplicht de EU dat Nederland de toepassing van HR-WKK en warmte-uitwisseling stimuleert, door: Nationale kostenbatenanalyse (kba) Kba voor grote installaties Warmtekaart Kba installaties opgenomen in tijdelijke regeling EED nieuwbouw of renovatie van stookinstallaties >20 MWt

EED artikel 14: Kosten-batenanalyse Voorlopige analyse (‘Quickscan’) Vrijgesteld van kba als uit quickscan blijkt dat som van voordelen naar verwachting niet groter is dan de som van de verwachte kosten Bevat vragen over draaiuren, jaarlijkse warmtevraag, afstand tot bestaand warmtenet, spark spread voor WKK, etc. Uitkomst dient te worden ingeleverd bij het bevoegd gezag

EED artikel 14: Kosten-batenanalyse Uitvoering in kba gebruik maken van een aantal objectieve kengetallen kosten-batenanalyse indienen bij bevoegd gezag. bevoegd gezag beoordeelt deze. RVO.nl heeft een adviesrol in de beoordeling

Energierapport: CO2-reductie 80-95% 2050 Steeds meer bedrijven met duurzaamheidsvisie Energie-audit maakt dit meetbaar en geeft inzage in welke processen veel energie gebruiken en welke maatregelen impact hebben Ook hier: gemiddeld 20-25% minder CO2-reductie Energiebesparende maatregelen dragen bij aan duurzaam imago Duurzame kansen de baten lopen op bij stijgende energieprijs Energierapport: Op basis van de huidige beschikbare kennis is de inzet van vrijwel alle nu bekende CO2-arme energiebronnen en technologieën vereist voor het bereiken van de gewenste CO2-reductie. Energiebesparing, biomassa, schone elektriciteitsproductie, en afvang en opvang van CO2 (CCS) zullen richting 2050 waarschijnlijk robuuste elementen in de energiemix zijn. De mate waarin is afhankelijk van zowel de vraag naar energie als het aanbod van diverse (deels nog te ontwikkelen) energieopties en de betaalbaarheid daarvan. broeikasgassen in 2050 met 80-95% terugdringen op Europees niveau en