Literatuurgeschiedenis tijdlijn
Middeleeuwen Samenleving: Theocentrisch, gericht op hiernamaals Standenmaatschappij Literatuur: Orale vertelcultuur Schrijver onbelangrijk
Van middeleeuwen naar renaissance Kerkvorsten bekommerden zich niet meer om het volk -> reformatie Door de boekdrukkunst konden nieuwe ideeën over geloof, kunst en wetenschap veel sneller worden verspreid Gevolg: meer ruimte voor het individu en meer aandacht voor het leven op aarde
Renaissance Samenleving: Kritiek op de kerk > reformatie Reactie van de kerk > contrareformatie Geloofsconflicten leidden tot de Tachtigjarige oorlog Literatuur: Schrijvers niet langer anoniem Geïnspireerd op de Klassieken
Van renaissance naar verlichting In de middeleeuwen waren mensen ongeschoold en onwetend. Tijdens de renaissance raakten wetenschap en techniek in een stroomversnelling. Tijdens de verlichting werd kennis écht belangrijk. De kloof tussen arm en rijk groeit door de komst van de burgerij. De adel heeft nog steeds veel te vertellen. Daartegen komt men in de verlichting tegen in verzet > ieder individu heeft recht op persoonlijke vrijheid. Kritische geest
Verlichting Samenleving: Kennis en verstand vormen de sleutels tot een betere samenleving. De mens is van nature goed, maar moet door onderwijs verlost worden van onwetendheid en bijgeloof. Literatuur: De schrijver als leraar Proza belangrijke vorm, want geschikt voor het verspreiden van ideeën Didactisch en moraliserend
Van verlichting naar romantiek Als reactie op de verlichting komt er meer aandacht voor gevoel en verbeelding tijdens de romantiek. Het verlangen naar (politieke) onafhankelijkheid groeit en daarmee de belangstelling voor het nationale en eigene.
Romantiek Samenleving: Onvrede met het hier en nu Literatuur: Schrijvers wilden ontsnappen aan het dagelijks leven De individuele uiting staat centraal: zelf een andere wereld scheppen
Na de romantiek De romantiek was in Nederland niet erg hevig, maar dat betekent niet dat men zich niet druk maakte om de wantoestanden die de industriële revolutie met zich meebracht.
Eind negentiende eeuw Samenleving: Socialisme Verzuiling Grote denkers Literatuur: Realisme Naturalisme Impressionisme Vanaf 1880 wordt voor het eerst literatuur gemaakt die niet in dienst staat van politiek, maatschappij, godsdienst of wetenschap
Begin van de twintigste eeuw Samenleving: Eerste Wereldoorlog Opkomst van totalitaire en antidemocratische regimes in Europa Literatuur: Expressionisme Dadaïsme en surrealisme Neoromantiek en Avant-garde Nieuwe Zakelijkheid
Op 10 mei 1940 valt Duitsland onder leiding van Adolf Hitler Nederlands binnen. De oorlog duurt tot 5 mei 1945. De literatuur wordt nog tot lang na de Tweede Wereldoorlog beïnvloed door de gebeurtenissen in de periode ‘40-’45.
1940-1945 Kunst en literatuur zijn onderworpen aan censuur. In het geheim worden dagboeken en verzetspoëzie geschreven.
Na 1945 Tussen de overwinnaars van de Tweede Wereldoorlog ontstaat onenigheid over de verdeling van Midden-Europa. Dat is het begin van de Koude Oorlog. Het kapitalistische westen staat tegenover het communistische oosten. Men werkt hard om Europa vanuit het puin te laten herrijzen. In de jaren ‘60 laten jongeren van zich horen: macht is niet langer vanzelfsprekend. Ze komen in verzet.
1945-1970 Samenleving: Koude Oorlog Wederopbouw Jeugdcultuur Vijftigers > expressionistische poëzie Zestigers > alledaagse onderwerpen en eenvoudig taalgebruik als reactie op de Vijftigers
Na 1970 Jongeren kregen het met demonstraties en protesten voor elkaar dat er zich in alle sectoren van de samenleving een gezagscrisis voltrok. Ze eisten inspraak en medezeggenschap. Vanuit dit gedachtegoed komt een sterke feministische beweging op gang. De zuilen brokkelen af en de samenleving wordt (opnieuw) individualistischer.
1970-nu Samenleving: Vrouwenbeweging Politiek activisme Ik-tijdperk Digitalisering Multiculturele maatschappij Literatuur: Postmoderne kunst en literatuur is veelzijdig, veelkleurig en veelvormig. We zien een aantal trends en tendensen, maar (nog) geen duidelijke stroming of stijl.