Werkgroep Anderstalige Nieuwkomers LOP Antwerpen Basisonderwijs

Waarom? de noden

De noden… Vluchtelingencrisis = “sense of urgency”: Geen nieuw verhaal: de noden zijn gekend. Verwachte instroom: Bereidheid en openheid tot actie Vraag tot ‘opvolging’, o.a. Aanstelling Rapporteur Vluchtelingen bij Dienst Onderwijsbeleid (Stad Antwerpen) Signalen uit de scholen zelf: Tijdens de stuurgroep Schoolbezoeken door LOP-deskundigen Contacten met scholen via Atlas, integratie en inburgering Antwerpen

Van noden naar aanpak

Aanpak Nota aan de minister: Beleidsaanbevelingen + lokale acties  opstart Werkgroep Anderstalige Nieuwkomers LOP Antwerpen BaO 9 uitdagingen: Expertise behouden (kleine scholen, weinig AN) & vergroten (alle scholen) Kwalitatief AN-onderwijs bij grote capaciteitsdruk: verspreid  kleine aantallen Kwalitatief zorg- en onthaalbeleid op elkaar afstemmen Iedere anderstalige nieuwkomer zo ver mogelijk brengen (maatwerk): Aantal lestijden is niet op maat + duurtijd is niet op maat Onthaalonderwijs voor alle AN (beperkte criteria) Scholen ondersteunen op vlak van intercultureel bemiddelen en psychosociale zorg voor AN Leerlingenbegeleiding op maat Aandacht voor AN in het buitengewoon onderwijs Degelijk onderzoek voor beleidsontwikkeling en praktijkbijsturing

Aanpak (2) Projectoproep AgODi: Anderstalige Nieuwkomers Brochure: “Voor het eerst naar school in Antwerpen. Infogids voor anderstalige, minderjarige nieuwkomers en hun ouders” Lay-out + vertaling in 12 talen (ter beschikking van scholen) antwerpen.be/infogidsminderjarigenieuwkomers Gecentraliseerde communicatie rond AN op lokaal niveau: Vast item in maandelijkse nieuwsbrief van Dienst Onderwijsbeleid (stad Antwerpen) Redactieteam: LOP-deskundige BaO & SO Atlas Rapporteur Vluchtelingen

De Werkgroep AN

Brainstorm tijdens stuurgroep Genodigden: leden SG pedagogisch begeleidingsdiensten directies van bezochte / gecontacteerde scholen Enige agendapunt = opstart werkgroep AN Brainstorm over aanpak ‘lokale acties’ (nota aan de minister) 2 doelen van de werkgroep AN: Expertiseontwikkeling en - behoud via uitwisseling: netoverschrijdende expertisedatabank, sociale kaart, psychosociaal verwerkingsproces, zelfzorg bij AN-leerkrachten, “stoomcursus voor beginnende AN-leerkrachten” Solidariteit tussen Antwerpse om samen aan alle AN een warm onthaal en mooie kansen te bieden.

Achter de schermen… Keuze om op korte termijn te streven naar resultaat en vervulling van bepaalde verwachtingen  opstart 2 deelwerkgroepen: Deelwerkgroep 1: onthaaltraject voor beginnende AN- leerkrachten / beginnende AN-scholen Deelwerkgroep 2: expertisedeling in Antwerpen Pas als daardoor een draagvlak ontstaat: solidariteitsvraagstuk aanpakken.

“Werving” van de ‘evidente’ leden Werving van directies, zorgcoördinatoren en AN-leerkrachten: Voorstelling van de gloednieuwe werkgroep tijdens de algemene vergadering Mailing alle Antwerpse basisscholen Nieuwsflash LOP Werving niet-onderwijspartners Via de stuurgroep

“Werving” van de leden ‘over het muurtje’: Over het ‘pedagogisch / didactische’ muurtje  de pedagogische begeleidingsdiensten: Voorstelling van de werkgroep & de doelen tijdens hun netoverschrijdend overleg Over het ‘onderwijskundige’ muurtje  de niet- onderwijspartners, die geen lid van het LOP zijn Pas in een latere fase (bij het concretiseren van de aanpak) Doelgericht en met voldoende info omtrent verwachtingen, tijdsinvestering, … Over het ‘comfortabele’ muurtje  Werving ouders / AN: Een poging via de begeleider diversiteit bij het Minderhedenforum vzw en Internationaal Comité vzw Jammer genoeg niet gelukt  Iemand ‘good practices’?!? Bekijken hoe we ‘stem van de ouder / AN’ kunnen integreren

Opstartvergadering Grote opkomst: Directies = 6 Zorgleerkracht / coördinator = 5 AN-leerkracht = 11 Pedagogisch begeleiders = 2 Paramedici = 3 Niet-onderwijspartners = 5 (Atlas, Doc.Atlas & OCMW) Keuze uit 2 deelwerkgroepen: Onthaaltraject (vooral directies, zorg & NOP) Expertisedeling (vooral AN-leerkrachten)

Traject 1: Onthaaltraject Sessie 1: doelen voor een onthaaltraject in kaart brengen 7 belangrijke clusters: 1. Voortraject voor directies / zorg van ‘startende’ scholen 2. Interculturele competentie en bewustzijn Van de AN-leerkracht: eigen attitude + kennis Van het team (en de rol van de AN-leerkracht daarin) 3. Veilig klimaat creëren voor AN 4. Taal leren bij AN 5. Psychosociaal welbevinden van AN (= over de schoolmuur) 6. Sociale integratie van AN (= over de schoolmuur) 7. Communiceren met anderstalige ouders I.f.v. deze clusters: extra werving ‘over het muurtje’ zoals OTA, Buurtscholenwerker OCMW, CLB, Antwerps netwerk cultuursensitieve zorg, De Schoolbrug, …

Traject 1: Onthaaltraject vervolg Sessie 2 & 3: aanpak bepalen voor elk van deze clusters Methodiek, partners, materialen te verzamelen / ontwikkelen,… Sessie 4: Concreet voorstel naar onthaaltraject Afspraken rond to do’s Toekomst: Kleine subgroepen per cluster: casussen uitwerken, definities formuleren, sessies voorbereiden, … Werving bij ervaren scholen voor peter/meter-traject Zoeken naar AN-leerkrachten voor het ‘hoe’ van bepaalde materialen Budget & locatie zoeken

Traject 1: Over het muurtje = evenwichtsoefening op niveau van LOP LOP = ultieme overlegplatform voor deze oefening Onderwijs- en niet onderwijspartners vinden elkaar Neutraal en netoverschrijdend Voorkomt fragmentatie en dubbel werk Creëert draagvlak voor traject rond solidariteit Maar het is een blijvend zoeken naar evenwichten: Niet-onderwijspartners soms gevoel ‘niet nuttig’ te zijn tijdens de bijeenkomsten ( = niet waar!) Onderwijspartners met veel expertise blijvend motiveren tot deelname (niet enkel ‘geven’) Voor pedagogisch/didactische aspecten beroep doen op daarvoor bestemde diensten + deze engageren (CLB, PBD, …)

Traject 2: Expertisedeling Sessie 1: brainstorm Rond vragen: Wat zou jij willen delen? Waar heb je nood aan? ‘Hoe’ kan je die dingen delen? Heel veel input  noodzaak om zelf keuzes te maken volgens prioriteiten: ‘Materialen / methodieken’: niet ‘wat’, maar ‘hoe’ + zelf ontwikkelen? Faciliteren van schoolbezoeken (= over het muurtje van het eigen net) Voorbereiding voor vervolg: Doc.Atlas stelt Pinterest-borden op rond: Materialen / methodieken voor alfabetisering van AN Materialen / methodieken voor zelfstandig werk in de reguliere klas klas/ klas/

Traject 2: Expertisedeling - vervolg Sessie 2: Evaluatie van materialen Aanpak: Bepalen van belangrijkste criteria (Vlaams, aangepast aan doelgroep, mogelijkheid tot zelfstandig werk, …) Evaluatiefiches in dropbox Uittesten van ‘ongekend’ materiaal Conclusie: niet ontwikkelen  centraliseren in online leertool (cfr. Khan Academy) Bekijken hoe de evaluaties ter beschikking stellen van alle AN- leerkrachten? Lancering idee “expertisecarrousel” Vervolg / toekomst: Evaluatieoefening rond andere materialen Opstart expertisecarrousel

Traject 2: ook dit is een evenwichtsoefening LOP = ultieme overlegplatform voor deze oefening Netoverschrijdend en neutraal Input van PBD is zeer nuttig en zinvol Samenwerking met Doc.Atlas onmogelijk bij fragmentatie Faciliterend voor netoverschrijdende schoolbezoeken, uitwerken draaiboek, enz. (expertisecarrousel) Maar het is een blijvend zoeken naar evenwichten: AN-leerkrachten hebben zeer veel nood aan uitwisseling  moeilijk stuurbaar (chaotisch) Alertheid voor output naar niet-deelnemers Niet ‘overnemen’ van bestaand overleg binnen eigen scholengroep, scholengemeenschap, werking PBD, …

Tot slot

Over het muurtje kijken is… … Doeltreffend … Verrijkend … Hoopgevend MAAR OOK: … Arbeidsintensief … Geen eenvoudige evenwichtsoefening … Soms confronterend EN TOT SLOT ZEKER: De moeite waard!!!

Dank u voor uw aandacht! Vragen?