Acta Cultuur Hans Veen1 Conferentie IN OUT Bibliothecaris en Burger

Acta Cultuur Hans Veen2

3 Geschiedenis bibliotheekwerk Leeszaal Beweging als geëngageerde beweging volksverheffing (1907) Henri Eckhardt Greve (1878 – 1957) aan de overheid : “Stel ruime leeszalen en bibliotheken open voor uw werkende en ontwikkelde burgerij, van wie uw welvaren afhangt….helpt hen, die gij hebt leren lezen op uw scholen, aan goede boeken om te lezen en verder te leren…schept kosteloos toegankelijke plaatsen waar iedere inwoner voorlichting en inlichting vindt over alles wat hij wenscht te weten, te begrijpen en te genieten.”

Acta Cultuur Hans Veen 4 Geschiedenis bibliotheekwerk Particulier initiatief, kerk, Toynbee genootschappen, ‘t Nut, gemeenten (idealisme) Gesubsidieerde bibliotheken (overheid wil greep op bibliotheken) Wetgeving openbare bibliotheken Decentralisatie naar gemeenten Stelsel 140 bibliotheken gedecentraliseerd gesubsidieerd ?

Acta Cultuur Hans Veen5 (Tegen)Trends Groot is verdacht en marktdenken is uit Verdichting en versnelling Professionals onder de kritische loep Iedereen overal internet en in de cloud Netwerk, internet, communicatie en social media zijn alles Internet is activistisch terrein Internet is een informatiejungle Geluk, onafhankelijkheid belangrijker dan geld Nieuwe arbeidsverhoudingen Achterbannen en trouwe klanten bestaan niet meer Staat heeft minder geld en subsidie is op Overheid treedt terug We doen het zelf wel Overheid steunt burgerinitiatieven

Acta Cultuur Hans Veen6 Bibliotheken Verstatelijkt Bezuinigingen gaan door Verdwijnen filialen Digitale achterstand Zoeken naar andere distributie van diensten Klanten, gebruikers, partners, vrienden, co-producenten? Bibliotheken: subsidies - 10% - 50% Overheid: effect van subsidies? Concurrentie? Aanbesteding? Markt en klanten? Eigen initiatief burgers! Vrijwilligers?

Acta Cultuur Hans Veen7 WRR: burgers en overheid Beleidsparticipatie, maatschappelijke participatie en maatschappelijke initiatieven. Burgers beschouwen de maatschappelijke voorzieningen waarvan ze intensief gebruikmaken, als de hunne Het denken in markttermen heeft bezwaren. Het klantdenken duwde de burger in een passieve rol en nam zo prikkels weg voor actieve betrokkenheid. Door publiek ‘eigendom’ te delen in maatschappen van burgers, al dan niet samen met maatschappelijke instellingen en andere private partijen, kan het gevoel van gemeenschappelijk eigendom worden gestimuleerd. Het dichtst bij de overheidskolom staan de maatschappelijke instellingen die zich richten op het verwerkelijken van gedeelde doelen die burgers individueel niet goed kunnen klaren. Ze zijn vaak ooit begonnen als particulier initiatief.

Acta Cultuur Hans Veen8 Vertrouwen in burgers WRR, 2012: bibliotheek Laakkwartier Er zijn niet veel organisaties, scholen of andere groepen in Laak waar Fatima Bouhalhoul, hoofd van de bibliotheken, niet van weet, en waarmee het haar niet lukt om gezamenlijk iets te organiseren. Ze organiseert activiteiten met ouderen, met kinderen, met Poolse vrouwen, en kreeg de mannen van het Marokkaans vadercentrum zo ver dat ze in het kader van de week van de liefde, een brief schreven aan hun vrouw of dochter. Maar haar contact met de centrale gemeente loopt toch vaak via Leo Olffers; hij kent de mensen en weet precies wie hij moet hebben. Ook met stadsdeeldirecteur Marc Prins werkt ze graag: “Als ik roep: ‘ik ga dit of dat doen’, dan zegt hij: ‘wij ondersteunen je: zet het op papier, en daar komen we wel uit.’ Hij vertrouwt mij, want ik maak waar wat ik zeg te gaan doen.” Fatima is omgekeerd ook een waardevolle verbinder voor Prins: via de avonden die zij organiseert, komt hij in contact met moeilijk bereikbare doelgroepen.

Acta Cultuur Hans Veen9

10 Burgers, instituties en overheid “Er is een aantal instellingen die over het algemeen meer dan 100 jaar bestaan en die ooit bevlogen zijn begonnen, maar nu gewoon subsidie krijgen, onderling de poet verdelen, regioafspraken maken. En die zien ons natuurlijk niet met heel veel plezier komen.” Een maatschappelijk ondernemer constateerde het met nuchterheid: zo is kennelijk het leven van nieuwkomers. “We waren ook niet welkom bij de ambtenaren. Want die hebben het al moeilijk genoeg om met die instellingen te proberen om de samenwerking te krijgen, dat doen ze met convenanten, overlegstructuren. En dan weer zo’n clubje erbij, dat is ook niet iets waar ze blij mee waren.”

Acta Cultuur Hans Veen11 Rollen Burgers Trekkers Verbinders Koplopers Deelgenoot van sociale maatschappen Professionals: Frontlijnwerkers

Acta Cultuur Hans Veen12 Burgercollectieven

Acta Cultuur Hans Veen13

Acta Cultuur Hans Veen14

Acta Cultuur Hans Veen15

Acta Cultuur Hans Veen16

Acta Cultuur Hans Veen17

Acta Cultuur Hans Veen18

Acta Cultuur Hans Veen19

Acta Cultuur Hans Veen20 Actieve burgers willen iets doen zijn goed opgeleid en assertief vermijden instituties gaan het zelf doen zoeken informatie om het zelf te doen zoeken backup van professionals ondervinden als vrijwilliger te weinig steun van professionals

Acta Cultuur Hans Veen21 Actieve Bibliothecaris Bibliothecaris Sterk: bevlogen, praktisch Zwak: intern en op eigen professie gericht Kans: nieuwe lading professie en reputatie Bedreiging: overbodigheid Profiel Activistisch; kennis ontwikkelingen in de samenleving Partner professionals andere instellingen en beleidsmedewerkers gemeente Digitaal subliem Netwerker en ambassadeur; zoekt verbinding met groepen burgers (trekkers en verbinders) Steunt Zelf Doen Burgers vanuit professie Gaat conflict met overheid en instituties niet uit de weg

Acta Cultuur Hans Veen22 Stellingen De Bibliothecaris moet actief zijn in de samenleving en de buurt De Bibliothecaris kent trends in de samenleving en de buurt De Bibliothecaris heeft een burgerschap-ideaal De Bibliothecaris moet digitaal subliem zijn De Bibliothecaris ondersteunt burgerinitiatieven Bibliotheekwerk gaat over kennis, kenners, verbinden en betekenis geven De Bibliothecaris staat voor burgerbelangen en informatievrijheid De Bibliothecaris zoekt naar interventies met effect De Bibliothecaris en de Manager hebben een professioneel spannende relatie