Charpentier ( ) Te Deum Geleid luisteren © Pieter Seuren

Je gaat eerst het hele muziekstukje beluisteren. Als je het filmpje in volledig scherm kijkt gebruik dan het ‘scherm verkleinen’ icoontje om terug te gaan naar de presentatie.

Misschien is je al iets opgevallen aan de muziek:  Bij de instrumenten spelen de pauken, trompetten en violen een hoofdrol.  De beginmelodie komt vaker terug, afgewisseld met twee andere melodieën. (bekijk het filmpje nog eens of ga naar de volgende dia)

Je kunt nu iets zeggen over het tempo en karakter van de muziek. klik bij elke omschrijving op het juiste antwoord Tempo: langzaam matig langzaam matig snel snel Karakter: droevig feestelijk agressief romantisch terug naar de muziekna twee antwoorden, hier verder

helaas Probeer het nog eens. Als je twijfelt kun je de muziek altijd nog eens terug luisteren. terug

prima!! Je hebt goed naar de muziek geluisterd.

Je hebt de ‘prelude’ gehoord uit ‘Te Deum’.  Prelude of preludium is een soort inleiding. Na de prelude begint een groter muziekstuk dat vaak uit meerdere delen bestaat. In het filmpje kun je bijvoorbeeld zien dat er solisten klaar staan om te zingen in een volgend deel.  Te Deum komt van Te Deum Laudamus en is Latijn voor ‘Wij loven U, O God. In deze tekst wordt God vereerd, dus wat je zo juist gehoord hebt is kerkelijke muziek.

De compositie begint met een solo van de pauken. Een pauk is een grote ketel met daarover een vel gespannen. Doordat je dit vel met een pedaal strakker en losser over de ketel kunt spannen kun je verschil in toonhoogte maken. Hoe strakker het vel gespannen is, hoe hoger de toon.

De pauk (vervolg)  De bespeler wordt paukenist of paukslager genoemd.  Een paukenist heeft meestal twee of meer pauken tot zijn beschikking.  De pauk wordt bespeeld met een stok die een wollen of vilten kop heeft. (bekijk het filmpje voor je verder gaat) Het filmpje stopt automatisch na enkele minuten.

De trompet rond Misschien heb je wel het geluid van de trompet herkend maar ziet die er anders uit dan je gewend bent. In de tijd van Charpentier, die we ‘barok’ noemen, zag de trompet er wat anders uit dan nu. Die wordt dan ook ‘baroktrompet’ genoemd. Bij een trompet maak je gebruik van lipspanning om de tonen te veranderen. Bij de baroktrompet is dat nog belangrijker dan bij een ‘gewone’ trompet. De huidige trompet heeft drie ventielen als hulpmiddel om de toonhoogte te veranderen. Bij de baroktrompet zijn dat gaatjes in de buis. baroktrompet huidige trompet

De trompet, vroeger en nu. baroktrompet moderne trompet De filmpjes worden niet helemaal afgespeeld maar stoppen automatisch.

Rondo  De pauken en trompetten zijn vooral te horen in het openingsthema dat daarna een aantal keren terugkomt. Tussenin hoor je telkens een nieuw stukje muziek waarbij de violen vooral goed te horen zijn.  Je zou kunnen zeggen dat het eerste thema het refrein is en de twee andere stukjes coupletten zijn.  In de klassieke muziek noemen we dit een ‘rondo’. (In de rondovorm keert steeds het hoofdthema, het zogenaamde rondothema, als een soort refrein terug. De tussenliggende delen, met andere thema's, noemt men dan ook de coupletten)  Het refrein zou je bij Charpentier melodie A kunnen noemen. Iedere nieuw thema (couplet) krijgt de volgende letter van het alfabet. Komt het refrein weer terug dan noem je dat weer A.

Rondo (vervolg) bekijk ieder fragment en let op de letters die je links onder in beeld kunt zien refrein A (2x) couplet 1 = B couplet 2 = C De filmpjes worden niet helemaal afgespeeld maar stoppen automatisch

Charpentier – Te Deum Tot slot beluisteren we nog een keer het gehele stuk. Let goed op de letters die refrein en coupletten aangeven.

Tot slot………  Opdrachten Je kunt nu eventueel het opdrachtenblad bij deze compositie maken. Je vindt die op deze bladzijde van de website. Natuurlijk kun je deze presentatie en het internet gebruiken bij het invullen.  Nieuwsgierig geworden? Kijk dan gerust verder als je wilt. meer over de pauken: het bouwen van een baroktrompet: