Raadsinformatiebijeenkomst 18 november 2014 Welkom Doel

Uit diverse wetenschappelijke studies komt naar voren dat er een gemeenschappelijke factor is bij uitval van jongeren uit het onderwijs: VERZUIM Verzuim voorbode Uitval

Leerplichtadministratie  Alle info rondom jongeren uit Parkstad tot 23 jaar (in kader van scholing) is bij ons bekend. Hier kan belangrijke managementinformatie uitgehaald worden. Uitvoeren leerplichtwet + RMC wetgeving Regionale Meld en Coördinatiefunctie (RMC), dit houdt in:  Voorkomen van voortijdig schoolverlaten  Registreren van voortijdige schoolverlaters Wat doet Bureau VSV ?

Een jongere is leerplichtig op de eerste schooldag van de maand die volgt op de maand dat hij/zij vijf jaar geworden is Volledige leerplicht - Einde schooljaar waarin jongeren 16 jaar worden - 12 schooljaren Kwalificatieplicht Geldt voor jongeren die: -de volledige leerplicht achter de rug hebben - nog geen 18 jaar zijn - nog geen startkwalificatie hebben behaald (diploma op minimaal MBO2 dan wel Havo-niveau) De leerplichtwet

- Focus op Preventie -Aanspreken op veelvuldig te laat komen -Bewust aanwezig op school (BAS) -Op zoek naar achterliggend probleem (het “waarom”) --- inschakelen ketenpartners (wat is nodig) -Bij 18+ vooral nadruk op voorkomen uitval (herintreden is erg lastig) -Samenwerking GGD/school/Bureau VSV in het kader van ziekteverzuim -Voorlichting Leerlingen en docenten Aanpak in Parkstad

-Instrumenten: - Unieke positie vanwege “de helpende hand aanreiken” en de rol als handhaver - Uitgangspunt leerling (en ouders)centraal - Goede contacten met onderwijs - Intensieve samenwerking ketenpartners Vervolg aanpak in Parkstad

-Aanpak ongeoorloofd schoolverzuim en dreigende schooluitval -Controles (vaak in overleg met scholen) -Voorlichting -Deelname aan Ronde Tafel Overleggen (school, ouders, hulpverlening, Bureau VSV, 1Gezin/1Plan, etc.) -Jaarlijkse evaluatie met het overkoepelende schoolbestuur Wat doen wij op alle scholen

-Jaarlijks gesprek van de leerplichtconsulent met directeur en intern begeleider over gang van zaken op school -Op afroep deelname aan het Zorg Advies Team (ZAT) -Leerplichtconsulent kan benaderd worden voor collegiaal advies Bureau VSV in het Basisonderwijs

-Binnen het VMBO, wekelijks bewust aanwezig op school (BAS) Leerlingen worden vroegtijdig op beginnend verzuim dan wel frequent te laat komen op school aangesproken -Binnen HAVO/ VWO bewust aanwezig op school (BAS) conform afspraak met school -Deelname Zorg Advies Team en in de toekomst wellicht het Ondersteuningsteam Bureau VSV in het Voortgezet Onderwijs

-Zeker bij deze leerling is het belangrijk om problemen vroegtijdige te signaleren, interveniëren en monitoren vanwege de specifieke problematiek van deze jongeren -Gezien het bovenstaande zijn bijna alle leerlingen van vooral VSO de Zonnewijzer bij ons bekend Bureau VSV in het Speciaal Onderwijs

-Binnen het MBO wekelijks aanwezig op iedere unit van het Arcus College en Cita Verde. MBO’s buiten de regio Parkstad hebben een contactpersoon binnen VSV -Extra aandacht voor verzuim en dreigende uitval van 18+ jongeren -Intensieve samenwerking tussen het Arcus College en Bureau VSV in het kader van de landelijke convenant MBO waarbij extra aandacht aan voortijdige uitval binnen het MBO wordt besteed -Door het convenant extra aandacht voor voorlichting aan mentoren van Arcus in het kader van melden van verzuim Bureau VSV in het MBO

-In Nederland is het doel het behalen van een startkwalificatie, diploma op minimaal Niveau 2 MBO of Havo Startkwalificatie Alle jongeren uit Brunssum een startkwalificatie “Vergeet het maar”

- Vanuit de Landelijke vereniging, Ingrado, wordt de komende tijd meer aandacht gevraagd voor verzuim en uitval van 18+ jongeren Ontwikkelingen in de toekomst -> Gevolgen decentralisaties (invoer per ) - toegang jeugdzorg - gevolgen participatiewet - gevolgen diversiteit WMO - passend onderwijs (per ) -> Gevolgen Regelgeving MBO Risico: meer thuis- zitters Kans: minder thuiszitters

Vragen?

H ET MIDDELBAAR BEROEPS ONDERWIJS vmbo bbl ‘basis’ vmbo kbl ‘kader’ vmbo gl vmbo tl mbo Entree (niveau 1) mbo niveau 2 mbo niveau 3 mbo niveau 4 hbo

D E MBO OPLEIDINGEN - KWALIFICATIEDOSSIERS  Het mbo kent zo’n 180 verschillende opleidingen met 500 ‘uitstroomrichtingen’.  Mbo-instellingen geven sinds 1 augustus 2012 onderwijs op basis van beroepsgerichte kwalificaties (= kennis, vaardigheden en houding geïntegreerd toepassen).  Voor elke opleiding is er een ‘kwalificatiedossier’.  In een kwalificatiedossier staat wat een leerling aan het einde van zijn opleiding moet kennen en kunnen.  Met ingang van augustus 2016 komen er ‘nieuwe’ kwalificatiedossiers.  Die nieuwe beroepsgerichte kwalificatiedossiers moeten de aansluiting tussen het mbo en de arbeidsmarkt verbeteren en inspelen op een veranderende arbeidsmarkt. kwalificatiedossier

F OCUS OP VAKMANSCHAP Plan van de minister (OCW) om het mbo onderwijs te verbeteren  Niveau 4 opleidingen van 4 naar 3 jaar  Meer uren onderwijs per jaar  Invoering Entree opleidingen  Nieuwe kwalificatiedossiers  Verhoging taal en rekenniveau  centrale examinering  Invoering passend onderwijs  Verandering bekostiging  Macro-doelmatigheid

VOORTIJDIG SCHOOLVERLATEN (VSV) jongeren tot 23 jaar die het onderwijs verlaten zonder startkwalificati e (een diploma op havo, vwo of mbo niveau 2)

D OELSTELLING MINISTER  maximaal vsv-ers in  …en daarna verder verminderen

S TAND VAN ZAKEN VOORTIJDIG SCHOOLVERLATEN LANDELIJK Het gaat goed!

S TAND VAN ZAKEN VOORTIJDIG SCHOOLVERLATEN Z UID -L IMBURG Landelijk % vsv totaal: 2,1 % Zuid-limburg % vsv: 2,2 % Landelijk % vsv vo: 0,5 % Zuid-Limburg % vsv vo: 0,6 % Landelijk % vsv mbo: 5,7 % Zuid-Limburg % vsv mbo: 6,1 % Grote vooruitgang geboekt! Reductie vsv mbo 40% tov Echter… Zuid- Limburg behoort nog tot de ‘zwakkere regio’s’ Multi- problematie k: populatie Z-L

S TAND VAN ZAKEN VOORTIJDIG SCHOOLVERLATEN MBO Z UID -L IMBURG – REGIO H EERLEN E. O Aantal vsv % vsv Aantal vsv % vsv % tov Aantal vsv % vsv % tov Aantal vsv (voorlopi g) % vsv (voorlopi g) % tov ! (voorlopi g) Landelijk mbo 9,3%7,4%- 19,8% 6,9 %- 24,8 % 5,7 %- 17,4 % Arcus 65311,8%4969,5%- 24,0% 4919,4 %- 24,8 % 3616,9 %- 26,5 % Leeuwenbo rgh 65810,0%5379,0%- 18,4% 4087,1 %- 38,0 % 2925,2 %- 28,4 % Gilde 718 8,1%4545,5%- 36,8% 4825,9 %- 32,9 % 4065,0 %- 15,8 % Citaverde (totaal) 90 8,7 % 876 %- 3,3 % 423,2 %- 51,7 % Regio Heerlen e.o. grote vsv reductie, maar ruimte voor verbetering

S TAND VAN ZAKEN VOORTIJDIG SCHOOLVERLATEN MBO Z UID -L IMBURG – REGIO H EERLEN E. O.

Voortijdige Schoolverlaters Brunssum RealisatieVOMBO 2005/ / / / / / /

VSV RISICO BIJ OVERSTAP V ( S ) O - MBO IS GROOT Zuid- Limburg De overstap V(S)O-MBO RMC Regio Zuid-Limburg Afbeelding: © RMC Utrecht

( NIEUWE ) RISICO ’ S OP VSV ?  Mogelijkheid tot negatief studieadvies in Entree opleiding  Geen afstroom van leerlingen met een vmbo diploma van niveau 2 naar Entree meer mogelijk als niveau 2 te hoog gegrepen blijkt  Niveau 2 (3 en 4) alleen toegankelijk met een vo diploma  Taal- en rekeneisen vo en mbo  Invoering cascademodel voor bekostiging in mbo  Intensivering en verkorting  Decentralisatie jeugdzorg, verandering WWB

A ANPAK VOORTIJDIG SCHOOLVERLATEN  In 2012 is een vernieuwd convenant afgesloten tussen de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de RMC-regio 39 (Zuid-Limburg) en de VO- en MBO-instellingen en gemeenten binnen de regio inzake het terugdringen van het aantal voortijdige schoolverlaters (VSV’ers).  Looptijd convenant (en subsidie): 2012 t/m 2016  Side-letter Zuid-Limburg bij convenant Convenan ten met alle (39) RMC regio’s in Nederland

WAAROP DE ACTIE RICHTEN ? W AT BLIJKT TE WERKEN ?  Overstap V(s)O-MBO en MBO-MBO  Loopbaanoriëntatie en begeleiding (LOB) / keuzeproces  Verzuim aanpak  Aandacht voor taal en rekenonderwijs  Kwaliteit van het onderwijs  Kwaliteit docenten (professionalisering) Jonger en in beeld! Regiona le samen werking

R ISICOGROEP : ONGEDIPLOMEERDE JONGEREN

D OELGROEPEN ONGEDIPLOMEERDEN EN MOGELIJKE TRAJECTEN Doelgroep ongediplomeerdMatchTraject Praktijkonderwijs (Pro)VO afmaken / laatste jaar overdoen Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO) Entree opleiding bij MBO VMBO basis (B)Tweejarig Entree ‘symbiose’ traject / toeleiding Entree VMBO kader (K)MBO niveau 2 t/m 4 nav ‘toelatingsonderzoek’ VMBO gemengde leerweg (G)VAVO VMBO theoretische leerweg (TL)Arbeidstoeleiding (niet meer naar school) HAVO (en VWO)Vormen van (Dag)opvang / zorgtraject MBO schoolwisselaarsUitkering in het kader van WWB Werkloze jongeren (vanuit de gemeente) (Jongeren met werk) Aanbod traject door de partij(en) met de expertise op dat gebied Matching door gezamenli jk regionaal gremium

M OGELIJKHEID ? G EZAMENLIJK REGIONAAL TRAJECT E NTREE Toeleidingtraject naar Entree laatste jaar VO, VSO of PrO Inschrijving bij VO, V(S)O, PrO Entree opleiding Inschrijving bij MBO Toeleidingtraject naar Entree werklozen Inschrijving bij ‘gemeente’ Jaar 1 Jaar 2 Entree opleiding Inschrijving bij MBO Bekos tiging V(S)O, PrO Bekos tiging Geme ente Bekos tiging MBO wer k MB O nive au 2 Toelei ding naar …. Traject bij hulpverlening: indien te zware problematiek voor onderwijs Inzet van de specifieke expertise van de partijen in beide jaren

U ITVAL UIT E NTREE OF NIVEAU 2…? = GEEN STARTKWALIFICATIE = VSV  Arbeidsmarkttoeleiding ! Rol gemeente Rol onderwijs

-27- minners die een uitkering aanvragen bij sociale zaken Brunssum worden doorverwezen naar Bureau VSV. Door VSV worden eerst de scholingsmogelijkheden van de jongere bekeken en dit wordt aan Sociale Zaken gerapporteerd in de vorm van een Studie Loopbaan Overzicht (SLO). Mede op basis hiervan krijgt de jongere een uitkering of zal opnieuw een start maken op school. VSV kan ondersteunen bij een terugkeer naar school. Samenwerking ISD BOL

-Jongeren zonder startkwalificatie die een uitkeringsaanvraag doen en die zich niet meer melden bij sociale zaken worden maandelijks doorgegeven aan VSV. Na een dossieronderzoek worden deze jongeren middels een huisbezoek benaderd door VSV om te bekijken of een terugkeer naar het onderwijs haalbaar is. -Extra aandacht voor scholingsplichtige jongeren die door Jongerenloket Heerlen teruggestuurd zijn naar het MBO. Dit wordt door de gemeente Heerlen extra gefinancierd. Vervolg Samenwerking ISD BOL

-Doelgroep: Voorheen mogelijkheid leerlingen die dreigen uit te vallen te plaatsen op een traject van Retour. -Proces regionaal en lokaal Retour

H ET EINDRESULTAAT …

Vragen?

Bureau VSV heeft altijd een bemiddelende rol vervuld bij het plaatsen van jongeren. In het kader van Passend Onderwijs is nu het schoolbestuur verantwoordelijk voor een thuiszitter. Op het ogenblik zijn er 2 leerplichtige jongeren uit Brunssum die thuiszitten omdat zij geen school bezoeken. Thuiszitters

Einde Vragen?