Preventief financieel toezicht: wat deed de raad?

2 decProvincie kondigt per brief preventief toezicht aan 2 decCommissie Begroting & Verantwoording bespreekt brief en besluit: - Op korte termijn verder overleg, week later - Accountant vragen om duiding van meningsverschil - Overleg met gedeputeerde plannen 8 decCie B&V bijeen: -Raadsvoorstel met herstelplan (activeren bereikbaarheidsinvesteringen, kapitaallasten opnemen in begroting) -Initiatiefvoorstel “Op weg naar financieel evenwicht” (versnelling procesaanpak kerntakendiscussie, bij kadernota schijf 2016 sluitend, bij begroting 2016 uitkomsten kerntakendiscussie betrekken voor sluitende jaarschijven ) Reconstructie

16 decBestuurlijk overleg commissie B&V (namens raad) en gedeputeerde: -Zorg van provincie wordt gedeeld -Toelichting rol raad in afgelopen jaar -Actiegericht, herstelplan en langetermijnaanpak 18 decBesluit GS: -Amersfoort toch onder preventief toezicht -Verwachting dat in 1 e kwartaal herstelbegroting komt 6 janRaad spreekt over initiatiefvoorstel 13 janProvincie stelt in brief aanvullende voorwaarden, initiatiefvoorstel blijkt onvoldoende voor provincie 13 janInitiatiefvoorstel van raadsagenda

3 feb College adviseert raad om nu toch geen kerntakendiscussie te voeren, snel bezuinigen krijgt voorrang 10 feb College presenteert procesvoorstel bezuinigingsdiscussie 17 febRaadsbesluit over proces bezuinigingsdiscussie 28 aprHerstelbegroting gepresenteerd 2 junRaadsbesluit over herstelbegroting 30 junPreventief toezicht opgeheven 2 junMotie aangenomen: raad besluit tot kerntakendiscussie na zomer 23 junRaad besluit tot raadsonderzoek naar aanleiding voor preventief toezicht

Preventief Provinciaal Toezicht Gemeente Amersfoort gezien vanuit de brillen van de projectleiders 4 September 2015

Aanleiding ›Toezichtsbrieven : 2012, 2013 en 2014 ›Begrotingen: sluitend en reëel evenwicht ›kanttekeningno.a: –bezuiningsopgaven : nog nader in te vullen –Stelposten concreter invullen –Risico’s grondexploitaties ›April 2014 Gemeenschappelijk Financieel Toezichtkader ›Structureel en reëel evenwicht ›Correcties incidentele lasten en baten ›Incidentele toevoegingen en onttrekkingen reserves ›Kwalitatieve aspecten van de begroting

Concept Begroting Discussie sept/okt 2014 met provincie -Bezuiningen later invullen ivm voornemen raad om een Kerntakendiscussies -Correcties incidentele lasten en baten -Interpretaties BBV -Weerstandsvermogen -Kwalitatieve aspecten: -transparatie, volledigheid Preventief toezicht kwam als verrassing

Preventief Toezichtsbrief december 2014 Voor alle jaren geen structureel en reëel sluitende begroting Kwalitatieve opmerkingen: Een omvangrijke ombuigingsoperatie nodig Taakstelling onderwijs en vastgoed niet concreet Ontbreken van een totaalbeeld en samenhang Beperkt eigen vermogen -weerstand Reserve afdekking kapitaallasten ontoereikend Negatieve reserve en voorzieningen Risico’s grexen, sociaal domein, alg.uitk

Provincie Utrecht brief januari 2015 Vooraf toestemming aangaan verplichtingen; 4/12 van de begroting- niet meer Onvoorzien, niet uitstelbaar, onontkoombaar en financiële dekking Nieuw beleid ( Coalitieakkoord) Aankoop gronden(ziekenhuiscomplexen0 Uitvoering grote projecten Sociaal Domein binnen Algemene uitkeringbudgetten Vervangingsinvestering, nieuw beleid, grote projecten bereikbaarheid, aankoop gronden

Kaderstelling Raad februari 2015 Bij voorrang structureel sluitend maken begroting Financiële opgave van € 19 miljoen 2018 Maatregelenpakket voor te bereiden voor de raad : ›€ 25 miljoen uitgaven ›€ 9 miljoen gemeentelijke inkomsten 2 juni 2015 begroting 2015 en jaarrekening 2014 klaar Raad en Maart de stad in de rol van adviseur April de stad in de rol van belanghebbende te betrekken Op voorhand geen programma’s uit te sluiten Naar rato maatregelen voorbereiden op het beïnvloedbare deel College geeft Prioriteit en temporiseert andere onderwerpen

Het Project Doelstelling : ›Opheffen van het Preventief Toezicht ›Per 1 april 2015 of uiterlijk 1 juli 2015 ›Topprioriteit alle niveau’s: ›Raad ›College ›Directie ›Medewerkers

Organisatie (1) Raad – Kaderstellend en controlerend ›Vooraf, tussentijds, besluitvormend College van b. en w. ›Bestuurlijk opdrachtgever ›Bestuurlijke kerngroep: ›drie wethouders ›gemeentesecretaris ›twee projectleiders ( overall proces en financiën)

Project Organisatie (2) Stuurgroep: ›Gemeentesecretaris en directeur ›Extern adviseur ›Twee projectleider Kerngroep ›Twee projectleiders ›Strategen ›Controllers ›Ad hoc adviseurs Werkgroepen

Start project ›Algemeen voorbereiding ›flexibiliteit opzoeken in de begroting, input voor de ambtelijke sessies ›Financiële informatie: Beïnvloedbaarheid van de 23 subprogramma’s en verhogen inkomsten ›financiële specificatie en beïnvloedbaar 1.Deelprogramma’s: Beïnvloedbaar bedrag, percentage bezuinigingen en bezuinigingsbedrag 2.Lasten en inkomsten: ruimte om te verhogen t.o.v. landelijk gemiddelde en wettelijke mogelijkheden Met eigen management en medewerkers Externen voor discussie en vergelijking

Hoe maatregelen vaststellen Omzet gemeente 480 miljoen Beinvloedbaar bedrag 190 miljoen Taakstelling 19 miljoen Indicatie te bezuinigingen 10% Overprogrammering 15% of meer Geen politieke belemmeringen en geen afstemming met wethouders Adviseurs uit de stad betrekken

Proces (1) TijdActie/productToelichting Februari1.Flexibiliteit in begroting opzoeken Interne bezuinigingssessies 2.Check Financiële knoppen in kaart Uitkomst per subprogramma inventarisaties ( 19 miljoen en 6-9 miljoen inkomstenverhogend) Maart3. Eerste versie pakket gereed 4. Burgerinbreng:de stad als adviseur Van 17 maart tot 3 april April5.Burgerinbreng: de stad als belanghebbende 6.Tweede versie pakket gereed Aftasten, reacties meewegen voor finale besluitvorming Mei7.Voorbereiding besluitvorming Ronde 12 mei, 19 mei uitloop, 26 mei algemene beschouwingen? Juni8. besluitvormingHet Besluit 2 juni Toetsing door toezichthouderNauw betrokken in gehele project

Werkgroepen maatregelen per deelsessie / deelprogramma Voorzitter : strateeg afd. Strategie Afdelinghoofd en Financieel adviseur Argumentenfabriek( aanscherping discussie) Externe vergelijkingsdeskundige 5 vergelijkbare gemeenten Taakstelling Mogelijkheden in Concrete maatregelen plus frictiekosten

Ambtelijke toetsteam Twee projectleiders Juristen en Controllers Concernmiddelen Externe vergelijkingsdeskundige Streng toetsen van de voorstellen op: › Haalbaarheid :financiën en juridische › Risico’s, planning › Geen toetsing op politieke haalbaarheid

Opbrengst ambtelijke deelsessies Meer dan 200 onderbouwde maatregelen Activiteiten, bedragen in meerjarenperspectief, frictiekosten, opbrengst en haalbaarheid 40 miljoen aan voorstellen uitgaven 20 miljoen aan voorstellen inkomsten Rijp en groen door elkaar Geen bezuinigingen op: ›Projecten en grexen ›Leges ›Genormeerde uitkeringen ›Verbonden partijen

Behandeling voorstellen in het college Algemene uitgangspunten Alle voorstellen met elkaar doornemen Elkaar kritisch bevragen Nadere adviezen in winnen Hoe van 60 miljoen aan voorstellen naar concreet invulling taakstelling van 19 miljoen Voorstellen naar de Raad Hoe worden de fracties meegenomen Hoe wordt de stad meegenomen

Ambtelijk overleg provincie en gemeente Wekelijks overleg; Mandaat projectleiders en toezichthouders Veel ambtelijke knopen doorhakken – 150 stuks Transparantie en samenhang begroting Interpretatie van de boekhoudvoorschriften Incidenteel en structureel uitgaven en inkomsten Niet concreet ingevulde stelposten Opheffen van allerlei ingewikkelde financiële constructies ›Reserve wegvallende kapitaallasten ›Bereikbaarheidsinvesteringen ›Negatieve saldo Voorzieningen nieuwebouwwijk Vathorst 28/12 titel van de presentaties

(2) Bespreking voorstellen college en raad; Wat mag wel: ›4/12 en 6/12 principe ›Bedrijfsvoering ›Aangegane verplichtingen/ Subsidies ›Onderhoud ›Grexen, Gelden van derden ›Drie O’s Wat mag niet ›Nieuw beleid, meevallers, zaken die uitstel kunnen hebben e.d ›Stelposten invullen ›Inzet reserves

Bestuurlijk overleg met provincie Elke maand bij elkaar komen; Gedupteerde met ambtelijk toezichthouders Twee wethouders Amersfoort met twee projectleiders ›Stand van zaken herstelbegroting 2015, ›Verlenging preventief toezicht na 1 april 2015 ? ›Wat te doen om per 1 juli 2015 eraf te zijn ›Verruiming 4/12 e en 6/12 regel ›Hardheid van de Maatregelen ›Discussies uit het ambtelijk overleg.

Het eindresultaat 2 juni Herstelbegroting vastgesteld door Raad 30 juni Provincie heft Preventief Toezicht op 1 juli Raad is weer Baas in eigen Huis Een sluitende meerjarenbegroting alle jaren Begroting is transparanter en meer samenhang Weerstandsvermogen is toegenomen Politieke moeilijk knopen zijn doorgehakt Maatregelen moet nu daadwerkelijke worden uitgevoerd Monitoring van de maatregelen Mogelijk onderzoek Raad naar het Preventieve Toezicht