BURGERSCHAP VAN DE UNIE EN FISCALITEIT “HET ONDERZOEK EN DE ERVARINGEN VAN EEN PROMOVENDUS” 26 FEBRUARI 2016 ERIK ROS Vereniging voor Belastingwetenschap 2016

“ERIK; WE MOETEN TOCH EENS GAAN NADENKEN OVER EEN PROEFSCHRIFT”

BURGERSCHAP VAN DE UNIE EN FISCALITEIT DE EERSTE PAAR MAANDEN

BURGERSCHAP VAN DE UNIE EN FISCALITEIT “THE SON OF MAN” (MAGRITTE)

BURGERSCHAP VAN DE UNIE EN FISCALITEIT MAGRITTE OVER “THE SON OF MAN”: “AT LEAST IT HIDES THE FACE PARTLY WELL, SO YOU HAVE THE APPARENT FACE, THE APPLE, HIDING THE VISIBLE BUT HIDDEN, THE FACE OF THE PERSON. IT'S SOMETHING THAT HAPPENS CONSTANTLY. EVERYTHING WE SEE HIDES ANOTHER THING, WE ALWAYS WANT TO SEE WHAT IS HIDDEN BY WHAT WE SEE. THERE IS AN INTEREST IN THAT WHICH IS HIDDEN AND WHICH THE VISIBLE DOES NOT SHOW US. THIS INTEREST CAN TAKE THE FORM OF A QUITE INTENSE FEELING, A SORT OF CONFLICT, ONE MIGHT SAY, BETWEEN THE VISIBLE THAT IS HIDDEN AND THE VISIBLE THAT IS PRESENT”

PROBLEEMSTELLING: HOW HAS THE CONCEPT OF EU CITIZENSHIP INFLUENCED THE LEGAL AUTONOMY OF MEMBER STATES; MOST NOTABLY IN THE AREA OF DIRECT TAXATION AND ARE THE IMPLICATIONS OF THAT INFLUENCE ON THE FISCAL AUTONOMY OF MEMBER STATES ACCEPTABLE? HET ONDERZOEK

OPZET: VIER ONDERDELEN (“PARTS I T/M IV”); BESTAANDE UIT DIVERSE HOOFDSTUKKEN DIE BETREKKING HEBBEN OP DE CENTRALE PROBLEEMSTELLING. SAMENVATTING EN CONCLUSIES (“PART V”). HET ONDERZOEK

PART I: GENERAL INTRODUCTION ON THE RELATIONSHIP BETWEEN NATIONAL REGULATORY (TAX) AUTONOMY OF THE MEMBER STATES AND EU LAW QUESTIONS/CHAPTERS: 1. HOW CAN THE RELATIONSHIP BETWEEN THE EU AND THE MEMBER STATES BE CHARACTERIZED IN GENERAL? 2. TO WHAT EXTENT ARE NATIONAL REGULATORY COMPETENCES IN THE FIELD OF DIRECT TAXATION ATTRIBUTED TO THE EU LEVEL? HET ONDERZOEK

PART II: EU CITIZENSHIP QUESTIONS/CHAPTERS: 1.WHY HAS THE CONCEPT OF EU CITIZENSHIP BEEN INTRODUCED? 2.WHAT IS MEANT BY “CITIZENSHIP” AND “NATIONALITY” AND HOW DO THESE CONCEPTS RELATE TO EU CITIZENSHIP? 3.WHAT RIGHTS AND DUTIES ARE ATTACHED TO EU CITIZENSHIP? HET ONDERZOEK

PART III: FREE MOVEMENT OF PERSONS QUESTIONS/CHAPTERS: 1.WHO ARE COVERED BY THE TREATY PROVISIONS ON THE FREE MOVEMENT OF PERSONS? 2.WHICH NATIONAL RULES CONSTITUTE AN IMPEDIMENT TO CROSS-BORDER MEMBER STATE MOVEMENT ACCORDING TO THE ECJ? 3.DO NON-DISCRIMINATION AND MARKET ACCESS PROVIDE AN ADEQUATE CONCEPTUAL EXPLANATION FOR THE EXPANSION OF THE SCOPE OF THE TREATY PROVISIONS ON THE FREE MOVEMENT OF ECONOMICALLY ACTIVE PERSONS?

HET ONDERZOEK PART III: FREE MOVEMENT OF PERSONS – VERVOLG - QUESTIONS/CHAPTERS: 4.HAS THE NOTION OF EU CITIZENSHIP WIDENED THE ECJ’S VIEW ON TREATY ACCESS? 5.HOW HAS THE ECJ INTERPRETED THE CONCEPT OF FREE MOVEMENT WITH REGARD TO ECONOMICALLY INACTIVE PERSONS? 6.HOW HAS THE ECJ INTERPRETED THE PROVISIONS ON THE FREE MOVEMENT OF PERSONS IN THE AREA OF DIRECT TAXATION?

HET ONDERZOEK PART IV: TOWARDS A CITIZEN’S EUROPE? QUESTIONS/CHAPTERS: 1.WHAT KIND OF MEASURES HAVE BEEN TAKEN SINCE THE TREATY OF LISBON TO BRING “EUROPE” CLOSER TO THE PEOPLE? 2.WHAT KINDS OF TAX POLICY INITIATIVES WITH REGARD TO CITIZENS HAVE BEEN TAKEN AT EU LEVEL SINCE THE TREATY OF LISBON?

DE VERKEERSVRIJHEDEN GOEDEREN, DIENSTEN, KAPITAAL EN PERSONEN “RATIONALE” BIJ INTRODUCTIE: TOTSTANDBRENGING VAN DE INTERNE MARKT “LINKING FACTOR TEST” NON-DISCRIMINATIE EN MARKTTOEGANG (MARKET EQUALITY AND MARKET ACCESS) VANAF MIDDEN JAREN ‘90 SCHUIFT HET HVJ OP VAN EEN NON- DISCRIMINATIE BENADERING NAAR MARKTTOEGANG TAV HET VRIJ VERKEER VAN ECONOMISCH ACTIEVE PERSONEN. VOORBEELDEN: → BOSMAN (C-415/93): THE TRANSFER SYSTEM AT ISSUE “DIRECTLY AFFECTED FOOTBALL PLAYERS’ ACCESS TO THE EMPLOYMENT MARKET IN ANOTHER MEMBER STATE”. → GRAF (C-190/98): FOR A NON-DISCRIMINATORY NATIONAL MEASURE TO BE IN BREACH WITH COMMUNITY LAW, THAT MEASURE MUST AFFECT “ACCESS OF WORKERS TO THE LABOUR MARKET”. → EN NOG VEEL MEER……..

MAAR ZIJN NON-DISCRIMINATIE EN MARKTTOEGANG NU DE ENIGE LEIDENDE CONCEPTEN DIE TEN GRONDSLAG LIGGEN AAN DE JURISPRUDENTIE VAN HET HVJ INZAKE DE VERKEERSVRIJHEDEN?

NEE…….. VEEL JURISPRUDENTIE VAN HET HVJ VALT NIET TE VERKLAREN VANUIT “MARKTTOEGANG”/”INTERNE MARKT”. VOORBEELDEN: → FRESKOT (C-355/00), GOURMET (C-405/98), GEBHARD (C-55/94), CARPENTER (C-60/00), ETC. UIT DE JURISPRUDENTIE VAN HET HVJ VALT AF TE LEIDEN DAT HET HVJ VERKEERSVRIJHEDEN EEN ANDERE INVULLING AAN HET GEVEN IS; EEN INVULLING DIE NIET ALLEEN MEER GEBASEERD IS OP “MARKTTOEGANG” / “INTERNE MARKT”. HET HVJ ZIET “VRIJ VERKEER” NIET ALLEEN ALS DIENSTBAAR AAN DE TOTSTANDKOMING VAN DE INTERNE MARKT, MAAR STEEDS MEER ALS EEN RECHT OP ZICH. HET HVJ LEGT DE MARKTVRIJHEDEN VOOR ECONOMISCH ACTIEVE PERSONEN UIT IN HET LICHT VAN EEN OMVANGRIJKER RECHT VOOR EEN EU BURGER OM EEN ECONOMISCHE ACTIVITEIT BINNEN DE EU UIT TE OEFENEN; ONGEACHT OF DEZE ECONOMISCH ACTIEVE EU BURGER DAARMEE BIJDRAAGT AAN DE TOTSTANDKOMING VAN DE INTERNE MARKT (BIJV. GEBHARD). HET HVJ GEEFT MET ZIJN UITLEG VAN DE VERKEERSVRIJHEDEN VOOR ECONOMISCH ACTIEVE PERSONEN EEN NIEUWE CONSTITUTIONELE DIMENSIE AAN HET EU RECHT; EEN DIMENSIE VOORBIJ DE INTERNE MARKT. DAARIN STELT HET HVJ DE EU BURGER CENTRAAL BIJ ZIJN UITLEG VAN DE VERKEERSVRIJHEDEN EN BESCHERMT HET BURGERS ALS BURGERS EN NIET ALS MARKT BURGERS. LATEN WE NU EENS MET DEZE “BRIL” NAAR FISCALE JURISPRUDENTIE VAN HET HVJ KIJKEN!

DE SCHUMACKER-DOCTRINE EN HET VRIJ VERKEER VAN PERSONEN: DE INTERNE MARKT VOORBIJ? HET HVJ HEEFT DE MOEILIJKE TAAK OM HELE SPECIFIEKE NATIONALE FISCALE REGELS TE TOETSEN AAN RUIME EN ALGEMENE BEGINSELEN VAN HET EU RECHT

PERSOONLIJKE EN FAMILIALE FISCALE VOORDELEN (“SCHUMACKER-DOCTRINE”) SCHUMACKER (C-279/93) GILLY (C-336/96) GSCHWIND (C-391/97) DE GROOT (C-385/00) WALLENTIN (C-169/03) COMMISSION VS. ESTONIA (C-39/10) IMFELD (C-303/12) UITBREIDING SCHUMACKER-DOCTRINE: LAKEBRINK (C-182/06) AND RENNEBERG (C-527/06)

“SCHUMACKER-DOCTRINE” ESSENTIE: DE BENADERING VAN HET HVJ DAT DE PERSOONLIJKE EN FAMILIALE OMSTANDIGHEDEN VAN EEN BELASTINGPLICHTIGE (ALTIJD?) ERGENS IN AANMERKING GENOMEN MOETEN WORDEN LAAT ZIEN DAT HET HVJ DE VERDRAGSVRIJHEDEN TEN AANZIEN VAN DE FISCALE FACILITEITEN DIE SAMENHANGEN MET DE PERSOONLIJKE EN FAMILIALE OMSTANDIGHEDEN INTERPRETEERT IN HET LICHT VAN EEN OMVANGRIJKER RECHT VOOR EEN EU BURGER OM EEN ECONOMISCHE ACTIVITEIT BINNEN DE EU UIT TE OEFENEN ONGEACHT OF DEZE ECONOMISCH ACTIEVE EU BURGER DAARMEE BIJDRAAGT AAN DE TOTSTANDKOMING VAN DE INTERNE MARKT. DE SCHUMACKER-DOCTRINE LAAT ZIEN DAT HET HVJ DE EU BURGER CENTRAAL STELT BIJ ZIJN UITLEG VAN DE VERKEERSVRIJHEDEN EN BURGERS ALS BURGERS BESCHERMT IN PLAATS VAN MARKT-ACTOR. OOK UIT ANDERE (ASPECTEN VAN) (FISCALE) JURISPRUDENTIE BLIJKT DAT HET HVJ BIJ DE UITLEG VAN DE (ECONOMISCHE) VERDRAGSVRIJHEDEN DE EU BURGER ALS UITGANGSPUNT NEEMT. → BIJV. LOSKOPPELING ELEMENTEN “LINKING FACTOR TEST” → “ZAMBRANO”

HET PROCES TOT NU TOE 2008: IN DEELTIJD WERKZAAM BIJ ESL, POST-MASTER EFS GEVOLGD EN OP ZOEK NAAR EEN ONDERWERP BEGIN 2009: START PROEFSCHRIFT EN VOLTIJD WERKZAAM ALS PROMOVENDUS/DOCENT BIJ ESL MEDIO 2014: EERSTE VERSIE MANUSCRIPT NAAR LEDEN VAN DE LEESCOMMISSIE EIND 2014: TEGENSLAG 2015: TERUG IN DE BOEKEN EN HULP GEZOCHT 2016: ??

DE WIJZE LESSEN…. “JE GAAT HET PAS ZIEN ALS JE HET DOORHEB(T)” “KILL YOUR DARLINGS” “WIE SCHRIJFT DIE BLIJFT” JOHAN PROF. HEMELS DR. FIBBE

TOT SLOT: WAT VINDT U? RELEVANTE WERKERVARING IS NOODZAKELIJK VOOR HET SCHRIJVEN VAN EEN GOED FISCAAL PROEFSCHRIFT ER ZIJN TE WEINIG FISCALE PROMOVENDI WERKZAAM BIJ HET MINISTERIE VAN FINANCIËN / BELASTINGDIENST UNIVERSITEITEN MOETEN FISCALE PROMOVENDI EEN OPLEIDING GEVEN EN ZE VERPLICHTEN DEZE OPLEIDING TE VOLGEN (“PROMOVEREN MOET JE LEREN”) EEN FISCALE PROMOVENDUS/PROMOVENDA MET EEN BETAALDE AANSTELLING MOET ONDERWIJS GEVEN EEN FISCALE PROMOVENDUS/PROMOVENDA MOET PUBLICEREN