2 vwo 4 Water: soms teveel, vaak te weinig § 2-5

Water: soms teveel

Water: vaak te weinig

Water in beweging Welke vormen kan het water aannemen in de lange kringloop van het water? vloeistof gas vast vloeistof gas Welke vormen kan het water aannemen in de korte kringloop in warme gebieden?

Water in beweging Welke kringloop is voor de mens het belangrijkst en waarom? De lange kringloop want bij de korte blijft zoet water buiten bereik van de mens

De verdeling van het water B C Welke uitspraken horen bij welke afbeelding? Er is maar weinig bereikbaar zoet water B Zoet oppervlaktewater C Er is maar weinig zoet water A Ontzilten is een dure oplossing A Bevroren water B Waterdamp C

De verdeling van het water Bereikbaar zoet water is een schaars goed: je moet er dus zuinig mee omgaan. Toch stroomt veel neerslag ‘ongebruikt’ terug naar zee omdat: veel neerslag valt in dun bevolkte gebieden veel neerslag valt slechts in een korte periode veel neerslag valt in de winter als het te koud is om aan akkerbouw te doen (einde groeiseizoen)

De verdeling van het water Zoet water versus zout water Oppervlakte water versus grondwater Territoriale soevereiniteit Territoriale integriteit Echt water Virtueel water

Water in balans Nuttige neerslag= neerslag min verdamping neerslag grond- en rivierwater fossiel water import virtueel water verdamping uitstroom in zee gebruik door mens export virtueel water Aanvoer: Afvoer:

Water in beweging: wat is wat? neerslag infiltratie grondwater poreus gesteente ondoorlaatbare laag

Vernieuwbaar of niet-vernieuwbaar? neerslag vernieuwbaar oppervlaktewater vernieuwbaar infiltratie grondwater vernieuwbaar Fossiel water niet–vernieuwbaar duurzaam waterbeheer? Nee, niet–duurzaam waterbeheer

Risicogebieden voor overstromingen Van elk risicogebied verschijnt eerst een hint: Gebieden met hevige regenval in de zomer en veel smeltwater Gebieden met tropische orkanen tropische Gebieden met stroomopwaarts ontbossing Gebieden aan de voet van een gebergte met een rotsige ondergrond Gebieden die verstenen (riolering) Rivier- en Rivier- en kustvlaktes

Risicogebieden voor overstromingen Is de oorzaak het werk van de mens of ligt het aan de natuur? Gebieden met hevige regenval in de zomer en veel smeltwater Natuur Gebieden met tro-pische orkanen Natuur Gebieden met stroomopwaarts ontbossing Gebieden aan de voet van een gebergte met een rotsige ondergrond Gebieden die verstenen Mens Mens Rivier- en kustvlaktes Natuur Natuur

Het aantal overstromingen neemt toe Van elke oorzaak verschijnt eerst een hint: Oorzaken: minder infiltratie door ontbossing en verstening het bedijken van rivieren bodemdaling door het oppompen van drinkwater zeespiegelstijging door het versterkte broeikaseffect

Maatregelen tegen / bij overstromingen Maatregelen op korte – of lange termijn? Het verminderen van het versterkte broeikaseffect Lange termijn Het weer in het hele stroomgebied in de gaten houden Korte termijn Het weren van nieuwe bewoners Lange termijn

Maatregelen tegen / bij overstromingen Maatregelen op korte – of lange termijn? Het aanleggen van dijken en dammen Korte termijn Het veilig stellen van drinkwater na een overstroming Korte termijn Meer ruimte voor de rivieren Lange termijn Evacuaties met burgers oefenen Korte termijn

Watertekorten naar soorten Legenda: weinig of geen watertekort naderend fysiek watertekort fysiek watertekort economisch watertekort geen gegevens naderend fysiek watertekort geen watertekort fysiek watertekort economisch watertekort geen gegevens

Water sparen: vasthouden wat je hebt Voordelen stuwdam: Voorraad drink – en irrigatiewater Elektriciteit opwekking Regelen waterstand stroomafwaarts Duurzamer is: Nadelen: Gedwongen verhuizingen water vasthouden: kleinschalig in eigen omgeving Het stuwmeer slibt na een tijd dicht Kans op aardbevingen Er verdampt veel uit stuwmeren

Water sparen: minder gebruiken / meer hergebruiken Juist of onjuist? 1. Dit plaatje past het best bij een gebied met een economisch watertekort Onjuist 2. Hoe verder naar rechts des te minder duurzaam watergebruik Onjuist 3. Hoe zuiniger het watergebruik des te minder infiltratie Juist 4. De irrigatievorm is van invloed op de nuttige neerslag Juist 5. De irrigatievorm is van invloed op de mate van verzilting Juist

Great Man-made River Project in Libië Deze pijpleiding loopt naar een gebied met een fysiek watertekort De pijpleiding is bedoeld om de kans op waterstress te verkleinen Het fossiele water is afkomstig uit een aquifer Een pijpleiding is beter dan een kanaal omdat er dan minder verdampt Hier is niet sprake van duurzaam waterbeheer