Heelkunde van de bovenste luchtweg bij OSAS Dr. Katrien Ketelslagers Dr. T. Cox, Dr. K. Deben, Dr. S. Janssens de Varebeke Dienst Neus-Keel-Oorziekten Jessa Ziekenhuis, Campus Virga Jesse

Pathofysiologie

Anatomie

Traject van diagnose tot behandeling bij snurken en OSAS Een polysomnografie bij iedere patiënt Uitgebreid klinisch onderzoek Aanvullende slaapendoscopie in geval van OSAS Bespreking van mogelijke succesvolle behandelingen

Traject van diagnose tot behandeling bij snurken en OSAS Een polysomnografie bij iedere patiënt Sociaal storend snurken en/of overdreven slaperigheid overdag

PSG wegens snurken en/of overdreven slaperigheid overdag: 35% OSAS Polysomnografie PSG wegens snurken en/of overdreven slaperigheid overdag: 35% OSAS

Traject van diagnose tot behandeling bij snurken en OSAS Een polysomnografie bij iedere patiënt Uitgebreid klinisch onderzoek

Klinisch onderzoek Neus, nasofarynx, tonsilgrootte, tonggrootte, palatum met uvula, gebitsstatus, stand mandibula Body Mass Index (BMI)

Klinisch onderzoek: neus en nasofarynx Septumdeviatie Conchahypertrofie

Klinisch onderzoek: tonggrootte Stadium I Stadium II Stadium III Stadium IV Modified Mallampati score

Klinisch onderzoek: tonsilgrootte

Klinisch onderzoek: Palatum - uvula Normale uvula: lengte < 15 mm, breedte < 10 mm Forse uvula met webbing

Klinisch onderzoek: Gebitsstatus Stand van de mandibula

Traject van diagnose tot behandeling bij snurken en OSAS Een polysomnografie bij iedere patiënt Uitgebreid klinisch onderzoek Aanvullende slaapendoscopie in geval van OSAS

Slaapendoscopie Kijken tijdens artificiële slaap Dynamisch Niveau van vernauwing: Palataal Orofaryngeaal Hypofaryngeaal Multilevel

Slaapendoscopie Multilevel collaps van de bovenste luchtweg De meeste OSAS patiënten hebben collaps op verschillende niveaus

Slaapendoscopie Meerdere plaatsen van BLW obstructie bij een individuele patiënt -> behandelingsplan aangepast aan individuele anatomische kenmerken Combinatie van heelkundige technieken Stappenplan Slaapendoscopie ook relevant als vooronderzoek in selectie goede kandidaten voor mandibulair repositie-apparaat (MRA)

Traject van diagnose tot behandeling bij snurken en OSAS Een polysomnografie bij iedere patiënt Uitgebreid klinisch onderzoek Aanvullend slaapendoscopie in geval van OSAS Bespreking van mogelijke succesvolle heelkundige behandelingen

Behandelingen voor OSAS Conservatieve maatregelen Licht OSAS: Chirurgie of MRA Matig OSAS: Chirurgie,MRA of CPAP Ernstig OSAS: CPAP

Operatieve ingrepen voor OSAS Correctie van anatomische afwijkingen die bijdragen tot collaps van de bovenste luchtweg Gebaseerd op: 1. Resultaat polysomnografie 2. Niveaus van obstructie tijdens slaapendoscopie

Operatieve ingrepen voor OSAS Rhinologische ingrepen Velofaryngeale ingrepen Hypofaryngeale ingrepen Tracheotomie Bariatrische heelkunde

Rhinologische ingrepen Globaal succespercentage van geïsoleerde neuschirurgie voor OSAS is slechts 18% Verse et al. Laryngoscope 2002 Aangewezen bij MRA of CPAP intolerantie omwille van neusobstructie met functionele afwijkingen die heelkundig gecorrigeerd kunnen worden

Velofaryngeale ingrepen Uvulopalatopharyngoplastie (UPPP) Radiofrequente ablatie van het palatum Laser assisted uvulopalatoplasty (LAUP) Uvulopalatale flap Palatale implanten Randerath et al. Eur Resp J 2011

Uvulopalatopharyngoplastie Pre-operatief Postoperatief

Uvulopalatopharyngoplastie Succespercentage is slechts 41% bij niet-geselecteerde patiënten Scher et al. Sleep 1995 Het falen is toegeschreven aan persisterende tongbasis en palatale collaps Farmer et al. Ann ORL 2000 UPPP is succesvol wanneer de plaats van BLW zich beperkt tot het zachte verhemelte Boudewyns et al. Sleep Med 2001 Meer succesvol als BMI < 28

Uvulopalatopharyngoplastie Voor gewichtsreductie Na gewichtsreductie Lateraal faryngeaal vet bij obesitas en overgewicht

Radiofrequente ablatie van het verhemelte Werking: interstitiële coagulatie - celdood – deactivering van weefsel met littekenvorming Indicatie: sociaal storend snurken zonder OSAS Minimaal invasief – lokale verdoving

Radiofrequente ablatie van het verhemelte + uvolotomie + resectie webbing van weke verhemelte

Hypofaryngeale ingrepen Genioglossus advancement Hyoïdsuspensie Maxillomandibulaire advancement Radiofrequente ablatie van de tongbasis

Genioglossus advancement

Hyoïdsuspensie

Maxillomandibulaire advancement

Nieuwe technieken voor hypofaryngeale ingrepen

Tonganker

Transorale robotchirurgie

Slaapapneu ‘pacemaker’

Casus 1 Man – 44 jaar In 2009 UPPP met tonsillectomie Sociaal storend snurken Epworth sleepiness scale: 7/24 BMI:27 AHI:28 CPAP-intolerantie MDR: aanvullende slaapendoscopie

Casus 1 Therapieplan: Transorale robotchirurgie van de tongamandelen Hypoglossus pacemaker implantatie Mandibulair repositie-apparaat – implantaten

Casus 2 Man, 32 jaar BMI:28 Matig osas; AHI 19 Mandibulair repositie-apparaat PSG met MRA: AHI 0.9 Vraag naar heelkunde Aanvullende slaapendoscopie

Casus 2 Therapieplan: UPPP met tonsillectomie

Besluit Heelkunde voor OSAS enkel na volledige diagnostiek (anamnese, klinisch onderzoek en polysomnografie) De plaats(en) van BLW collaps dient preoperatief bepaald worden dmv slaapendoscopie

Besluit Kies voor de meest geschikte heelkundige procedure in functie van de ernst van de aandoening, geassocieerde morbiditeit, plaatsen van BLW collaps, patiënt voorkeur en eigen expertise Het resultaat van een heelkundige ingreep voor OSAS dient gedocumenteerd te worden dmv een postoperatieve polysomnografie

Dank u voor uw aandacht !