Klimaatadaptatie en stedelijk waterbeheer: tegen vervlakking en verstening Hugo Gastkemper directeur Stichting RIONED Dag van de openbare ruimte,

Stedelijk waterbeheer = Transport en verwerking van overtollig water uit steden en dorpen Bronnen –Lucht (regen) –Bodem (overtollig grondwater) –Gebouwen (afvalwater)

Stedelijk waterbeheer Bestemmingen –Bodem –Open water –Zuivering (incl. hergebruik) Transportmiddelen: –Buizen –Waterlopen –Bodem (infiltratie) –Wegen en groen (berging)

Samenhang met openbare ruimte Drie verbanden tussen riolering en openbare ruimte: 1. Functioneel 2. Fysiek 3. Financieel

Functioneel: regenwater is bepalend Het regenwater bepaalt aard, omvang en inpassing van de voorzieningen Gemeente zorgt als terreinbeheerder voor droge voeten Politieke keuzes mogelijk o.b.v. doelen, mogelijkheden en kosten

Fysiek: riolering beslaat de hele weg Véél meer dan een buis

Welke grenzen? Is het riolering of wegen of groen? –6 miljoen huisaansluitingen –7 miljoen kolkaansluitingen –Doorlatende verharding –Straat als berging –Wadi’s Het is allebei!

Financieel: investeringsuitgaven Riolering 900 per jaar Openbare ruimte3300 Zuivering 300 Overlap riolering en openbare ruimte: 300 mln voor wegdek boven sleuf Overlap riolering en zuivering: +0 voor minder aanvoer regenwater

Klimaatadaptatie Klimaateffecten in de stad: 1. Toename hevige buien in de zomer 2. Meer zware regen in herfst / winter 3. Meer droogte 4. Hogere temperaturen bebouwd gebied Aanpassingen: –Sociaal en ruimtelijk –Door bewoners en door overheden

Conclusies Zorg openbare ruimte kerntaak gemeente Stedelijk waterbeheer cruciaal voor functioneren openbare ruimte Integrale afweging boven- en ondergrondse voorzieningen nodig Samenwerking op gang. Toenemende focus op investeringen Verplicht plan noodzakelijke basis

Ontwikkelingen Nu geen vervangingsachterstand, tempo moet omhoog 75% riolen niet in rioolheffing Rioolheffing blijft dus stijgen BAW: investeringen: slimmer, soberder, later en samen Feitelijke toestand: Zie Benchmark Rioleringszorg

Ontwikkelingen Aanpak hevige buien: loopt. Direct merkbaar voor politiek Funderings- en zettingsproblematiek Hergebruik energie, grondstoffen, water: Uitgaan van de behoefte, niet van de techniek