“Om er even in te komen” Ir. Jannes Verwer

Alle energie komt van de Zon! energie levert: arbeid en warmte Hoofdwetten van de thermodynamica: -warmte stroomt van warm naar koud -Men kan geen energie winnen

vormen van energie O.A.: chemische energie, bewegingsenergie, potentiële energie, magnetische energie, elastische energie, elektrische energie,

De omzetting van zonlicht door fotosynthese Planten zetten zonlicht om in suikers en zuurstof. (0,01%) Mensen en dieren zetten plantaardig voedsel om in menselijk/dierlijk materiaal(10%) Mensen en dieren zetten dierlijk voedsel om in menselijk/dierlijk materiaal(10%) Bacteriën,gisten en schimmels zetten dood organisch materiaal om in stoffen voor planten Lage cyclus efficiency dus. Voor vleeseters (0,0001%) Alle brandstoffen (kolen,gas,olie,biomassa) zijn afkomstig van planten. Zonne-energie dus

De belangrijkste energie dragers: Fossiele brandstoffen, kolen, olie, gas.(80%) Hernieuwbare bronnen: (13%) Stromings-bronnen, waterkracht, wind Zonne-energie direkt Biobrandstoffen, hout, planten, etc. Aardwarmte, geothermie Kernsplitsing/kernfusie (7%) Waterstof is niet vrij in de natuur voorradig

E=m c kwadraat Massa is om te zetten in energie C is de licht snelheid

Kernsplitsing Uranium 35 wordt gesplitst. Bij de splitsing komt warmte vrij die conventioneel wordt omgezet in elektriciteit. n.b. Bij omzetting van massa van 1kg levert dit 10% van totale Nederlandse jaarlijkse elektriciteitsvraag

Kernfusie (zon) Bij kernfusie wordt ook massa omgezet in warmte. Kernfusie van twee waterstof kernen tot een helium kern. Kan alleen bij hele hoge temperatuur(150 milj graden) Experimentele reactor in Cadarach (Fr). Vanaf 2020 pas meer inzicht in de mogelijkheden.

Menselijke behoefte aan arbeid en warmte pro capita in %

Groei van China en India naar West Europees niveau Voor China toename van 35 % wereld energieverbruik Voor India toename van 30% wereld energieverbruik

De vooruitzichtenvoor hernieuwbare energie in 2030 De fossiele brandstoffen dragen voor 80% bij in de groei van het energieverbruik. Olie levert 2/3 van de groei Gas voor elektriciteitsopwekking groeit sneller. Het aandeel kolen loopt licht terug Kernenergie loopt licht terug Waterkracht en biomassa blijft gelijk Overige hernieuwbare energie groeien sterk, maar dekken slechts 2% van de vraag. Bron:IEA

Grote actoren in de energie- waarde- keten fossiel: Brandstoffen leveranciers: Olie/gas landen, olie/gas mij’en, kolen mij’en Transport : Schepen, leidingen(infra), Lng Conversie : Elektriciteit mij’en, Industrie, Transport, Verwarming Bouwers van conversie apparatuur

Large gas reserves far from European Market In billion m³ U.A.E. Qatar Turkmenistan Iran 23,002 Nigeria Germany 326 Algeria Libya Saudi Arabia Netherlands Norwegian Barents Sea Norwegian Sea Norwegian North Sea Russian Barents Sea West Siberia (Urengoy, Yamburg, Bovanenko and others ) 36,100 Denmark United Kingdom Kazakhstan Italy 229 6,345 14,400 5,669 4,522 3,511 1,318 3,500 1, , ,841 4,100 Russia, European part Usbekistan 2,010 1,875 1 m³ = 11.5 kWh Source for natural gas reserves: Oil and Gas Journal, Norwegian Petroleum Directorate, others

Een voorbeeld van bron naar eindgebruiker Gazprom levert gas aan west Europa. Duitsland 65% afhankelijk Russisch gas. E.on/Ruhrgas, Basf e.a. kopen het gas in. E.on wekt elektriciteit op (kolen, nucleair,gas,hydro) en levert eindverbruikers Olie/gas landen domineren met hun nationale ondernemingen. Dus…aan vraagzijde ook grote ondernemingen nodig. (Shell, Exxon, RWE, E.on, EdF, Enel etc.) Nuon, Essent etc. veel te klein

Energievoorziening is krantenkolommen-vuller bij uitstek Energievoorziening van de toekomst meer global dan ooit. Komende 50 jaar voldoende conventionele oplossingen. Met grote voortvarendheid werken aan nieuwe betaalbare technologie