ECENT conferentie, Utrecht 12 mei 2011 Hoe lio’s voor te bereiden op omgaan met excellente leerlingen? Ton van der Valk, curriculumcoördinator JCU

Waarom voorbereiden op excellentie ? Doel: alle leerlingen stimuleren hun talenten optimaal te ontwikkelen Ontwikkelingen in VO: ‘leonardo’, Plusklassen, JCU, PRE-Leiden, …. Nieuwe beleidskaders van de overheid

Beleidskaders excellentie bevordering Platform Bèta Techniek: programma Bèta Excellent –20% top vmbo, havo, vwo – % n-profielen –Start in 2011 – Actieplan Beter Presteren –Achtergrond: Pisa resultaten –20% beste vwo-leerlingen –Alle vakken –Start: 2012 –

De lio en stimuleren van bèta-talent Hoe krijgt een lio te maken talentbevordering? –afhankelijk van de school: in de praktijk –Vanuit het opleidingsinstituut Waar past dat thema in de opleiding? –Moet de lio niet eerst ‘gewoon leren lesgeven’?

Ontwikkelingsfasen van een lio Orientatie –van lerende naar onderwijsgevende –Focus op vakinhoud –Eerste ervaring van ‘de klas’ Verdieping –Focus op ‘onderwijzen’ –Gaan individuele leerlingen zien Verbreding –Focus op leren –Verschillen tussen leerlingen zien –In deze fase komt ruimte voor aandacht aan ‘excellentiebevordering’ Professionalisering:cursus volgen –JCU/FIsme zal cursus Bèta Excellent ontwikkelen

Orientatie lio op ‘talentbevordering’ Vanuit de praktijk: wat doet je school eraan? Vanuit een visie:bijv. Plusklassen of niet? In vwo of ook vmbo; in bèta of ook muziek, sport, … Vanuit beschikbaar lesmateriaal, bijvoorbeeld van scholen, van het JCU

Te behandelen onderwerpen in LO? Wat zijn kenmerken van (bèta)getalenteerde lln? Welke didactiek is geschikt? Kenmerken van een talent-programma Samenwerking met externen Hoe ‘extra’ lln-werk beoordelen?

Kenmerken van getalenteerde lln Snel begrijpen Doorzetten Hoge mate van zelfregulatie Aanleg voor hogere denkvaardigheden Dus: Taken op eigen manier laten invullen Inhoudelijk laten bijdragen Door open opdrachten, onderzoek

Didactiek voor (bèta)getalenteerden Compacten en verrijken Geef grote lijnen aan; details zelf uitzoeken Veel open opdrachten Veel keuzemogelijkheden

Uitwerking van een vb: differentiatie Zie voor vwo bb Opdracht 1 Bekijk met elkaar enkele vakopdrachten Wat zijn specifieke kenmerken? Vanuit welke visie?

Rapportage Vak? Bekeken opdracht(en)? Kenmerken: Visie:

Kenmerken van JCU- keuzeopdrachten Voor één vak (enkele vakoverstijgend) Herhaling – verdieping – verrijking Structuur: inleiding, inhoudelijke orientatie, open opdracht, afronding Open, daardoor variabel in lengte Leerlingen maken ‘tastbaar’ product Zie

Aan talent aangepaste leeromgeving (JCU) Sfeer, ‘Culture of excellence’ Ruimte bieden voor ontplooiing talenten Ontmoeting van gelijkgestemden Compact curriculum Verrijking en verdieping Leerlingonderzoek Veel keuzeruimte

Samenwerken met externen Met universiteiten (JCU, PRE, ….) Olympiades Bedrijfsleven ( JetNet, ….) Lastig om lln iets ‘buiten de deur’ te laten doen: roosters; schroom van lln.

Kern van keuze- opdrachten: waardering Noodzaak ‘motor van motivatie’ voor ‘extra’ werk voor getalenteerden Zoekt het JCU in ‘waardering’ Product geeft mogelijkheid tot waardering –Door de docent –Door medeleerlingen Leerlingen kunnen hun ‘product’ op Markt presenteren

Activiteit 2: hoe product waarderen? Beschikbaar: posters van JCU- leerlingen Opdracht: bekijk enkele posters en geef ideeën –Hoe waardering geven door docent –Hoe waardering door medeleerlingen te organiseren?

Rapportage 2 Waardering door docent Waardering door medeleerlingen

JCU waardering via –Rode rondjes plakken op de ‘beste’ poster –Post-its met tip en top –Formulier: wat ik leer van …. –past in leerlijn onderzoeks- gemeenschap: peer feedback

Zie ECENT site Voor praktijkvoorbeelden en bronnen, zie ECENT artikel:

Samenvattend Aandacht voor bevordering bètatalent in lerarenopleiding is de moeie waard Plaats: laat in de oplieding Aansluiten bij praktijk in stagescholen Gebruik maken van voorbeelden op internet (bijv. ECENT)

Ten slotte Cursus ‘bevorderen van excellentie in de bètavakken’ Proefronde in 2011/12 voor JCU- scholen Mei 2012: verspreidingsconferentie voor opleiders/nascholers 2012/13: cursus kan in den lande gegeven worden