OP WEG NAAR TRANSFORMATIEF HANDELEN BINNEN DE SCHOOLCULTUUR Iliass El Hadioui, MSc.| Professionaliseringstraject De Pedagogische Driehoek

Agenda Masterclass 1: Hoe de straat de school binnendringt De buitenschoolse leefwereld van jongeren in stedelijk omgevingen De Pedagogische Driehoek: ‘match’ en ‘mis-match’ De thuiscultuur als pedagogische leefwereld 4 Straatcultuur als fenomeen in stedelijke omgevingen 5 Mismatch straatcodes & schoolcodes 6 Hoe de straat de school binnendringt 7 Opgroeien met pedagogische meerstemmigheid 8 Hoe nu verder?

1. De buitenschoolse leefwereld van jongeren in stedelijke omgevingen Individualisering Culturele en linguïstische heterogenisering Virtualisering Ludificering

2. Pedagogische driehoek: ‘match’ Thuiscultuur Peergroup cultuur Schoolcultuur

Linguïstische ‘match’ Thuistaal Peergroup taal Schooltaal

Pedagogische ‘mis-match’ Thuiscultuur (traditioneel) (volks) (matrifocaal) (modern) Straatcultuur (‘masculien’) Schoolcultuur (‘feminien’)

Pedagogische ‘mis-match’ Thuiscultuur (traditioneel) (volks) Straatcultuur (masculien) Schoolcultuur (masculien / volks)

De menselijke behoefte aan erkenning en waardering Thuiscultuur (traditioneel) (volks) Straatcultuur (masculien) Schoolcultuur (masculien / volks)

Linguïstische ‘mis-match’ Thuistaal Straattaal Schooltaal

3. De thuiscultuur als pedagogische leefwereld Traditioneel: Modern: Hiërarchische verhouding ouders-kinderen Hoogopgeleid, middenklasse Rolverdeling Prestatiecultuur Respect, eer, waardigheid etc. Individuele ontplooiing Seksuele onthouding, nadruk huwelijk, Soc-economische positie als ‘identiteitsmarker’ kuisheid, bescheidenheid etc. ‘Knutselbiografie’ en ‘brokkenbiografie’ Belang van gemeenschap ‘Post-familiale familie’: individualisering Volks: Matrifocaal: Directe communicatie Relatieve afwezigheid vader ‘Restricted code’ (Bernstein) Kind is manifestatie ‘vrouwelijkheid’ moeder ‘Geen woorden maar daden’ Gebrekkige ‘intergenerationele sluiting’ Sterke binding moeder en zoon Seksualiteit ontkoppelt van familieconcept

4. Straatcultuur als fenomeen in stedelijke omgevingen De straatcultuur als: 1. Dynamisch fenomeen: Primaire en secundaire straatsocialisatie 2. Masculiene code: cultureel inclusief en sociaal exclusief 3. Urban Lifestyle: merkkleding, muziek, sport, humor en taal 4. Vertolking van het leven op straat: straattaal 5. Mentale en emotionele safe zone: identiteit 6. Economische habitus: strategisch overleven

Aspecten het straatcultureel repertoire Etnisch inclusief, bindend en overstijgend Sociaal exclusief en vervlochten met sociale problemen Masculien ‘Macho’: bescherming ‘eer’ en ‘respect’ ‘Spel’: vernederen, geen gezichtsverlies, geweld geoorloofd bij dreigend gezichtsverlies Vrouw als lustobject of gebruiksvoorwerp Hedonistisch: genotsmiddelen, ‘chillen’, Fast Food Geld als middel en doel, merkkleding, uiterlijk vertoon Muziek: gangsta-rap als code Sport: vechtsporten, straatvoetbal Straattaal Flexibiliteit, strategisch vernuft, creativiteit, overleven in economisch opzicht

5. Mis-match Straatcodes & Schoolcodes Geld: Korte termijn, ‘easy come’ Lange termijn, discipline Tijd: Flexibel, eigen rooster Strikt, extern rooster Regels: informeel, ongeschreven Orde, formeel, procedures Fysiek: Bewegen, spelen mobiel Zitten, concentreren, immobiel Handelen: Doen, directe actie Denken, plan van aanpak Emoties: Uiten Rationeel kanaliseren Behoeften: Toegeven, hedonistisch Zelfbeheersing, controle Vrouw: Lustobject, gebruiksvoorwerp Zelfbeschikking, assertief Man: Macho, dominant, verticaal Communicerend, horizontaal

Mis-match Straatcodes & Schoolcodes Conflict: Agressie, geweld Argumenteren Respect: Erkennen mannelijkheid door ander Ander in zijn waarde laten Communicatie: ‘Bijdehand’ met de mond ‘Bijdehand’ met de pen Taal Straattaal Standaardtaal NL Voeding Fast Food Slow Food

Mis-match op een dieper niveau Nadruk op ‘feminiene’, op het individu gerichte codes binnen veel schoolculturen: Zelfexpressie, zelfstandigheid, individuele zelfontplooiing, zelfreflectie en zelfevaluatie Mis-match met de ‘masculiene’ straatcodes binnen groepsdynamische processen: ‘Eer’, ‘respect’, ‘gezichtsverlies’, ‘hiërarchie’, ‘belediging’ et cetera ‘Schoolstrijd’ vooral uitgevochten op VMBO en MBO locaties in de steden Straatcodes zijn zelfdestructief binnen de statusladder van het onderwijs: disfunctioneel Later afstotingsmechanismen arbeidsmarkt, onbewuste (zelf)uitsluiting uit mainstream instituties: ‘verkeerde’ vocabulaire, houding en kledingstijl!

Welke ladder wordt het? Straatladder Schoolladder

6. Hoe de straat de school binnendringt Overlastgevend gedrag op school: Een grote mond en een groot ego: beledigen en snel beledigd zijn Pesten, klieren en irriteren: veel bewegen, opmerkingen maken, geluiden Vandalisme: beschadigen van directe omgeving Voortdurende verstoring van de orde in de klas (Jungbluth, 1998; Pels, 2002): blokkeren les, irrelevante vragen aan docent, aandacht afleiden van medeleerlingen, ontkennen fout gedrag, bewust af laten gaan van de smart Phone et cetera Machogedrag jegens vrouwen: zowel meiden als docenten Door internalisering straat-masculiene codes en het niet weten aan te nemen van een houding: de school als uitwedstrijd

Welke ladder wordt het nu? Straatladder Schoolladder

Botsende codes: emoties en gedragingen ‘Acting white syndroom’ in de klassensituatie: Complimenten geven = Teken van onvoldoende mannelijkheid Sorry zeggen = Onderdanig zijn, verliezer zijn Eigen fout erkennen = Afgaan voor de groep, gezichtsverlies Je best doen in de klas = Slijmen, doen alsof je beter bent Netjes en vriendelijk spreken = Een wit voetje halen bij de docent Een frontale correctie = Aantasting van de eigen eer Een frontale correctie laten gaan = Verliezen van je mannelijkheid Het woord nemen in de klas = De show stelen, flitsen Van onderwerp veranderen = Schitteren Hard praten, confronteren, dreigen = De eigen mannelijkheid bevestigen Anderen corrigeren = De controle hebben, baas zijn

7. Opgroeien met pedagogische meerstemmigheid Pedagogische ‘meerstemmigheid’ als een gebrek aan emotionele geborgenheid (‘thuis voelen’): Overlastgevend en crimineel gedrag Geweldsproblemen / bedreigingen Gezagsproblemen op school Schuldenproblematiek Depressiviteit / slaapproblemen / Suïcide neigingen Seksueel misbruik, Soa’s, relatieproblemen Verslavingen (roken, genotsmiddelen, drugs, alcohol etc.) Stress in huis Demotivatieproblematiek in het klaslokaal Et cetera…

Nieuwe vraagstukken, oude oplossingen… 8. Hoe nu verder? Nieuwe vraagstukken, oude oplossingen…

Will-Skill-benadering van Anthony Muhammad

1 Pedagogische stijlen: van grondhouding naar handelen Permissief Transformatief Restrictief Gedragsruimte creëren als inherente neiging Gedragsregulering als inherente neiging Identificatie van de potentie en impotentie bij de student met een inherente neiging om disfunctioneel gedrag te transformeren naar functioneel gedrag Thomas van Dijk (2014)

Cultural change (A. Muhammed, 2009;2012) “Healthy School Culture “Educators have an unwavering belief in the ability of all their students to achieve success, and they pass that belief on to others in overt and covert ways. Educators create policies and procedures and adopt practices that support their belief in the ability of every student.” “Toxic” School Culture “Educators believe that student success is based upon students’ level of concern, attentiveness, prior knowledge, and willingness to comply with the demands of the school, and they articulate that belief in overt and covert ways. Educators create policies and procedures and adopt practices that support their belief in the impossibility of universal achievement.” (Peterson, 2002)

Contact: E elhadioui@citade.nl