Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFo P 2

Inhoud  Introductie  Module I: Wat is een psychose ?  Module II: Psychose begrijpen ?  Module III: Behandeling van psychose  de rol van medicatie ?  Module IV: Behandeling van psychose  de rol van andere interventies ?

Behandeling van psychose De rol van andere interventies InFoP 2 -module 4

Bio-psycho-sociale interventies  Biologische behandeling  Antipsychotica: acuut en onderhoud  Andere middelen  Psychologische behandeling  Gesprekken  Psycho-educatie (geven van informatie)  Individuele psychotherapie  Trainen van vaardigheden  Sociale begeleiding  Familie interventie  Steunende omgeving  Rehabilitatie (interventies op sociale domeinen)  Sociale interventies

 Steunpunten  Continuïteit van zorg Biopsychosociale interventies MEDICATIE OMGEVING FAMILIE INDIVIDUEEL

Levensgebeurtenissen Werk Dagelijks leven Andere Relaties Kwetsbaarheid voor psychose Studeren Behandeling van psychose Lange termijn Ondersteunen van de balk en verminderen van draaglast van binnen én buiten uit MEDICATIE INDIVIDUEELFAMILIE OMGEVING

Levensgebeurtenissen Werk Dagelijks leven Andere Relaties Kwetsbaarheid voor psychose Studeren Behandeling van psychose Medicatie Acute behandeling Lange termijn, onderhoudsbehandeling MEDICATIE

Acute psychose Lijmen en spalken van de balk met medicatie Onderhoudsbehandeling ter voorkomen van herval Behandeling van psychose Kwetsbaarheid voor psychose Medicatie is LIJM

Levensgebeurtenissen Werk Dagelijks leven Andere Relaties Kwetsbaarheid voor psychose Studeren Behandeling van psychose Individuele steun Psycho-Educatie & Trainen van vaardigheden INDIVIDUEEL

Individuele steun  Gesprekken  Psycho-Educatie  informatie over de aandoening  Individuele psychotherapie  Trainen van vaardigheden

Psychose doormaken is  Een deuk in iemands zelfbeeld  Verminderen van zelfvertrouwen  Onzekerheid over al dan niet herval  Activiteiten van voor psychose niet zomaar heropnemen.  Leren omgaan met idee van kwetsbaarheid  Verwerken van moeilijke diagnose

En dit met een beperkt ziekte inzicht  Eigen aan psychose vatbaarheid  Jong zijn en niet willen ziek zijn  Het niet willen hebben van deze ziekte

Doelstellingen individuele steun  Verhogen van inzicht in de aandoening en leren omgaan met de symptomen  De psychotische stoornis een plaats geven in het levensverhaal  Positieve maar realistische verwachtingen voor de toekomst Verwerken en aanvaarden van de psychotische stoornis

Aanvaardingsproces  Met typische fasen van een rouwproces  Negeren  Ageren  Accepteren en verwerken  Bijstellen van toekomstbeeld  Dit is een individueel proces

Filosofie van psycho-educatie  Fundamenteel recht van patiënten  Biedt perspectief  Geïnformeerde gebruikers  Integraal deel van het therapeutisch proces

Psycho-educatie Inhoud  Diagnose en verloop (module I)  Oorzaken van de aandoening (module II)  Behandeling  effecten en neveneffecten van medicatie (module III)  andere psychosociale interventies (module IV)

Psycho-educatie Inhoud  Verwachtingen voor de toekomst  Belang van langdurige behandeling  Vroege tekens van herval  Voorkomen van herval

Psychotherapieën  Psychoanalytische therapie  Gedrags/cognitieve therapie  Systeem/familie therapie  Experiëntiele therapie  …  Belang van geschoolde therapeut  Informeer naar kostprijs

Vaardigheden en beperkingen  Geringe vaardigheden  Relationeel, werk, dagelijkse activiteiten, opvullen vrije tijd, …  Beperkt sociaal netwerk Meer dan 50 % van de patiënten hebben uitgesproken beperkingen

Welke vaardigheden trainen ?  Alle vaardigheden waar beperkingen aanwezig zijn  Cognitieve vaardigheden  Sociale vaardigheden  Nog niet geleerd  Niet meer gebruikt

Vaardigheden trainen Hoe en waarom?  Niet tijdens acute fase  Training voldoende lang geven SOCIAAL FUNCTIONEREN HERVAL SOCIALE ANGST

Sociale begeleiding  Familie interventie  Steunende omgeving  Rehabilitatie (interventies op verschillende levensdomeinen)  Sociale-administratieve interventies

Levensgebeurtenissen Werk Dagelijks leven Andere Relaties Kwetsbaarheid voor psychose Studeren Behandeling van psychose Steun aan de familie Psycho-Educatie & Familie Interventie FAMILIE

Waarom steun aan de familie ? Waarom steun aan de familie ?  Leven met iemand met schizofrene psychose kan een belasting geven  Begrip EE  Expressed Emotion  Barometer van emoties in een familie STRESS & SPANNING HERVAL

Waarom steun aan de familie ?  Familie als  natuurlijk steunmilieu  ervaringsdeskundige  Steun aan familie  bij de verwerking van een ernstige aandoening van een familielid  bij het bijstellen van verwachtingen  Realistische en haalbare doelstellingen

Hoe steun aan de familie ?  Gezinsgesprekken  Psycho-educatie  informatie over aandoening  een fundamenteel recht  Hulp bij  oplossen problemen en conflicten  verbeteren communicatie  leren omgaan met stress en gespannen situaties

Doelen van familie interventie ?  Steun bieden aan de patiënt  Ondersteuning van de familie  Grenzen stellen en zorgen voor uzelf  Evenwicht tussen nabijheid en afstand  rekening houden met wens tot autonomie van de patiënt  Reageren op en omgaan met psychotische ervaringen

Wat kan de familie doen ?  Omgaan met vooroordelen / discriminatie  stigma  Preventie van secundaire problemen  Herkennen van vroege tekens van herval  Belangenbehartiging  opkomen voor de patiënt  advocacy

Wat kan de familie doen ?  Lotgenotencontacten (oa Similes, KOPP…)  Volg de Coping Cursus voor Familiebetrokken (Compas): Copingvaardigheden Copingvaardigheden Zelfzorg Zelfzorg Zingeving Zingeving

Levensgebeurtenissen Werk Dagelijks leven Andere Relaties Kwetsbaarheid Studeren Behandeling van psychose Steunende omgeving Psychiatrische behandeling, ambulant of opname Sociale interventies OMGEVING

Steunende omgeving  Omgeving met structuur en voorspelbaarheid  Heropbouw van dagstructuur  Omgeving met lage stress  Evenwicht tussen onder- en overstimulatie

Steunende omgeving  Geleidelijke heropbouw (stap voor stap)  Geleidelijke aansluiting met leven in de maatschappij  Steun in verband met  wonen  aanleren en trainen van vaardigheden, activiteiten, studie en werk

Rehabilitatie: Ondersteuning bij wonen. Met wie? Waar?  Alleen / met partner  In gezinsverband (familie)  Sociale huisvesting  Beschut wonen  Gezinsverpleging  Pension  Psychiatrisch verzorgingstehuis  Lokale initiatieven

Rehabilitatie : Ondersteuning bij wonen. Dienstverlening  Mantelzorg  Buddy systeem  Reguliere thuiszorg / sociale diensten  Psychiatrische thuiszorg  Beschut wonen  Lokale initiatieven

Rehabilitatie : Ondersteuning bij werken / activiteiten  Arbeidstraining  Arbeidstrajectbegeleiding via verschillende kanalen.  Vlaams Fonds  Beschutte / sociale werkplaatsen  Revalidatiecentra  Activering

Rehabilitatie : ondersteuning vrije tijd  Vrijetijdscoach (lokaal)  Integratieprojecten  Lotgenotencontacten (Uilenspiegel)  Sportactiviteiten (Psylos, wandelclubs…)  Dagactiviteitencentra  Ontmoetings- en trefpunten  Sociale restaurants  Clubs (lokaal)

Sociale-administratieve interventies  Toegang tot diensten en voorzieningen  Bekomen van uitkeringen  Juridische aangelegenheden : vb. bewindvoering

Levensgebeurtenissen Werk Dagelijks leven Andere Relaties Kwetsbaarheid voor psychose Studeren Behandeling van psychose Omvattende en geïntegreerde zorg Continuïteit van zorg Partnership: hulpverlening, patiënt en familie MEDICATIE INDIVIDUEELFAMILIE OMGEVING

Doelstellingen behandeling ?  Zorg op maat  Interventies op lange termijn  Verminderen symptomen en klachten  Verhogen / verbeteren van  niveau van functioneren  vaardigheden  zelfredzaamheid  kwaliteit van leven van patiënt én familie

Psychiatrische opname Waarom soms nodig ?  Opvangen van crisis of acute episode  Stellen diagnose  Opstellen behandelplan  Opstarten behandeling en rehabilitatie  Nazorg na de opname ...

Psychiatrische opname Welke mogelijkheden ?  Psychiatrische Afdeling Algemeen Ziekenhuis (PAAZ)  Psychiatrisch ziekenhuis  Dag- en nachtbehandeling  Beschut wonen  Psychiatrisch VerzorgingsTehuis (PVT)  Psychiatrische thuiszorg ...

Ambulante behandeling Welke mogelijkheden ?  Nazorgconsultatie na opname  Privé consultatie  Psychiater, psycholoog, therapeut, …  Dienst Geestelijke GezondheidsZorg (DGGZ)  Dag-Activiteiten-Centrum (DAC)  Psychiatrische thuiszorg ...

Belgische consensusconferentie 1999  Vroege detectie en vroege behandeling  Goede coördinatie diensten en voorzieningen (netwerken)  Nood aan goede residentiele en ambulante voorzieningen (“outreach” en preventie)  Meer middelen nodig om goede zorg te kunnen voorzien

 Geïntegreerde zorg  antipsychotica, individuele begeleiding, begeleiding van familie, sociale interventies, …  Nieuwe antipsychotica  Psycho-educatie  Zorg op maat  Partnership met patiënt en familie Belgische consensusconferentie 1999

InFoP 2 -module 4 Vragen ?