Le sacre du printemps – Les Ballets Russes 1913 Muziek: Igor Stravinsky (CD1-38) Choreografie/sterdanser: Vasiav Nijinski Veroorzaakt opschudding Oerritueel: jonge maagd wordt geofferd om de god van het voorjaar gunstig te stemmen Muziek: Krachtig ritme Onregelmatig ritme Akkoorden op elkaar gestapeld Enorme uitbarsting van geluid
Expressionistische dansdans De dansers stampen (aarde wakker schudden) Dansstijl is revolutionair – academische stijl was sierlijk, zwevende dansers, gewichtloos. Zwaartekracht wint
Hexentanz Hexentanz (1914); Mary Wigman Gevoelens; Verdriet Woede Dansbewegingen: Ausdruckstanz Knielen Hurken Vallen Kruipen Negeren voorgeschreven regels van het academische ballet Muziek: ondergeschikte rol (slagwerk)
Sigmund Freud 1900: Die Traumdeutung Duistere wereld in dromen Nooit eerder beschreven Andere werkelijkheid boeit expressionisten en andere kunstenaars Wegstoppen van dierlijke driften en verlangens, vaak van seksuele aard Alles is onder controle; wat als die wegvalt (slaap, hypnose, dronken bui..) Edvard Munch; De Schreeuw 1885
ErwartungErwartung 1909 Arnold Schönberg Zangstuk lijkt op verslag van een droom/nachtmerrie Wanhopige vrouw dwaalt ‘s nachts door een ondoordringbaar bos opzoek naar haar geliefde Muziek volgt waanvoorstellingen van de vrouw Nauwelijks melodie of vast ritme Voortdurend tempowisselingen Sterke dynamiek Combinaties van tonen die in de harmonieleer niet mogen Opeenstapeling van tonen = chaotisch als de droom zelf (CD1- 39)
Abstractie Abstractie Kleuren, vlakken, lijnen lijken niet meer op de dingen om ons heen maar spelen een zelfstandige rol. Kandinsky: pionier van de abstracte kunst Muziek als voorbeeld ( = abstract) Concert Schönberg: Atonaal Vaste regels gelden niet meer Abstracte kunst is geen doel opzich maar nodig om uitdrukking te geven aan het onderbewuste, innerlijke of geestelijke Begin van abstracte kunst heeft te maken met expressie
1910 Kandinski onderscheidt zijn werk in 3 categorieën: 1.Impressies: directe waarneming speelt nog wel een rol, wat hij ziet abstraheert hij. 2.Improvisaties: het gaat om de kleur, vorm en lijn, de voorstelling is minder belangrijk. 3.Composities
Futurisme Marinetti: Futuristisch manifest 1909 Geschreven in dronken bui Weg met bestaande regels Fascinatie voor snelheid en techniek Abstractie Expressie 20 e eeuw: Periode van wereldoorlogen Kunstenaars keren oude idealen de rug toe. Werkelijkheid is meer dan alles wat we met onze zintuigen horen en zien. Emoties zoals angst, agressie en passie. Expressionisme: rechtstreeks tot uitdrukking brengen van (heftige) emoties