Neuroloog/Klinisch Neurofysioloog Behandeling met Botuline Toxine. Hyperhidrosis, spasticiteit en............? Drs. N.A.M.G. Bouwman Neuroloog/Klinisch Neurofysioloog Orbis Medisch Centrum

Geschiedenis Julius Kerner (1786-1862), arts en dichter: mogelijk therapeutisch gebruik botulinum toxine Botulisme als term (1870 door Muller, arts). Latijnse term Botulus betekent worst

Geschiedenis 1793 uitbraak botulisme in Wildstad (Duitsland) bij 13 mensen (waarvan 6 overleden) na het eten van locaal geproduceerde worst 1897: uitbraak botulisme bij 34 muzikanten in Ellezelles (België) na het eten van rauwe ham (professor van Ermengem)

Geschiedenis In 1928 eerste stabiele vorm Botuline Toxine A 1950: ontdekking blokkade van vrijkomen van acetylcholine 1989 goedgekeurd door FDA voor de behandeling van strabisme, blefarospasme en hemifacialisspasme

Geschiedenis 2000 goedkeuring FDA voor behandeling van cervicale dystonie 2001 goedkeuring in UK voor hyperhidrosis axillaris

Geschiedenis

Product

Werking Clostridium botulinum (gram+ anaerobe bacterie) - 7 verschillende types (A t/m G) - allen interfereren met neurale transmissie (blokkeren vrijkomen acetylcholine)

Werking Botuline molecuul wordt gemaakt als een enkele keten en wordt gekliefd in een lichte en een zware keten

Werking Zware keten zorgt voor binding van toxine aan presynaptische receptoren (toxine komt de cel binnen via endocytose) en zorgt voor transport van de lichte keten over de endosomale membraan

Werking Lichte keten klieft bepaalde plekken op SNARE eiwitten waardoor het synaptische fusiecomplex niet compleet wordt waardoor acetylcholine niet vrijkomt

Literatuur Blepharospasm, Meige syndrome, and hemifacial spasm: treatment with botulinum toxin. Mauriello JA Jr. Neurology. 1985 Oct;35(10):1499-500 Double-blind study of botulinum toxin in spasmodic torticollis. Tsui JK, Eisen A, Stoessl AJ, Calne S, Calne DB. Lancet. 1986 Aug 2;2(8501):245-7 Botulinum toxin A, adjunctive therapy for refractory headaches associated with pericranial muscle tension. Wheeler AH. Headache. 1998 Jun;38(6):468-71 Botulinum toxin type A as an effective prophylactic treatment in primary headache disorders. Blumenfeld A. Headache. 2003 Sep;43(8):853-60 Botulinum toxin-a is an effective and safe treatment for chronic migraine. de Ru JA. Headache. 2013 Jul-Aug;53(7):1165-7. doi: 10.1111/head.12120. No abstract available

Officiële indicaties Blefarospasme/hemifacialisspasme Cervicale dystonie Hyperhidrosis axillaris Focale spasticiteit

Blefarospasme focale dystonie: onwillekeurige spasmen van de m. orbicularis oculi toegenomen knipperfrequentie en onwillekeurige sluiting van de oogleden 50-70 jaar

Hemifacialisspasme onwillekeurige spasmen van de spieren van 1 gelaatshelft (vaak geen klachten van fotofobie of droge ogen) vaak synkinesieën (sluiten ooglid bij tuiten mond)

Cervicale dystonie abnormale standen en/of bewegingen van het hoofd Torticollis (draaiing) Anterocollis/retrocollis (naar voren of naar achteren buigen) Laterocollis (schuine stand naar links/rechts) Combinatie Torticollis met tremor

Hyperhidrosis Axillaris Palmaris Behaarde hoofdhuid Liezen/bilnaad

Hyperhidrosis overmatig zweten: vast te stellen met jodiumzetmeeltest huid verdoven (Emla crème) gebied met raster afbakenen

En verder… chronische migraine en andere hoofdpijnsoorten fissura ani epicondylitis lateralis bruxisme spasmodische dysfonie overmatige speekselvloed neuropathische pijn (waaronder meralgia paresthetica)

Hoofdpijn chronische migraine spierspanningshoofdpijn cervicogene hoofdpijn

Chronische migraine

Fissura ani

Epicondylitis lateralis

Bruxisme

Spasmodische dysfonie onwillekeurige spasmen van de kleine spieren van de larynx Adductor (80-90%) en abductor spasmodische dysfonie Heesheid, samengeknepen stem

Spasmodische dysfonie injectie Botox in m. thyroarytenoïdeus. Bij tweezijdige inspuiting meer slikklachten, wel betere stemkwaliteit

Overmatige speekselvloed Echogeleide injecties

Neuropathische pijn Bijvoorbeeld diabetische neuropathie Verminderde sensitisatie door o.a.: Remming vrijkomen glutamaat Afname vrijkomen calcitonine gen-gebonden eiwit in perifeer weefsel Afname vrijkomen substance P in perifeer weefsel

Meralgia paresthetica echogeleid n. cutaneus femoralis lateralis localiseren in lies injectie met depomedrol/lidocaïne

Meralgia paresthetica Bij geen effect: huidareaal met Botuline toxine behandelen, gebied met raster afbakenen Bij pijn, branderigheid, prikkelingen (tintelingen)

Dank voor uw aandacht! Met dank aan: - World congress of Neurology 2013 - Firma Allergan - Proefschrift dr. Langeveld KNO arts - Diverse wetenschappelijke artikelen (pubmed) En nu: