HIV, de rol van de huisarts

Presentatie over: "HIV, de rol van de huisarts"— Transcript van de presentatie:

1 HIV, de rol van de huisarts
Dr.Tine Van Haegenborgh 25.01.’07

2 Inhoudstafel Testen door huisarts Pre- en postcounseling
Basis check-up Follow-up Adherence Huisartsennetwerk

3 Kenmerken huisartsenpraktijk
Geografische situering (stad, ...) Praktijksetting en –inrichting (wachtzaal,...) Diverse populatie Deskundigheid: preventie-curatief-palliatief Multidisciplinaire contacten Leefomgeving (thuis, mantelzorgers, ...) Laagdrempelig Continue beschikbaarheid

4 Hiv-test Huisartsen ‘vinden’ 60% van hiv (België)
50% van personen die test vragen niet in verband met objectieve risicofactor Vooral screeningstesten Hiv test = soa check-up! Sserologie hiv + hbv +/- hcv + syf PLUS eerste straals urine (ESU) voor chlam.tr. Informed consent

5 Hiv test (vervolg) 1) patiënt vraagt test
‘Waarom komt deze patiënt nu bij mij?’ Vraag achter de vraag? Window fase Soa-hypochondrie Repeat tester Anonieme test

6 Hiv test (vervolg 2) 2) arts overweegt test Zwangerschap(swens)
Personen met hoogrisicoprofiel Bepaalde symptomen (jonge personen met ‘mononucleosis’, TBC, uitgebreide psoriasis, recidiv.vaginale mycose,…)

7 Precounseling (inhoud)
Vraagverheldering Kennis soa/hiv toetsen Kennis/implicaties hiv-test toetsen Details bespreken: Wat? Waar? Wie? Wanneer? Postcounseling voorbereiden

8 Precounseling (methodiek)
Open vragen, onbevangen, niet beoordelend !! Angstverhelderend, in dialoog Actief luisteren (gevoelsreflecties geven, benoemen, toetsen, samenvatten) : regisseren met stiltes en respect ! Samen maken van inventaris van barrières, intenties en keuzes

9 Postcounseling (algemeen)
Mondeling, na 1 week Ruimte laten Methodiek precounselen herhalen Negatieve test = evalueren vrijgedrag en ‘inventaris maken’ Soa preventie (vaccin HBV) Positieve test: gesprek goed timen !

10 Postcounseling (praktisch)
Schat in hoe ‘slecht’ het nieuws is Ben je ervoor bereid? Ter beschikking? (confrontatie met machteloosheid) Ben jij de beste om het te brengen? (informeren én beschermen) Mindfulness: stoppen kijken (onbevangen) handelen (‘respond’ met aandacht ipv ‘react’ vanuit reflex)

11 Fases slecht nieuws gesprek
Bereid jezelf voor – eigen angst – timing Inleiden met ik-boodschap Slecht nieuws : kort en direct  pauze Ingaan op emoties (‘ik zie/merk..’) –reflecteren - spiegelen – ruimte laten!! Zo nodig toelichten slecht nieuws Samenvatten en planning maken (24 uur) Crisisopvang: beperkt aantal vertrouwenspersonen, profession.adres

12 Het ergste wat kan gebeuren is dat er niets gebeurt
Fritz Perls

13 Valkuilen counselen Jezelf niet goed voorbereiden (1)
Mededeling uitstellen, patiënt laten raden, afleidingsmanoeuvres (3) Troosten, tegenspreken, bagatelliseren, pil vergulden (4) contra-agressie, uzelf ontkrachten (« ik kan er ook niets aan doen »)

14 Eerste vervolgconsult
Verwerking nagaan Respect eigen tempo patiënt Informatie geven in stapjes met tijd voor emoties (zie vorige dia’s) Tijdstip van besmetting? Seroconversie SY? Risicogedrag? Detailvragen respecteren Klinisch onderzoek/ labo: indien nu gepast!

15 Hiv basis check-up (1): anamnese
Reeds ziektes gehad? hepatitis, diabetes, windpokken, nierziekten, TB, soa, andere Familiale anamnese: cardiovasc. risico? Allergie ? leefgewoontes: roken, drugs, medicatie, leef- en werkgebied Aanmoedigen partners te verwittigen

16 Hiv basis check-up (2) Klinisch onderzoek : BD, LG, mucosae, huid, NKO, abdomen, … Labo nuchter: hemato (complet, T4 aantal/%, VL) (2x) biochemie: Glc, nierftie, urinezuur, chol, TG, lever, CK, amylase, Fe, … serologie (Toxo, CMV, EBV, syf, HBV, HCV,..) Urine (ESU) :microscopie, PCR (CT, gono)

17 Hiv basis check-up (3) Soa check-up : ‘met letsel/met afscheiding/onzichtbare’ (Cave HPV) Vaccinaties (basis, HAV, HBV, pneumococ) RX thorax indien indicatie IDR (Mantoux) ECG indien indicatie > 40 j Anticonceptie bespreken; PAP 1 x/j (met HPV bepaling)

18 Hiv, follow-up Klinische/biologische parameters
Preventie items (vaccinatie, CV risico, osteoporose, veilig vrijen & soa, ..) Ziekte- en gezondheidsbeleving Mantelzorg/partners… ( Ethische) grenzen van arts ? Netwerk: wie, wat, waar, wanneer - werkmap

19 Follow-up onbehandelde patiënt
Stadium en kliniek ~T4 Hemato, T4, biochemie, serologie : 2 x /j Soa check-up, Pap, IDR : 1 x/j Vaccinaties Kennis opportunistische infecties ! evtl. therapiestart/ resistentiebepaling hiv Voorbereiden adherence !!

20 Adherence: negatieve voorspellers
Gebrek aan info/kennis rond hiv/soa Ontkenning, angst, depressie Alcohol/druggebruik Slechte sociale status Onvolkomen ziekteverzekering Medicatie: frequentie, aantal, restricties, bijwerkingen, …

21 Verwijzen behandeling
T4 < 250 – 300 ; snelle T 4 daling VL > Symptomen ! Compliance beter bij juiste startmoment Slaagkansen verminderen na elke cocktail: 80% na eerste, 70 % na tweede,… Bijwerkingen HAART? Start statine?

22 Follow-up behandelde patiënt
Biologische en klinische parameters - hemato, biochemie: 4 x/j Interacties Bijwerkingen : diabetes, hyperlipidemie, neuropathie, osteoporose, … ‘Positieve lijst’ Psychosociale begeleiding

23 Positieve lijst Pijnstillers: aspirine, paracetamol, ibuprofen
Antibiotica: peni’s (amoxy-clav), tetra’s, azithro, (cipr)ofloxacine Antihistaminica: cetirizine Sedativa: lorazepam, temazepam, oxazepam; géén valium! Antidepressiva: fluoxetine Neuroleptica: Risperdal, haloperidol

24 Positieve lijst (vervolg)
Antimycotica: fluconazole (Diflucan): mag met PI’s , niet met Nevirapine Antimigraine: sumatriptan Antiviraal: acyclovir, famciclovir, ... Betablokkers: atenolol Cholesterol: pravasine, fenofibraat

25 Huisartsen-hiv-netwerk
= deskundigheidsbevordering soa én hiv Horizontaal (huisartsen A’pen) (intervisie) Verticaal (patiënt/sensoa/ARC/ziekenhuis) Praktijkmap Peer review Productinfo KAR, HAVAC, UA,…

26 Huisartsenhivnetwerk Antwerpen
15-tal huisartsen A’pen 3-4 x/j navorming (reeds 27 vergaderingen gehad!) Peer review , met ‘gasten’ Medisch technisch Psychosociaal Richtlijnen (

27 Samenwerkingsprotocol
Onderling vertrouwen, zonder competitie Inzicht in complementaritiet Duidelijke taakomschrijving Uitwisseling van informatie Bekendheid van patiënt/verwijsbeleid = model van integrale samenwerking

28 Taakomschrijving huisartsen
Medisch technisch: - correct testen en counselen - basis check-up - preventie - correct verwijzen indien nodig/gewenst - mede follow-up (vooral T4, VL,…) - adherence Psychosociale ondersteuning

29 Taakomschrijving ARC Medisch technisch:
- counselen rond AVT (wanneer, wat, hoe,…) - follow-up AVT (2-4 x/j) - switchen AVT - verwijzen derde lijn Psycho-sociaal: gespecialiseerde hulp Research

30 Kenmerken gezondheid Autonomie Wilservaring, vanuit innerlijke
Keuzes maken Ervaring van betekenis en zingeving Vermogen tot diepgaande relaties Lichaamsbewustzijn Expressie geven Humor