DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp.

Presentatie over: "DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp."— Transcript van de presentatie:

1 DRP Decreet Rechtspositie van de Minderjarige in de Integrale Jeugdhulp

2 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 2 Doelstellingen Informatie aanbieden over de wetgeving betreffende het DRP Concrete voorbeelden aanbieden rond de toepassing van de wetgeving in de praktijk De behandelde wetgeving leren toepassen a.d.h.v. het in groep oplossen van aangeboden casussen en een quiz Ruimte aanbieden voor vragen en ervaringsuitwisseling

3 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 3 Situering van het DRM: Ontstaansgeschiedenis Eigen statuut voor de MJ binnen de JH rechten op een samenhangende en uniforme wijze regelen ongeacht sector of HV vorm Betere rechtsbescherming DRM: goedgekeurd 07/05/2004, publicatie BS 04/10/2004, in werking op 01/07/2006

4 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 4 Situering DRM: Decreet Integrale Jeugdhulp Principes Toegankelijkheid Vraaggerichtheid Subsidiariteit Participatie Acceptatie emancipatie

5 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 5 Situering DRM: Decreet Integrale Jeugdhulp Modulering Module = beschrijft een duidelijk afgelijnd deel van het hulpaanbod

6 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 6 Situering DRM: Decreet Integrale Jeugdhulp Rechtstreeks versus niet rechtstreeks toegankelijke hulp Het onderscheid wordt gemaakt op basis van 3 gewogen criteria: Frequentie Intensiteit Duur RTJ beoogt: Rechtstreekse toegang tot de hulpverlening Meest geschikte hulp, binnen redelijke termijn, volgens beschikbare hulp Waken over tijdig inzetten van module diagnostiek NRTJ via TOEGANGSPOORT

7 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 7 Situering DRM: Decreet Integrale Jeugdhulp Crisis en gerecht Netwerken crisisjeugdhulpverlening Gerechtelijke jeugdhulp = opgelegd bij gerechtelijke beslissing

8 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 8 Situering DRM: Decreet Integrale Jeugdhulp Situering CLB Nadruk op vrijwillige hulp Subsidiariteit Draaischijffunctie Modules Toelevering van diagnostiek Kortdurende HV, zelfstandig blijven handelen Subsidiariteit CLB ≠IJH

9 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 9 Toepassingsgebied van het DRM Op 01/07/2006 werd het DRM van kracht in alle betrokken sectoren van de Integrale Jeugdhulp: Algemeen Welzijnswerk Bijzondere Jeugdbijstand Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg Centra voor Integrale Gezinszorg Centra voor Leerlingenbegeleiding Kind en Gezin Vlaams agentschap voor personen met een handicap

10 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 10 Bekwaamheid van de minderjarige Artikel 4 §1.Onverminderd de rechten van de ouders oefent de MJ de rechten, opgesomd in dit decreet zelfstandig uit. Algemeen uitgangspunt DRM = MJ = bekwaam >< Burgerlijk recht is de MJ wel rechtsbekwaam maar handelingsonbekwaam en kan de MJ geen rechtshandelingen stellen. Feitelijke handelingen kan een MJ wel stellen: info opvragen, bezoek krijgen…

11 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 11 Bekwaamheid van de minderjarige Bijzondere regeling voor 3 rechten moet een afweging worden gemaakt: Recht op instemming met buitengerechtelijke jeugdhulp Recht om niet tegen zijn wil van zijn ouders gescheiden te worden Recht op toegang tot het dossier Indien MJ is tot een redelijke beoordeling van zijn belangen in staat oefent hij deze rechten zelfstandig uit = Oordeel van de HV’er = In overleg en dialoog met MJ en ouders = Geen éénmalige beslissing

12 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 12 Bekwaamheid van de minderjarige De HV’er kan rekening houden met: De persoonlijkheid van de MJ Vroegere ervaring Emotionele factoren De aard van de situatie De familiale en sociale omstandigheden De intelligentie en maturiteit De te nemen beslissing

13 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 13 Bekwaamheid van de minderjarige Vermoeden van bekwaamheid Vanaf 12 jaar Vermoeden is weerlegbaar MJ> 12 jaar  bewijslast ligt bij HV MJ < 12 jaar  bewijslast ligt bij MJ

14 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 14 Bekwaamheid van de minderjarige Enkele hulpmiddeltjes om de MJ bekwaam te achten: MJ komt zelf hulp vragen MJ geeft aan info te begrijpen en op zichzelf te kunnen toepassen MJ kan aangeven waarom hij al dan niet op aanbod ingaat, kan vergelijken met vroegere ervaringen Mogelijke situaties waar de hulpverlening de bekwaamheid kan weerleggen: Mentale handicap MJ = verward

15 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 15 Belang van de minderjarige Artikel 5 Het belang van de MJ vormt de belangrijkste overweging bij het verlenen van JH. = Overkoepelend principe Moet gelezen worden met alle andere bepalingen uit het DRM Wordt vastgesteld in dialoog met MJ Vastgesteld met respect voor mening en verantwoordelijkheden van ouders Wanneer 2 rechten uit het DRM conflicteren is het Belang van de MJ doorslaggevend!

16 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 16 Belang van de minderjarige Wat is het belang van de MJ? = Niet enkel in te vullen door de MJ, ook derden kunnen daarvoor informatie aanbrengen Welke rechten zijn van toepassing in de concrete situatie? Hoe kijkt de MJ tegen zijn situatie? Wat is volgens hem in zijn belang? Is de MJ in staat in te schatten wat het beste voor hem is in de concrete situatie? Zijn er ≠handelingsmogelijkheden die in het belang van de MJ zijn? Welke is volgens jou het meest in zijn belang? Wat is volgens de ouders in het belang van hun kind? …

17 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 17 Rechten van de minderjarige Recht op jeugdhulp Recht op instemming met en vrije keuze van de buitengerechtelijke jeugdhulp Recht op informatie en duidelijke communicatie Recht op respect voor het gezinsleven Recht op inspraak en participatie Recht op een dossier Recht op privacy Recht op een vrij besteedbaar bedrag Recht op een menswaardige behandeling Klachtrecht

18 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 18 Recht op jeugdhulp Artikel 6 De rechten die in dit decreet zijn opgesomd, gelden zonder onderscheid voor alle minderjarigen. Er mag onder meer geen onderscheid gemaakt worden naar ras, huidskleur, geslacht, taal,…

19 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 19 Recht op jeugdhulp Artikel 7 Binnen het beschikbare jeugdhulpaanbod heeft de minderjarige recht op jeugdhulp, zoals bepaald in artikel 6 van het Decreet Integrale Jeugdhulp. Jeugdhulp moet: Ontplooiingskansen vrijwaren Welzijn en gezondheid bevorderen Bijdragen tot een zo volledig mogelijke integratie in de maatschappij

20 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 20 Recht op instemming met en vrije keuze van de buitengerechtelijke jeugdhulp Artikel 8 De minderjarige heeft het recht om geïnformeerd vrij in te stemmen met de buitengerechtelijke jeugdhulp of die hulp te weigeren. = Informed consent

21 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 21 Recht op instemming met en vrije keuze van de buitengerechtelijke jeugdhulp Artikel 9 Als buitengerechtelijke jeugdhulp die past bij de jeugdhulpvraag of jeugdhulpbehoefte van de minderjarige, door meerdere jeugdhulpaanbieders kan worden verstrekt, heeft de minderjarige het recht om de jeugdhulpaanbieder vrij te kiezen en om zijn keuze nadien te wijzigen, behoudens beperkingen die bij of krachtens wet of decreet zijn opgelegd. De keuzevrijheid is niet absoluut maar gebonden aan beperkingen die krachtens de wet of het decreet zijn opgelegd. Vb DCLB: werkgebied

22 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 22 Recht op instemming met en vrije keuze van de buitengerechtelijke jeugdhulp Artikel 10 § 1. Bij buitengerechtelijke jeugdhulp heeft de minderjarige te allen tijde het recht de interventie van een bepaalde jeugdhulpverlener te weigeren, voorzover de opdracht en de organisatie van de jeugdhulpvoorziening dat toelaten. De weigering mag de jeugdhulpverlening van de jeugdhulpvoorziening aan de minderjarige niet in het gedrang brengen. Op verzoek van de minderjarige wordt de weigering, bedoeld in het vorige lid, schriftelijk vastgelegd en toegevoegd aan het dossier van de minderjarige. De minderjarige heeft het recht om een schriftelijke motivering van die weigering aan zijn dossier te laten toevoegen. § 2. De bepalingen van § 1 zijn van overeenkomstige toepassing op de toegangspoort en de trajectbegeleiding.

23 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 23 Recht op instemming met en vrije keuze van de buitengerechtelijke jeugdhulp Gerechtelijke jeugdhulp = geen instemming nodig Weigering betekent niet dat MJ geen recht meer heeft op hulp In sommige gevallen zal de HV toch moeten in grijpen tegen wil van MJ “schuldig verzuim”

24 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 24 Recht op informatie en duidelijke communicatie Artikel 11 §1. De minderjarige heeft recht op duidelijke, toereikende en voor hem begrijpelijke informatie over de jeugdhulp en over alle zaken die daarmee verband houden, inzonderheid leefregels en afspraken. §2. in het belang van de minderjarige, zoals omschreven in artikel 5, kan worden beslist om de minderjarige over bepaalde zaken niet te informeren. Een dergelijke beslissing wordt gemotiveerd en in het dossier van de minderjarige opgenomen. De persoon bedoeld in artikel 24, heeft het recht over die zaken geïnformeerd te worden.

25 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 25 Recht op informatie en duidelijke communicatie Actieve informatieplicht Gedurende het volledige hulpverleningsproces Info over: Beschikbaar aanbod Diagnose of probleemstelling Rechten en plichten van MJ en HV Doel, aard, nut, duur, kostprijs… Slechts 1 uitzondering: agogische exceptie: Oordeel van de HV en dient in het belang van de MJ te zijn Tegenstrijdig met artikel 5 Gemotiveerd, opgenomen in dossier Bijstandspersoon heeft wel toegang Uitzonderlijk, geen automatisme! Kan beperkt in tijd zijn.

26 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 26 Recht op informatie en duidelijke communicatie Artikel 12 De communicatie met de minderjarige verloopt in een voor hem begrijpelijke taal, afgestemd op zijn leeftijd en maturiteit. De Vlaamse regering bepaald hoe dit recht wordt nageleefd ten aanzien van anderstalige minderjarigen. Meerdere betekenissen van taal: Moedertaal Taal van MJ met een handicap Taal van een jong kind Anderstaligen: - In die taal of met bijstand van tolk - Verder te bepalen BVR

27 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Recht op respect voor het gezinsleven Artikel 13 Tenzij een rechterlijke beslissing dat beveelt, kan een minderjarige niet tegen zijn wil van zijn ouders worden gescheiden. Dit artikel bevestigt dat de ouders de eerste verantwoordelijken zijn voor de opvoeding. 27

28 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Recht op respect voor het gezinsleven Artikel 14 Als jeugdhulpverlening de minderjarige scheidt van zijn ouder of opvoedingsverantwoordelijke, heeft de minderjarige recht op informatie over en op regelmatig persoonlijk en rechtstreeks contact met die persoon, tenzij dit in strijd is met het belang van de minderjarige, zoals omschreven in artikel 5, of met een rechterlijke beslissing. Het verstrekken van gevoelige informatie over een ouder of opvoedingsverantwoordelijke gebeurt zo dat het welzijn van de minderjarige zo min mogelijk wordt geschaad. Artikel 15 De minderjarige en inzonderheid de niet-begeleide minderjarige vreemdeling heeft recht op ondersteuning bij het zoeken naar informatie over de situatie van familieleden. 28

29 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 29 Recht op inspraak en participatie Artikel 16 Onverminderd de procedureregels voor het verlenen van gerechtelijke JH, heeft de MJ recht op participatie bij de totstand – koming en de uitvoering van de JH die hem wordt verleend. De MJ heeft het recht zijn mening vrij te uiten in elke aangelegenheid of procedure betreffende de JH die hem betreft. Aan die mening wordt in de mate van het mogelijke passend gevolg gegeven, in overeenstemming met de leeftijd en de maturiteit van de MJ. Als aan die mening geen passend gevolg wordt gegeven, wordt dat afdoende gemotiveerd. Op verzoek van de MJ wordt die motivering aan zijn dossier toegevoegd.

30 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 30 Recht op inspraak en participatie Artikel 17 Recht op periodieke evaluatie van de Jeugdhulp Recht op participatie bij die evaluatie Artikel 18 Recht op vergaderen met medebewoners in residentiële en semi- residentiële voorzieningen, tenzij in strijd met een rechterlijke beslissing

31 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 31 Recht op inspraak en participatie Artikel 19 De Jeugdhulpvoorziening beschikt over een regeling betreffende inspraak met volgende minimale eisen: -Er is een inspraakorgaan of procedure -Indien mogelijk en zeker bij een verblijf van > 6 maanden gebeurt de inspraak collectief -Elke MJ in de instelling kan participeren aan inspraak -De voorziening biedt medewerking om inspraak te realiseren

32 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 32 Recht op inspraak en participatie IVRK, 1989: één van de fundamentele rechten van de MJ Motivatie stijgt Participatie: = mee weten = mee denken = mee praten = mee beslissen = mee uitvoeren = Mee evalueren Participatie op 2 niveau’s: Individueel niveau van de hulpverlening Collectief niveau van de hulpverlening

33 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Recht op een dossier Artikel 20 De minderjarige heeft recht op een dossier dat door de jeugdhulpvoorziening, de toegangspoort en de trajectbegeleiding zorgvuldig wordt bijgehouden en zorgvuldig wordt bewaard. Het opstellen, het bewaren en het gebruik van het dossier zijn onderworpen aan de verplichtingen die voortvloeien uit de wetgeving betreffende de verwerking van persoonsgegevens, aan de verplichtingen die voortvloeien uit de regelgeving van de sectoren en aan de supplementaire of specifieke verplichtingen, bepaald in deze afdeling. Als deze verplichtingen onderling tegenstrijdig zijn, hebben de verplichtingen die voor de minderjarige het gunstigst zijn, voorrang. 33

34 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Recht op een dossier = ook mogelijkheid voor MJ om geen dossier aan te leggen. MAAR: tenzij wettelijk verplicht! Dossier dient zorgvuldig bijgehouden en bewaard te worden = voortdurende plicht voor de HV’er 34

35 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 35 Recht op een dossier Welke gegevens moeten opgenomen worden? Welke gegevens moeten opgenomen worden? Erkenning van het toegangsrecht van de minderjarige Erkenning van het toegangsrecht van de minderjarige Recht op het verkrijgen van een afschrift Recht op het verkrijgen van een afschrift Recht op verzet tegen toegang van bepaalde personen Recht op verzet tegen toegang van bepaalde personen Dossier als reflectie-instrument over de geboden hulpverlening Dossier als reflectie-instrument over de geboden hulpverlening Gezondheidsgegevens Gezondheidsgegevens

36 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Recht op een dossier Artikel 21 In het dossier worden de persoonsgegevens betreffende de gezondheid apart bijgehouden. de verwerking en de toegang tot die gegevens is onderworpen aan de relevante bepalingen uit de wetgeving tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens en betreffende de rechten van de patiënt. 36

37 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Recht op een dossier Geen apart dossier nodig! Wel apart identificeerbaar Persoonsgegevens betreffende de gezondheid: = DRM niet van toepassing Wel: Wet betreffende de rechten van de patiënt en de Wet tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de Verwerking van Persoonsgegevens Toegang tot het dossier wordt geregeld door de Wet betreffende de Rechten van de patiënt 37

38 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Recht op een dossier Wet Verwerking Persoonsgegevens: Verbod van verwerking, behoudens uitzonderingen: Toestemming wettelijk verplicht, noodzakelijk voor zorgstrekking Onder verantwoordelijkheid van een beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg Recht op mededeling: rechtstreeks of onrechtstreeks (met de hulp van een beroepsbeoefenaar binnen ‘redelijke termijn’) 38

39 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Recht op een dossier Gezondheidsgegevens, strikte interpretatie: Informatie die werd geattesteerd door een beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg OF Gegevens opgenomen in een medisch verslag Gezondheidsberoepen KB nr. 78 39

40 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 40 Toegang tot het dossier Artikel 22 Minderjarige heeft recht op toegang tot het dossier  Door inzage  Door gedeeltelijke inzage  Door gesprek

41 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 41 Gegevens over de minderjarige De minderjarige heeft recht op toegang tot en toelichting bij de gegevens die hem betreffen, ongeacht wie deze informatie verstrekt heeft en dit binnen de 15 dagen na het verzoek. TOEGANG = INZAGE + AFSCHRIFT Uitzonderingen: Vertrouwelijkheidexceptie: gegevens verstrekt door derden, tenzij akkoord Stukken ten behoeve van gerechtelijke overheden Agogische exceptie: gegevens waarover de minderjarige niet werd geïnformeerd Niet van toepassing op de gezondheidsgegevens

42 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 42 Toegang tot gegevens over derden GEEN TOEGANG voor de minderjarige Vb derden: leraar, buurman, hulpverlener, klasgenoot…

43 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 43 Toegang tot gegevens over minderjarige en derden Voor die gegevens die een minderjarige en ook een derde betreffen en volledige inzage door de minderjarige afbreuk zou doen aan de privacy van deze derde. TOEGANG = GESPREK, GEDEELTELIJKE INZAGE OF RAPPORTAGE

44 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 44 Toegang tot gegevens over derden behorende tot het cliëntsysteem Contextuele gegevens = aparte regelingContextuele gegevens = aparte regeling 1.De minderjarige 2.De ouders 3.De opvoedingsverantwoordelijken 4.Personen die met de minderjarige samenwonen op het ogenblik van de uitoefening van het recht op toegang Personen uit cliëntsysteem = derden tov elkaar

45 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 45 Contextuele gegevens Gegevens betreffende de minderjarige en het cliëntsysteem TOEGANG = INZAGE + AFSCHRIFT

46 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Toegang Wanneer hebben de ouders van de MJ toegang tot het dossier? MJ = niet in staat om zijn recht op toegang zelfstandig uit te oefenen (MJ = niet bekwaam) De ouder kan zich hierbij niet beroepen op de regeling contextuele gegevens Ouders hebben geen toegang tot gegevens wanneer MJ zich daartegen verzet Ouders hebben ook een eigen toegangsrecht op grond van de Wet Verwerking Persoonsgegevens, enkel tot de gegevens die enkel zichzelf betreffen 46

47 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Toegang Wanneer heeft de bijstandspersoon toegang tot het dossier? Tegenstrijdige belangen ouder-MJ Ouders zijn niet in staat toegangsrecht uit te oefenen Niet-uitoefening van het toegangsrecht door de ouders 47

48 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 48 Overdracht dossier Vertrouwelijkheidexceptie Agogische exceptie  mee overgedragen Privacy gegevens over derden worden niet overgedragen

49 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 49 Recht op afschrift of rapport Afschrift = gegevens waar minderjarige recht op inzage in heeft Rapport = gegevens waar hij recht heeft op andere wijze dan inzage Afschrift en rapport zijn persoonlijk,vertrouwelijk en mogen enkel worden aangewend voor jeugdhulp! Dus: Niet voor advocaat Dus: Niet voor advocaat Niet voor rechter Niet voor rechter

50 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 50 Recht op aanvulling De minderjarige kan zelf documenten aanreiken die moeten toegevoegd worden. De minderjarige kan zelf documenten aanreiken die moeten toegevoegd worden. De minderjarige heeft het recht om zijn versie van de feiten te laten opnemen in het dossier De minderjarige heeft het recht om zijn versie van de feiten te laten opnemen in het dossier

51 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 51 Recht op verzet tegen toegang Uitdrukkelijk en gemotiveerd Uitdrukkelijk en gemotiveerd Voor die gegevens die de minderjarige zelf aanbrengt Voor die gegevens die de minderjarige zelf aanbrengt Hierdoor zijn deze gegevens niet toegankelijk voor ouders of andere personen van het cliëntsysteem Hierdoor zijn deze gegevens niet toegankelijk voor ouders of andere personen van het cliëntsysteem Dit geldt ook voor de <12-jarige Dit geldt ook voor de <12-jarige

52 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 52 DRM en het besluit multidisciplinair dossier van de CLB  Samenstelling, het bijhouden, aanvullen en beheer van de dossiergegevens  Toegankelijkheid van de dossiergegevens voor CLB medewerkers  Raadpleging van de gegevens uit het multidisciplinaire dossier  Overdracht van gegevens uit het multidisciplinaire dossier  Vernietiging van de gegevens uit het multidisciplinaire dossier  Informatieplicht van het centrum inzake het multidisciplinair dossier

53 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 53 Recht op bijstand De minderjarige heeft het recht om zich in alle contacten met de jeugdhulpaanbieders, de toegangspoort en de trajectbegeleiding en in de uitoefening van zijn rechten, opgesomd in dit decreet, te laten bijstaan door een persoon die aan de volgende voorwaarden voldoet: Gebonden door het beroepsgeheim OF personeelslid van de school van de MJ Niet-rechtstreeks betrokken bij de jeugdhulpverlening Ondubbelzinnig aangewezen door de MJ Bijstandpersoon dient zich te legitimeren bij elk optreden

54 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 54 Recht op privacy Bezoek: geen onderscheid m.b.t. verwantschap Correspondentie wordt beschermd door het briefgeheim

55 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 55 Klachtrecht De minderjarige heeft het recht om bij een jeugdhulpvoorziening, de toegangspoort of de trajectbegeleiding klachten te formuleren over: De inhoud van de jeugdhulp en de wijze waarop ze worden aangeboden De leefomstandigheden binnen residentiële en semi-residentiële jeugdhulpverlening De niet-naleving van de rechten, opgesomd in dit decreet. De klachtenbehandeling verloopt volgens de bepalingen die terzake van toepassing zijn op de jeugdhulpvoorziening, de toegangspoort of de trajectbegeleiding.

56 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 56 Quiz 1.Een abortus bij een minderjarige kan nooit uitgevoerd worden zonder medeweten van de ouders. 2.De kinderrechten waarvan sprake in het IVRK hebben geen juridisch bindend karakter. 3.Een buurvrouw van een MJ kan informatie aanleveren die wordt opgenomen in het dossier. 4.Bovenvernoemde buurvrouw kan vragen om de gegevens anoniem op te nemen. 5.Een MJ van 10 jaar is nooit bekwaam om zijn dossier in te kijken. 6.Een advocaat van één van de ouders kan optreden als bijstandspersoon van de MJ.

57 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 57 Quiz 7.Niemand heeft toegang tot de gegevens die door de hulpverlener onder agogische exceptie werden geplaatst. 8.De reden waarom voor agogische exceptie gekozen moet altijd worden opgenomen in het dossier. 9.Een bekwame MJ kan vragen om geen MDD (CLB) aan te leggen. 10.Als persoonlijke notities worden besproken op een team zijn het geen persoonlijke notities meer. 11.Voor het doorgeven van gegevens aan andere diensten is steeds een schriftelijke toestemming van de bekwame MJ vereist. 12.Wat betreft de inzage door de MJ van de gezondheidsgegevens is het DRM niet van toepassing.

58 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 58 Quiz 13.Tot de gegevens die de gezondheid betreffen is er toegang door de MJ vanaf 14 jaar. 14.Het recht op toegang tot het dossier (CLB) dient verleend te worden binnen 15 dagen na ontvangst verzoek. 15.De MJ heeft TOEGANG tot het dossier als de gegevens ook derden betreffen. 16.Het recht op toelichting bij toegang tot het dossier geldt enkel voor niet-bekwame minderjarigen. 17.Een inwonende stiefzus behoort niet tot het cliëntsysteem. 18.Wanneer er tegenstrijdige belangen bestaan tussen de MJ en zijn ouders, heeft enkel de bekwame MJ toegang tot zijn dossier.

59 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding 59 Quiz 19.Wanneer de ouders gehuwd en samenwonend zijn, heeft de moeder recht op de gegevens die de relatie tussen haar kind en haar echtgenoot betreffen. 20.De MJ kan vragen om bepaalde documenten (vb: verslag) te verwijderen uit zijn dossier, wanneer hij niet akkoord gaat met de inhoud. 21.Wanneer er sprake is van gedeeltelijke inzage, heeft de bekwame MJ recht op een afschrift. 22.Een afschrift of rapport van het dossier mag gebruikt worden in een gerechtelijke procedure. 23.Een kok van de school kan optreden als bijstandspersoon van de MJ.

60 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Casussen en vragen Een bekwame minderjarige stemt in met de toegang tot het dossier door één van de ouders, die het dossier samen met een advocaat komt inkijken. Kan dit? En voor welke gegevens?

61 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Casussen en vragen Situatie: Ouders zitten momenteel in een vechtscheiding. Er zijn 3 kinderen binnen het gezin, Tom, 14 jaar en Lisa, 10 jaar, uit een vorig huwelijk van de moeder, samen hebben ze een zoon van 5 jaar, Bas. Beide ouders vragen toegang tot alle dossiers van de kinderen. Wie heeft toegang tot welk dossier? Tot welke gegevens hebben ze toegang? Tot welke gegevens is er geen toegang? ( zie volgende dia’s)

62 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Casussen en vragen Dossier Tom (°21/05/1994) Identificatiegegevens Medische consulten en vaccinatiegegevens Gegevens komende uit de klasseraad Verslag van een gesprek met Tom op zijn vraag, betreffende zijn geaardheid Verslag teambespreking n.a.v. gesprek met Tom Dossier Lisa (°17/06/1998) Identificatiegegevens Medische consulten en vaccinatiegegevens Gegevens aangeleverd door de zorgcoördinator Gegevens uit een gesprek met moeder Resultaten van testings observatiegegevens

63 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Casussen en vragen Dossier Bas (°10/08/2003) Identificatiegegevens Medische consulten en vaccinatiegegevens Gegevens aangeleverd door de kleuterjuf Gegevens uit een gesprek met moeder en vader Gegevens aangeleverd door de buurvrouw (met vraag om geheimhouding, zij maakt zich zorgen om Bas door de relationele moeilijkheden tussen de ouders)

64 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Casussen en vragen Overdracht van een CLB-dossier naar een ander centrum: Pieter, een bekwaam geachte leerling van 14 jaar geeft zijn toestemming tot overdracht van zijn dossier. De ouders verzetten zich, schriftelijk en binnen de wettelijke termijn, tegen de overdracht. Wat doe je?

65 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Casussen en vragen Marie, 13 jaar, biedt zich aan op het CLB. Uit het gesprek blijkt dat Marie de laatste weken een aantal keer ruzie had met haar vader. Tijdens die ruzies is het 2 maal voorgekomen dat haar vader haar, tijdens een hevige woordenwisseling een duw/stamp gaf. Na een aantal gesprekken besluit de CLB-medewerker dat de enige oplossing erin bestaat om Marie door te verwijzen naar het VC. Marie verzet zich ten stelligste, zij wil in eerste instantie proberen om zelf met haar vader hierover een gesprek aan te gaan, eventueel samen met haar mama. De HV’er volgt Marie hier niet, omdat hij vreest dat dit gesprek uit de hand zou kunnen lopen. Hij besluit dan ook dat Marie onbekwaam is om deze beslissing te nemen. Hij motiveert dit in het dossier, nl. dat zij niet akkoord gaat met de ‘beste hulpverleningsvorm’ en dat zij daardoor onbekwaam is om dergelijke beslissingen te nemen. Hij neemt contact op met het VC. Heeft de CLB’er correct gehandeld?

66 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Casussen en vragen Een leerling van 15 jaar vraagt een afschrift van zijn dossier. Het dossier bevat informatie over derden. Heeft deze leerling recht op een afschrift?

67 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Casussen en vragen Een leerling van 16 jaar, die kampt met een depressie, vraagt toegang tot zijn dossier. In zijn dossier staat vermeld dat hij geadopteerd is, maar daar zelf (nog) niet van op de hoogte is. Heeft de CLB’er het recht deze informatie achter te houden voor de leerling?

68 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Casussen en vragen Julie, 15 jaar, vraagt toegang tot haar dossier. Het dossier bevat o.a. informatie betreffende het druggebruik van Julie, vorig schooljaar. Julie gaat niet akkoord met deze informatie, ze wil dat dit uit het dossier verwijderd wordt. Kan dit?

69 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Casussen en vragen Thomas, 15 jaar, wordt begeleid door het CLB. Hilde, maatschappelijk werker op het CLB is de buurvrouw van Thomas. Zij behoort niet tot het begeleidende CLB-team van Thomas. Thomas wil Hilde als bijstandspersoon. Kan dit?

70 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Casussen en vragen Een leerling kiest voor een leerkracht (vb. vertrouwensleerkracht) als bijstandspersoon. Welke informatie mag/moet de leerkracht doorgeven aan zijn collega’s?

71 Inge Van Trimpont & Sofie Van den Bussche - DRM Permanente Ondersteuningscel Centra voor Leerlingenbegeleiding Casussen en vragen Naïma is een leerlinge van 15 jaar. Haar tante komt naar het CLB omdat ze bezorgd is. Ze vertelt de CLB-medewerker dat de ouders van plan zijn om deze zomer Naïma uit te huwelijken in Marokko. Naïma is daar niet van op de hoogte. De tante weet dat dit tegen de wil van Naïma zou zijn, omdat ze dolgraag hier wil verder studeren voor arts. De tante vraagt met aandrang aan de CLB-medewerker om deze informatie geheim te houden, ze vreest represailles van de ouders als uitkomt dat zij die informatie doorgegeven. Wat doe je?