RECHTSMANCO’S C. (Kees) le Pair Rotary, Rijswijk, n.a.v. Het proces ‘Lucia de Berk’

Presentatie over: "RECHTSMANCO’S C. (Kees) le Pair Rotary, Rijswijk, n.a.v. Het proces ‘Lucia de Berk’"— Transcript van de presentatie:

1 RECHTSMANCO’S C. (Kees) le Pair Rotary, Rijswijk, 2009 01 20 n.a.v. Het proces ‘Lucia de Berk’

2 Voordrachtstructuur Hoe ik geïnteresseerd raakte in Lucia de B. Hoe ik geïnteresseerd raakte in Lucia de B. Lucia en de aanklacht Lucia en de aanklacht Het proces Het proces Statistiek Statistiek Digoxine Digoxine Schakelbewijs Schakelbewijs Herziening - CEAS, Advocaat Generaal, Hoge Raad Herziening - CEAS, Advocaat Generaal, Hoge Raad Mankementen in de rechtsgang: Mankementen in de rechtsgang: 1.Deskundigen juristen 2.Herziening

3 Hoe ik geïnteresseerd raakte Bezoek van Richard D. Gill Bezoek van Richard D. Gill Metta de Noo – Derksen, nr. 1 (een roman op zich) Metta de Noo – Derksen, nr. 1 (een roman op zich) Ton Derksen Ton Derksen Maarten ‘t Hart Maarten ‘t Hart

4 Lucia en de aanklacht Canada, promqueen, prostituee, brand- stichtster, vervalster & dievegge Canada, promqueen, prostituee, brand- stichtster, vervalster & dievegge Juliana Kinderziekenhuis Juliana Kinderziekenhuis Ontslag (€ 100 000) Ontslag (€ 100 000) 13 moorden, 5 pogingen / rechtbank: 5 moorden, 2 pogingen / Hof: 7 moorden, 3 pogingen 13 moorden, 5 pogingen / rechtbank: 5 moorden, 2 pogingen / Hof: 7 moorden, 3 pogingen

5 Het proces Rechtbank – gerechtshof – hoge raad – gerechtshof Rechtbank – gerechtshof – hoge raad – gerechtshof Zaak gesloten Zaak gesloten 6½ jaar opgesloten; in gevangenis nog gifplannen 6½ jaar opgesloten; in gevangenis nog gifplannen Voornaamste ‘bewijzen’ Voornaamste ‘bewijzen’ 1.Karakter (zo geraffineerd…) 2.Statistiek 3.Digoxine 4.Schakelbewijs Heks

6 Statistiek Deskundige Elffers: 1 : 342 000 000 Deskundige Elffers: 1 : 342 000 000 Gill & P. Groeneboom: 1 : 9 (a priori- & geconditoneerde kansen ≠ dobbelstenen) Gill & P. Groeneboom: 1 : 9 (a priori- & geconditoneerde kansen ≠ dobbelstenen) 1.2 geiten en één Mercedes 2.3 gevangenen waarvan 2 ter dood worden gebracht Vonnis ‘geen gebruik statistiek’: Levenslang + TBS

7 Digoxine & Chloralhydraat > 15 mg/l is dodelijk; het hof: 19 mg/l ‘gecorrigeerd voor verdamping’ > 15 mg/l is dodelijk; het hof: 19 mg/l ‘gecorrigeerd voor verdamping’ 2 immunoassay’s 21 & 25. Hof: (‘gecorrigeerd’): 19 mg/l dus vergiftiging. HPLC Leiden, 7 mg/l verworpen. 2 immunoassay’s 21 & 25. Hof: (‘gecorrigeerd’): 19 mg/l dus vergiftiging. HPLC Leiden, 7 mg/l verworpen. HPLC (Straatsburg) 7 mg/l. 3 d. na vonnis, 2 jr. in la NFI. HPLC (Straatsburg) 7 mg/l. 3 d. na vonnis, 2 jr. in la NFI. De post mortem afgifte door het weefsel (Koren, Dasgupta) De post mortem afgifte door het weefsel (Koren, Dasgupta) De onacceptabele gaasjes. De onacceptabele gaasjes. Het niet gecontraheerde hartje van Amber Het niet gecontraheerde hartje van Amber Trend graphs & Trend tables Trend graphs & Trend tables Achmed (te) hoge dosis Chloralhydraat voorgeschreven. Achmed (te) hoge dosis Chloralhydraat voorgeschreven.

8 Het schakelbewijs 2 ‘bewezen’, 8 geschakelde moorden of pogingen. 2 ‘bewezen’, 8 geschakelde moorden of pogingen. Vonden plaats tijdens L’s dienst. Vonden plaats tijdens L’s dienst. Patiënten overleden uren of een dag ‘te vroeg’. Patiënten overleden uren of een dag ‘te vroeg’. Lucia’s compulsie Lucia’s compulsie Hoge Raad (herziening): ‘samenhang brengt mee dat alle levensdelicten moeten worden herzien’.

9 Herziening Novum Novum CEAS (Schiedam parkmoord) pluist ‘bewezen’ gevallen uit. CEAS (Schiedam parkmoord) pluist ‘bewezen’ gevallen uit. Lucia voorlopig vrij Lucia voorlopig vrij Advocaat Generaal HR: CEAS geen reden, eigen onderzoek. Meulenbelt & De Wolff. Advocaat Generaal HR: CEAS geen reden, eigen onderzoek. Meulenbelt & De Wolff. Hoge Raad 7 okt 2008: Proces moet herzien w.b. levensdelicten. Lucia blijft zolang vrij. Hoge Raad 7 okt 2008: Proces moet herzien w.b. levensdelicten. Lucia blijft zolang vrij.

10 Lucia Rechtbank Gerechtshof Den Haag Hoge Raad Gerechtshof Amsterdam CEAS Advocaat Generaal HR Hoge Raad Gerechtshof Arnhem …???...

11 Mankementen in de rechtsgang Deskundigen juristen Onterecht vertrouwen in de rechtspraak Onterecht vertrouwen in de rechtspraak Juristen en hun studie Juristen en hun studie Deskundigen voor routine en voor bijzondere vraagstukken. Deskundigen voor routine en voor bijzondere vraagstukken. Aanklager & advocaat akkoord? → deskundige Aanklager & advocaat akkoord? → deskundige Hirsch Ballin: register van deskundigen. ☺ Hirsch Ballin: register van deskundigen. ☺ Wie is deskundig in de wetenschap? (Elffers en De Wolff zouden bij de STW niet qualificeren). Wie is deskundig in de wetenschap? (Elffers en De Wolff zouden bij de STW niet qualificeren). En dan nog de interpretatie van hetgeen deskundigen inbrengen. En dan nog de interpretatie van hetgeen deskundigen inbrengen. Het probleem van interdisciplinariteit. Het probleem van interdisciplinariteit.

12 deskundigen Benodigd: nieuwste kennis. Benodigd: nieuwste kennis. Beste technieken. Beste technieken. Een ‘gewone’ professor is niet goed genoeg. Een ‘gewone’ professor is niet goed genoeg. Bij fout: catastrofe. Bij fout: catastrofe. Routine kennis (vgl. m. onderwijs) Routine kennis (vgl. m. onderwijs) ~ 9 van de 10 zaken. ~ 9 van de 10 zaken. Ieder met zekere opleiding OK. Ieder met zekere opleiding OK. Bij fout, geen man over boord. Bij fout, geen man over boord. DESKUNDIGEN deskundigen

13 Mankementen in de rechtsgang Herziening Wat is een novum? Wat is een novum? Wie bepaalt? Wie bepaalt? Welke criteria? Welke criteria? Er moet aan een zaak ooit een einde komen. Dat is in het belang van de rechtsorde. Het is uiteraard ook van praktisch belang. Maar wat nu, als er na afloop nieuwe feiten aan het licht komen?

14 Vervolg herziening. (N.a.v. Deventer moordzaak uitspraak HR): Geen andere stukken dan van de advokaat. Wat als de HR die niet begrijpt? Geen andere stukken dan van de advokaat. Wat als de HR die niet begrijpt? Slechts een omstandigheid, die bij rechtzitting niet is gebleken. Wat als rechters het niet begrepen? Of als een expert de zaken niet goed presenteerde, wat pas na de rechtzaak blijkt? (Op een laat moment in de zaak Lucia zeiden twee experts verschillende dingen. De ontlastende verklaring is genegeerd, hoewel die later de juiste bleek.) Slechts een omstandigheid, die bij rechtzitting niet is gebleken. Wat als rechters het niet begrepen? Of als een expert de zaken niet goed presenteerde, wat pas na de rechtzaak blijkt? (Op een laat moment in de zaak Lucia zeiden twee experts verschillende dingen. De ontlastende verklaring is genegeerd, hoewel die later de juiste bleek.)

15 Vervolg herziening. (N.a.v. Deventer moordzaak uitspraak HR): Als omstandigheid bij berechting al bleek, is die niet nieuw. Gaat voorbij aan mogelijkheid van onbegrip bij rechter. Als omstandigheid bij berechting al bleek, is die niet nieuw. Gaat voorbij aan mogelijkheid van onbegrip bij rechter. Onvoldoende als nieuwe omstandigheid mogelijk → andere afloop… Er moet tevens een ernstig vermoeden… Verschil tussen ‘mogelijk’ en ‘ernstig vermoeden’ te subtiel om slechts binnenskamers uit te maken, zonder advokaat of deskundige voor toelichting. Onvoldoende als nieuwe omstandigheid mogelijk → andere afloop… Er moet tevens een ernstig vermoeden… Verschil tussen ‘mogelijk’ en ‘ernstig vermoeden’ te subtiel om slechts binnenskamers uit te maken, zonder advokaat of deskundige voor toelichting. De omstandigheid voorbereidend, of rechtszitting onderzoek onvolledig… is geen grond voor herziening. In het CEAS-rapport i.z. Lucia wordt het onderzoek gekraakt. Dus deze afwijzingsgrond is veel te rigide. De omstandigheid voorbereidend, of rechtszitting onderzoek onvolledig… is geen grond voor herziening. In het CEAS-rapport i.z. Lucia wordt het onderzoek gekraakt. Dus deze afwijzingsgrond is veel te rigide. Geldt ook voor onderzoek door advocaat generaal HR. Wat als die verkeerde deskundige(n) raadpleegt? Geldt ook voor onderzoek door advocaat generaal HR. Wat als die verkeerde deskundige(n) raadpleegt?

16 Vervolg herziening. (N.a.v. Deventer moordzaak uitspraak HR): Novum moet feitelijk. Mening, gevolgtrekking of overtuiging van andere expert geldt niet als die niet over nieuwe feiten beschikt. Een expert getuigt ‘de baby is met stof X vergiftigd; de in het lichaam gevonden hoge dosis is toxisch’. De expert weet weinig van vergiftiging met stof X. De gebruikte meetmethode was fout. Het genomen monster deugt niet. Het valt de rechter niet op. Tijdens de rechtszaak citeert een andere expert een buitenlandse geleerde, volgens wie er op die manier ook bij niet giftige dosis post mortem te veel X wordt gevonden. De rechter negeert. Nadat de zaak ‘gesloten’ is kan de bewering met meetresultaten worden gestaafd. De HR acht dat geen novum. Het zijn ‘verschillende meningen van andere deskundigen!’ Dat is absurd. Hier ontspoort de rechtsgang naar het inzicht van de moderne wetenschap. Novum moet feitelijk. Mening, gevolgtrekking of overtuiging van andere expert geldt niet als die niet over nieuwe feiten beschikt. Een expert getuigt ‘de baby is met stof X vergiftigd; de in het lichaam gevonden hoge dosis is toxisch’. De expert weet weinig van vergiftiging met stof X. De gebruikte meetmethode was fout. Het genomen monster deugt niet. Het valt de rechter niet op. Tijdens de rechtszaak citeert een andere expert een buitenlandse geleerde, volgens wie er op die manier ook bij niet giftige dosis post mortem te veel X wordt gevonden. De rechter negeert. Nadat de zaak ‘gesloten’ is kan de bewering met meetresultaten worden gestaafd. De HR acht dat geen novum. Het zijn ‘verschillende meningen van andere deskundigen!’ Dat is absurd. Hier ontspoort de rechtsgang naar het inzicht van de moderne wetenschap.

17 Vervolg herziening. (N.a.v. Deventer moordzaak uitspraak HR): Als de deskundige op wiens bevindingen het vonnis steunt, nadien tot ander inzicht komt, kan in beginsel meer gewicht aan de nieuwe omstandigheid worden toegekend dan aan een afwijkend oordeel van een andere deskundige. Absurd. Wat, als meetresultaten uitwijzen dat de ‘expert’ blundert? Moet een beschuldigde aan de genade van een misschien eigenwijze deskundige worden overgelaten? Er zijn in de bètavakken algemeen geaccepteerde methoden om aan te tonen, wie het bij het rechte eind heeft, althans meestal. Bij Lucia was dat het geval. Het gaat niet aan om zo’n gewicht te geven aan een ‘deskundige’, die naar achteraf blijkt, om te beginnen al verkeerd gekozen was. Als de deskundige op wiens bevindingen het vonnis steunt, nadien tot ander inzicht komt, kan in beginsel meer gewicht aan de nieuwe omstandigheid worden toegekend dan aan een afwijkend oordeel van een andere deskundige. Absurd. Wat, als meetresultaten uitwijzen dat de ‘expert’ blundert? Moet een beschuldigde aan de genade van een misschien eigenwijze deskundige worden overgelaten? Er zijn in de bètavakken algemeen geaccepteerde methoden om aan te tonen, wie het bij het rechte eind heeft, althans meestal. Bij Lucia was dat het geval. Het gaat niet aan om zo’n gewicht te geven aan een ‘deskundige’, die naar achteraf blijkt, om te beginnen al verkeerd gekozen was.

18 Mankementen in de rechtsgang Minister Hirsch Ballin verruimt criteria. Een lang, wazig verhaal. Minister Hirsch Ballin verruimt criteria. Een lang, wazig verhaal. Alles komt aan op: Wie bepaalt? En dat wordt de Hoge Raad, die vaak al eerder over dezelfde zaak ging (!) en geen bèta expertise heeft. Alles komt aan op: Wie bepaalt? En dat wordt de Hoge Raad, die vaak al eerder over dezelfde zaak ging (!) en geen bèta expertise heeft. De CEAS wordt afgedankt. De CEAS wordt afgedankt. Deskundigen komen in een register; 18e eeuwse wetenschapsopvatting. Deskundigen komen in een register; 18e eeuwse wetenschapsopvatting. ‘Shoppen’ voor expertise, i.p.v. NFI topinstituut. ‘Shoppen’ voor expertise, i.p.v. NFI topinstituut. Misschien moet er eerst weer een bastille worden bestormd?

19 Wat vindt men zelf? Enquête rechters en officieren v. justitie Vrij Nederland okt. 2008. Bijna ¾ v.d. ondervraagden: Justitiële dwalingen zijn niet te voorkomen. Bijna ¾ v.d. ondervraagden: Justitiële dwalingen zijn niet te voorkomen. De (tijdelijke) CEAS moet permanent worden 55 tegen 28%. De (tijdelijke) CEAS moet permanent worden 55 tegen 28%. 68% acht de kwaliteit van de processen verbaal van de politie zorgelijk, tegen 10%. 68% acht de kwaliteit van de processen verbaal van de politie zorgelijk, tegen 10%. 40% meent dat rechters voldoende in staat zijn de rapporten van het NFI te lezen, 33% vindt dat niet. 40% meent dat rechters voldoende in staat zijn de rapporten van het NFI te lezen, 33% vindt dat niet. 48% meent dat rechters deskundig genoeg zijn om deskundigen verklaringen te begrijpen tegen 37%. 48% meent dat rechters deskundig genoeg zijn om deskundigen verklaringen te begrijpen tegen 37%.