Je kan niet kiezen waar en in welk gezin je geboren wordt

Presentatie over: "Je kan niet kiezen waar en in welk gezin je geboren wordt"— Transcript van de presentatie:

1 Je kan niet kiezen waar en in welk gezin je geboren wordt
Anne Dedry Directeur Zorg-Saam Ons Zorgnetwerk - 11 maart

2 Kinderarmoede is een smet op ons blazoen
‘waar’ geboren  aan de goede kant van de wereldbol ‘in welk gezin’ kansarm of niet  kan beter DAAROM 6 goede praktijkvoorbeelden rond kinderarmoede

3 Enkele cijfers (kinderen < 12 jaar)
10 % van de kinderen in Vlaanderen leeft in een gezin dat max € per jaar per persoon heeft 10 % rijkste kinderen : minstens € per jaar per persoon 11,3 % kinderen in Vlaanderen leeft in gezin met verhoogd armoederisico Extra risico : éénoudergezinnen, grote gezinnen, geen werk Bron : Kind in Vlaanderen, 2012

4 Enkele cijfers (kinderen < 12 jaar)
16,7 % van de gezinnen met jonge kinderen heeft het moeilijk om eindjes aan mekaar te knopen 22,2 % kan zich niet veroorloven jaarlijks een week op vakantie te gaan

5 Enkele cijfers (kinderen < 12 jaar)
Kansarmoede neemt toe bij jonge kinderen  kansarmoede-index Kind & Gezin (inkomen, opleiding, huisvesting, arbeidssituatie, gezondheid, ontwikkeling kind)

6 Enkele cijfers Vergelijking Europa : België in de middenmoot. Vlaams-Brabant scoort ogenschijnlijk goed - maar stijging van geboorten in kansarme gezinnen is in Vlaams-Brabant groter dan in Vlaanderen - negatieve inhaalbeweging - Tienen triest record : 14,5 %

7 Good Practice NR. 1 Kraamzorg Landelijke Thuiszorg Kempen (Turnhout en Herentals Geïnspireerd op PAReL-project Leuven (onder impuls van De Bakermat en Gasthuisberg) Vaststelling : gehechtheidsrelatie tussen kind en ouders is voorwaarde voor optimale ontwikkeling kinderen Steun provincie Antwerpen

8 Good Practice NR. 1 Doelstelling :
Gezinnen in armoede reeds vroeg in de zwangerschap de weg laten vinden naar ondersteuning op maat 2 acties Project 01/01/2012 – 31/12/2012

9 Actie 1 Regionaal netwerk : perinataal aanbod Herentals en Turnhout
Ondersteunende partners : - OCMW - Verenigingen waar armen het woord nemen (De Fakkel en ‘t Antwoord) - Expertisecentrum De Kraamvogel  komen op regelmatige basis samen  bespreken de zorg - op maat gezin, laagdrempelig, met respect eigenheid gezin

10 Actie 2 Organiseren van pre- en postnatale workshops
Concreet ondersteuningsaanbod aan maatschappelijk kwetsbare ouders Doel : gehechtheidsrelatie tussen ouders en kind optimale kansen bieden 3 prenatale en 3 postnatale workshops

11 Thema’s : prenatale workshops
Workshop 1 : gezonde voeding en leefwijze tijdens de zwangerschap Workshop 2 : luisteren naar je ongeboren kind (haptonomie) Workshop 3 : voeding van de baby

12 Thema’s : postnatale workshops
Workshop 4 : gezonde voeding en leefwijze van de ouders Workshop 5 : als baby’s konden praten Workshop 6 : voeding van de baby

13 Bevindingen Informatie bieden is nuttig (babymassage, borstvoeding, …) leidt tot bewustwording van hele gezin ook op andere vlakken (bijv. gezonde levenswijze of hygiëne) Via interactie tijdens workshops worden ook andere onderwerpen besproken (bijv. gedrag van baby tijdens de nacht, roken van de moeder, …) Moeders wisselen onderling informatie uit en zorgen voor elkaar (bijv. de tienermoeder kreeg materiaal voor de baby van een andere mama)

14 Bevindingen Via interactie tijdens workshops wordt verdere zorg geregeld : * GVO door vroedvrouw aan huis * kraamzorg thuis * medische nazorg thuis * financiële situatie en huisvesting OCMW

15 Resultaten Er werden 20 ouders bereikt
Het project kwam maar op kruissnelheid nadat het afgelopen was (doorverwijzingen) Het netwerk heeft besloten haar overleg verder te zetten, zonder de extra projectmiddelen

16 Tips voor de toekomst De drempel moet laag zijn (gebouw toegankelijk voor koetsen en buggy’s, parkeerplaatsen, gratis toegang) Deelnemers nog eens opbellen de dag ervoor Bij regenweer de mama’s gaan ophalen Samenwerking met ziekenhuizen verder uitbouwen Samenwerking met vereniging waar armen het woord nemen uitdiepen

17 Good Practice NR. 2 Perinti : Perinataal netwerk Tienen
Analoog aan PAReL en Kraamzorg Kempen 0 – 3 jaar ! 01/04/2013 – 30/03/2014 Steun provincie Vlaams-Brabant Kinderarmoede terugdringen  regio met sterk plattelandskarakter

18 Partners WGC – de Vierkappes Diensten kraamzorg / gezinszorg
Kind & Gezin CKg – De Schommel CAW OCMW Diensten kraamzorg / gezinszorg Expertisecentrum De Bakermat Vroedvrouwen Materniteit Tienen Kinderopvang

19 Extra accent Naast netwerk ‘beter doorverwijzen’
 Bij begeleiding gezinnen gaat de coördinator mee naar de diensten - om de drempel te verlagen - om de hulp te faciliteren - om de opvolging te verzekeren  Leuke activiteiten (o.a. kindercarrousel)

20 Resultaten Momenteel 15 aanmeldingen 7 gezinnen in begeleiding
Succes = vooral bij gezinnen waar de globale begeleiding gebeurt

21 Knelpunten Samenwerking ziekenhuizen en huisartsen moeizaam
Slechte kennis van de sociale kaart bij heel wat diensten  ieder kent zijn stukje  geen helikopterview Zeer tijdsintensief Project stopt als het gekend is  1 jaar is te kort

22 Good Practice NR. 3

23 Onki Kinderdagverblijf met 10 kindplaatsen (0 – 3 jaar)
16 verschillende kindjes per week Lokale Dienst Buurtgerichte Kinderopvang 4 kinderverzorgsters (2 VT, 2 DT) In Heusden-Zolder, wijk Berkenbos scoort hoog in % kansarme geboortes Nog 4 gelijkaardige projecten in Antwerpen

24 Onki

25 Buurtgerichte kinderopvang
Buurtgerichte kinderopvang, d.w.z. : Richt zich tot kinderen in de buurt Werkt met mensen uit de buurt - vorm van sociale tewerkstelling

26 Buurtgerichte kinderopvang
Opvang : elke dag van 7.30 uur tot uur Opvang voor kinderen die niet binnen de reguliere opvang terecht kunnen (urgente, occasionele opvang), bijv. sollicitatie / opleiding / seizoensarbeid Voorrang voor mensen behorende tot kansengroepen (kindjes vluchtelingen, mensen in kansarmoede, …), mobiliteitsproblemen

27 Buurtgerichte kinderopvang
Ouders die hun kindjes nog Nederlands willen bijleren (voor schoolstart) Ouders die plots werk vinden en botsen op wachtlijsten in reguliere opvang

28 Wie zijn de ouders ? 75 % Turkse origine
20 % diverse origine – vluchtelingen 5 % Belgische origine 95 % is de thuistaal niet-Nederlands

29 Accenten binnen de werking
Ouderparticipatie op verschillende niveaus Taalstimulering Samenwerking

30 Ouderparticipatie Uitgebreid intakegesprek en wenmomenten - kinderopvang is niet hun vrije keuze Overnemen van slaap- en eetgewoonten - respect voor culturele verschillen Belang breng- en haalmomenten Laagdrempelige activiteiten (zoo, receptie)

31 Ouderparticipatie Organiseren van verjaardagsfeestjes
Oudergesprekken rond opvoeding Kleine dagdagelijkse ondersteuning - helpen met inschrijving op school Wederzijds : Turkse mama die dansles of Turks komt aanleren

32 Superzetel Letterlijk een zetel : - welkom, blijf maar wat zitten
Hun verhaal met een kop koffie

33 Taal Uitgangspunt : respect Met handen en voeten
Samen van mekaar leren Dagdagelijkse warme contacten Samenwerking met tal van andere diensten - globale aanpak (niet enkel kinderopvang)

34 Good Practice NR. 4 Een spel-o-theek voor kansarme kinderen
H. Hart – Heverlee – kleuterschool Samen met IBO – Stekelbees Met steun van OCMW

35

36 352 kleuters waarvan 72 (= 20 %) voldoen aan kansarme indicatoren
Actie : spel-o-theek voor ouders Spelmateriaal en boekjes om te ontlenen en thuis te gebruiken Op ontmoetingsmomenten in school en IBO SAMEN leren spelen Tevens ook opvoedingsthema’s

37 Stekelbees houdt plaatsen vrij in de vakantieopvang voor kansarme kinderen
Ook in Stekelbees ontleenpunt spel-o-theek Voor alle kleuters met speciale aandacht voor de kansarme doelgroep 90 % van de 72 kleuters hebben al gebruik gemaakt van de spel-o-theek Gerealiseerd met € 1 000

38 Kritische kanttekening
Kwetsbare gezinnen vinden moeilijker de weg naar de kinderopvang Nieuw decreet maakt het NOG moeilijker Kinderopvangzoeker - digitale opvangplaats zoeken ! Online registreren om dagtarief te berekenen - IKG : wie begrijpt dat ? Geen persoonlijk contact en digitale systemen verhogen de drempel

39 Kritische kanttekening
Sociaal tarief enkel nog mogelijk via OCMW - nu verantwoordelijke die dit beslist in vertrouwen - stigmatiserend Opvang reserveren = opvang betalen - wisselende werksituaties - moeite om zich te organiseren

40 Kritische kanttekening
Bezettingsgraad moet stijgen - werkdruk stijgt Kwetsbare gezinnen vragen meer begeleiding - kinderopvang-aanbieders zullen deze gezinnen liever niet meer aannemen

41 BESLUIT Vermaatschappelijking van de zorg - kinderopvang leidt tot participatie aan de samenleving Ook hier door nieuwe regels een valkuil voor kwetsbare gezinnen

42 Good Practice NR. 5 & 6 Zowel Familiehulp als Landelijke Thuiszorg hebben een mooi project opgezet rond het helpen van kansarme gezinnen in gezinszorg Respectievelijk met de steun van provincie Antwerpen en Limburg

43 Verzorgenden leren kansarmoede herkennen
ZICHTBAAR Slechte woonst Geen geld om boodschappen te doen Huisarts en tandarts uitstellen Budgetbegeleiding

44 Verzorgenden leren kansarmoede herkennen
ONZICHTBAAR Gemis aan vaardigheden - huishouden runnen - goedkoop winkelen - huiswerk kinderen - administratie en financiën

45 Verzorgenden leren kansarmoede herkennen
SUCCES Verzorgenden zijn doeners - laagdrempelige inkom - huishoudelijke taken samen inoefenen - ook opvoeding kinderen - openbaar vervoer leren nemen - mee op stap naar OCMW, ziekenfonds, … Samenwerking met ervaringsdeskundigen in armoede en thuisbegeleidende diensten

46 Filmpje

47 Tot slot Armoede is een structureel probleem
Generatie armoede neemt toe Projecten en good-practice-voorbeelden mogen geen druppel op een hete plaat zijn We moeten afleren met ONZE middenklasse bril (onze waarden en normen) te kijken naar gezinnen in armoede