Socratisch Motiveren Een methode voor het probleemloos omgaan

Presentatie over: "Socratisch Motiveren Een methode voor het probleemloos omgaan"— Transcript van de presentatie:

1

2 Socratisch Motiveren Een methode voor het probleemloos omgaan
met ‘moeilijke gevallen’ die niet doen wat anderen verwachten of willen

3 Socratisch Motiveren Aanleiding: klachten van hulpverleners
Doel: met een goed humeur naar huis gaan

4 Stilstaan voelt alleen maar als vastzitten
als je vindt dat je verder moet

5 Gedragsverandering Lukt onszelf dat wel eens?
Hoe lang houden we het vol?

6 Redenen om niet te veranderen
Niet zeker weten wat je wilt Angst voor het verliezen van (illusoire) voordelen Dissociatie van de nadelen Genetische dispositie tot luiheid / automatismen Ziektewinst Faalangst

7 Genoeg redenen om niet te veranderen
Waarom veranderen? Genoeg redenen om niet te veranderen

8 Verwachtings-patronen
Verwijzers Roeping Opdracht Baas Conventies Productiecijfers Verwachtings-patronen Normen en waarden

9

10 Wat is Socratisch Motiveren
Motiveren is iets anders dan bekeren! Motiveren volgens Van Dale: - argumenten aanvoeren voor - met redenen omkleden - niet ‘motiveren tot’ maar ‘motiveren van’ Bekeren volgens Van Dale: - tot inkeer brengen - overhalen van het kwade tot het goede

11 Een persoon kan niet ongemotiveerd zijn.
Gedrag, gevoelens of gedachten wel!

12 Wat is Socratisch Motiveren
Niet weten, geen eigen mening geven Iemand helpen zichzelf te leren kennen Psychologische verloskunde: ter wereld helpen van het antwoord dat al in iemand zit

13 Een waardeloze methode!

14 Socratisch Motiveren Socrates versus Hippocrates, Calvijn en Freud
Handicapmodel versus ziektemodel

15

16 Socratisch Motiveren Het zonder bekeringsdrang reflecteren op het probleem en het verhaal van de cliënt om duidelijkheid te creëren over: het ‘hoe, wat en waarom’ van de situatie de maatregelen die daar volgens de cliënt het best bij passen de consequenties die daar door alle betrokken partijen aan worden verbonden

17

18 Vijf stappen Wat is het probleem volgens de cliënt? Levensmotieven
- bij probleemloosheid: omgeving erbij betrekken Levensmotieven - hoe wil je leven? Wat zijn je doelen en wensen? Probleemmotieven - heeft het probleem voordelen? Helpt het je te leven zoals je wilt? Intermezzo: bepaal de cel (veranderingsfase x persoonlijkheidstype) Veranderen, doorgaan of wachten (verandermotieven)? Praktische consequenties van stap 4 - zo nodig: omgeving erbij betrekken

19 Veranderingsfase en type
Houd daarbij rekening met: de veranderingsfase waarin iemand zit wat voor persoonlijkheidstype hij of zij is

20 Veranderingsfasen Fase 1: geen probleem of veranderwens
Relatie onderhouden, vinger aan de pols, contact met omgeving (wat vinden zij ervan?), niet veranderen! Fase 2: zorgen, ambivalentie, twijfel Balans opmaken, informatie (laten) verzamelen gericht op mogelijke alternatieven, niet veranderen! Fase 3: wens tot verandering, actie Actie, verander, probeer alternatief: registreer voor- en nadelen, evalueer en stel bij

21 Persoonlijkheidstype
Luiaard geen initiatief, laat de ander het doen, afwachten Motto: Verandering kan wachten, terugzitten en afremmen Betweter overtuigd van eigen gelijk, wil regie en uitzonderingspositie, kan niet tegen kritiek (sterke self-serving bias) Motto: U hebt gelijk, opheffen van eigen self-serving bias Angsthaas gespannen en afhankelijk, wil hulp van expert Motto: Toon expertise en neem de leiding, ‘Volg mij!’

22 Veranderfase x type Luiaard Betweter Angsthaas Geen veranderwens 1 2 3
Motto: Verandering kan wachten U hebt gelijk Ik weet het niet Expertise tonen Geen veranderwens 1 2 3 Twijfel 4 5 6 Veranderwens 7 8 9

23

24 Motiverende Gespreksvoering Overeenkomsten
Accepterende, niet- moraliserende benadering Samen met de cliënt op zoek naar innerlijke motieven Huidige gedrag afzetten tegen doelen/wensen Rekening houden met stadia van verandering

25 Motiverende Gespreksvoering Verschillen
Je begint pas met SoM als óók MG niet werkt! SoM bedoeld voor vastgelopen hulpverlenerscontacten MG uiteindelijk toch gericht op gedragsverandering MG benadrukt selectief discrepantie / tegenstrijdigheden MG gericht op inhoudsniveau ipv betrekkingsniveau Bij SoM wordt de omgeving er actief bij betrokken SoM houdt ook rekening met persoonlijkheidstype

26 Informatie Elske Bos / Martin Appelo Cure & Care Development
telefoon: website: Appelo, M.T. & Hoogduin, C.A.L. (2003). Socratisch Motiveren. In: C.A.L. Hoogduin & W.A. Hoogduin (red). Omgaan met moeilijke mensen: naar een professionele aanpak. Nijmegen: Wetenschappelijke uitgeverij Cure & Care Publishers, Appelo, M. (2007). Socratisch Motiveren. Amsterdam: Boom.