Docent: Hans Bruning.

Presentatie over: "Docent: Hans Bruning."— Transcript van de presentatie:

1 Docent: Hans Bruning

2 In Koran (3:110 o.a.) “De mensen van het boek ” d.w.z. Christenen/Joden Koran 10:94 “ Maar als jij in twijfel verkeert over wat Wij naar jou hebben neergezonden vraag dan aan hen die het boek *al van voor jouw tijd lezen.” *De Bijbel

3 Schriftuitleg Antiocheense School: Letterlijke uitleg
Alexandrijnse School: Allegorische uitleg o.a.Origenes (3e eeuw)meervoudige schriftzin: letterlijk en allegorisch: van geestelijk naar mystiek Erasmus: Vertalen van Bijbel uit grondtekst, voorkeur allegorische uitleg Luther: Vertalen Bijbel uit grondtekst(Hebreeuws en Grieks ), voorkeur voor letterlijke uitleg Spinoza: Tora niet van Mozes’ hand 19e eeuwse Tekstkritiek: J, E , D en P

4 Islamitische geschriften
Hadith vanaf 9e eeuw op schrift Tafsir Qisas al–anbiya (geschiedenissen van de profeten) rond 11e eeuw op schrift Tha’labi (d.1036) Kisa‘i Ibn Kathir (14e eeuw)

5 Mesopotamische motieven in het paradijsverhaal
Boom van bijzondere waarde of met bijzondere kracht (v.b. boom uit Etana-verhaal waarin een slang huist!) Het opdoen van kennis door het eten van planten of vruchten (v.b. verhaal van Enki en Nin-hursag) Rib-verhaal (v.b. God Enki wordt ziek aan ribben) Sumerisch “ti” = rib/leven

6 Het paradijs Gan-’eden = Hebreeuws voor vruchtbare tuin
Belangrijkste tuinen: koninklijke parken van de Babylonische en Assyrische koningen Ook koningstuin in oude Jeruzalem Functies tuinen: Tempels en altaren Erotische associaties Graftombes Symbolische betekenis tuin: v.b. Jordaanvlakte = tuin des Heren

7 De aartsvaders/profeten
In Bijbel: Genesis In Koran Noach Abram/Abraham Lot Ismael Isaak (2e zoon van Abraham en Sara) Jakob Jozef In Bijbel: Exodus: Mozes Noeh : soera 71 Ibrahiem: soera 14 Loet Isma’iel (1e zoon van Ibrahim en Hajar) Ishaak Yacoeb Joesoef: soera 12 Moesa

8 De Tora/Pentateuch “De vijf boeken van Mozes” Redactieproces: 1000-515 v. Chr.
Genesis: Eerste bijbelboek Betekenis: ontstaan, oorsprong, wording (Gr.) Inhoud: het ontstaan van de wereld, de mensheid en Israël Rode draad: toezegging van God dat Hij Israël tot groot volk zal maken en eigen land zal geven Genres: verhalen (profeten), geslachts-registers, poëtische passages, zegenspreuken en vervloekingen

9 Tweede bijbelboek: Exodus
Betekenis: uittocht (Gr.) Inhoud: twee delen: onderdrukking Israëlieten in Egypte en bevrijding na Mozes’ optreden aan hof farao gebeurtenissen tijdens tocht door woestijn Rode draad: God voelt zich direct betrokken bij wel en wee van Israël Stijl: zakelijk en exact Parallellen met Deuteronomium w.b. wetten en leefregels

10 Derde bijbelboek: Leviticus
Betekenis: Het Levitische(boek) Voortzetting boek Exodus Inhoud: voorschriften voor de priesters en de Levieten en toespraken van Mozes Rode draad: Israël krijgt opdracht heilig volk te zijn, zodat heilige God in hun midden kan wonen en hun leven en voorspoed zal schenken Stijl: zakelijk en juridisch. Veel formules en herhalingen

11 Vierde bijbelboek: Numeri
Betekenis: getallen (uit Vulgata, Latijn) Inhoud: voorschriften en leefregels, voorbereiding op inname Kanaän Rode draad: de noodzaak het heilige te eerbiedigen en zich te hoeden voor onreinheid. Alleen dan kan God te midden van zijn volk wonen Genres: verhalen, profetieën, wetten , lijsten en liturgische voorschriften

12 Vijfde bijbelboek: Deuteronomium
Betekenis: tweede wet (Gr.) Inhoud: toespraken Mozes, wetten, voorschriften Rode draad: relatie God en Israël. Israëlieten moeten zich afzijdig houden van andere volken in Kanaän en alleen God dienen Stijl: zorgvuldige zinsbouw en herhaling typische uitdrukkingen en zinsneden

13 De auteurs J: De Jahwist – gebruikt JHWH voor God. M.n. de verhalen, zoals rond Noach (10e/9e eeuw v.Chr. ontstaan , later opgeschreven) E: De Elohist – gebruikt Elohim voor God. Passages uit de aartsvaders (8e eeuw) D: De Deuteronomist – Deuteronomium(622 v. Chr. , Wetboek uit 2 Kon. 22) P: De Priestercodex – plechtstatige taal. Vooral regels e.d. Leviticus, Numeri (6e eeuw tijdens of na Babylonische ballingschap)

14 Huiswerk Lezen uit “Koran en Bijbel” blz 78 t/m 91 hs 9 Mozes/Moesa