Download de presentatie
De presentatie wordt gedownload. Even geduld aub
1
Paul van Ostaijen
2
Overzicht PvO tot heden PvO’s leven PvO en poëtica PvO en poëzie
PvO en proza
3
1. PvO tot heden PvO van toen tot nu PvO in de literatuur
4
1. PvO tot heden PvO van toen tot nu PvO in de literatuur
5
In het straatbeeld
6
Van Ostaijen in Rotterdam
7
Gedicht van Paul van Ostaijen in Leiden
8
Een Amerikaanse auto met gedichten van Paul van Ostaijen
10
Een fragment van “Melopee” van Paul van Ostaijen (Graslei/Korenlei, Gent)
11
Standbeeld van Paul van Ostaijen in Antwerpen
12
Standbeeld van Paul van Ostaijen in Antwerpen
13
Antwerpse schrijvers op de gevel van een restaurant in Antwerpen
14
Theaterstukken Tentoonstellingen Etc.
15
Affiche voorstelling van het
Nederlands Kamertoneel (1963)
16
Affiche voorstelling van
De Nieuwe Komedie (1969)
17
Affiche voorstelling van
Het Meirtheater (1977)
18
Affiche tentoonstelling in het
AMVC in het Van Ostaijen-jaar 1996
19
Affiche tentoonstelling
in het Van Ostaijen-jaar 1996
20
Affiche lezingen in het Van Ostaijen-jaar 1996
21
De Jazz van het Bankroet
In 1920 geschreven door Paul van Ostaijen In 2006 in een productie van Frank Herrebout
22
“Metafiziese jazz” in een compositie van Michiel Braam
23
Reclame Poëziecentrum
(2003) Paul van Ostaijen en Guido Gezelle
24
Reclame Poëziecentrum
(2003)
25
PvO< canon
26
Geert Buelens, De Standaard, 11-09-2008
28
Bekende gedichten en fragmenten
31
MELOPEE Voor Gaston Burssens Onder de maan schuift de lange rivier Over de lange rivier schuift moede de maan Onder de maan op de lange rivier schuift de kano naar zee Langs het hoogriet langs de laagwei schuift de kano naar zee schuift met de schuivende maan de kano naar zee Zo zijn ze gezellen naar zee de kano de maan en de man Waarom schuiven de maan en de man getweeën gedwee naar de zee
32
Sportjournalist citeert Melopee van Paul van Ostaijen tijdens het verslag van een kanowedstrijd Uitzending van “De grootste Belg”
33
“Melopee”van Paul van Ostaijen voorgelezen
37
‘Marc groet ‘s morgens de dingen” voorgelezen door zevenjarige
38
‘Marc groet ‘s morgens de dingen als een voorbeeld van ‘poésie pure’ (onderdeel documentaire PvO)
39
1. PvO tot heden PvO van toen tot nu PvO in de literatuur
40
1. PvO tot heden PvO van toen tot nu PvO in de literatuur
41
PvO in gedichten
42
voorbeeldRemco Campert in 1966
Als Paul van Ostaijen niet zo jong gestorven was en nu nog leefde dan was hij 69 geweest Daar moet je toch eigenlijk óók niet aan denken
43
Intertekstualiteit: Citaten van PvO
44
voorbeeldPeter Holvoet-Hanssen in 1998
997 Cassandra, onzin elk woord zwaarwichtig te verdonkeremanen 998 sterrenjager, spelenderwijs ontdekken snuffelende kinderen in de voetsporen van Einstein formules op een narrenpak 999 Gouddraadje, doe de deur dicht van de doos 000 ik slaap
46
2. PvO’s leven PvO’s levensloop PvO als activist PvO in Berlijn
47
2. PvO’s leven PvO’s levensloop PvO als activist PvO in Berlijn
48
Namen
49
Paul van Ostaijen Zot Polleken Paul = Pol Meneer 1830 => PvO als dandy PvO
54
Paul van Ostaijen als dandy
('meneer 1830')
55
Paul van Ostaijen in 1918
56
Paul van Ostaijen en Jozef Peeters
57
Levensloop
58
Paul van Ostaijen en de stad (Antwerpen) (onderdeel van een documentaire)
59
1896-1928 Antwerpen Berlijn Antwerpen, Brussel,…
Biografie:
60
Tijdschriften Ruimte => humanitair expressionisme (zie later)
Vlaamsche Arbeid Avontuur
61
Kunstenaarsmilieu Gaston Burssens ( ) => dichter
62
Kunstenaarsmilieu Oscar Jespers (1887-1970) => beeldhouwer
Floris Jespers ( ) => kunstschilder
63
Kunstenaarsmilieu Oscar Jespers ( ) => beeldhouwer
64
Kunstenaarsmilieu Floris Jespers ( ) => kunstschilder
65
PvO en expressionisme (onderdeel documentaire)
66
2. PvO’s leven PvO’s levensloop PvO als activist PvO in Berlijn
67
PvO in de bezette stad Antwerpen tijdens WOI (onderdeel van een documentaire)
68
Activisme Antwerpen “Vlaamsche Bond” WOI
Activisme => Geert van Istendael, Het Belgisch labyrint Berlijn Biografie:
69
Paul van Ostaijen als militair (1922)
70
Paul van Ostaijen: pasfoto’s in zijn 'Militair Zakboekje'.
71
2. PvO’s leven PvO’s levensloop PvO als activist PvO in Berlijn
72
Paul van Ostaijen, bestemd voor
een paspoort voor de Duitse vreemdelingenpolitie
73
Berlijn PvO maakt kennis met de `Sturm'-groep het dadaïsme
enkele `Bauhaus'-kunstenaars Biografie:
74
Berlijn Politiek --- communisme Kunst --- expressionisme
=> de moord op Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht (1919) Kunst --- expressionisme
75
Berlijn
76
Berlijn
77
Berlijn
78
Berlijn
79
Berlijn
80
Berlijn Ook andere invloeden Zoals de jazz
81
PvO, Berlijn en jazz – de invloed van jazz op PvO’s poëzie (onderdeel van een documentaire)
82
Fritz Stuckenberg
83
3. PvO en poëtica PvO en modernisme PvO en poëtica
84
3. PvO en poëtica PvO en modernisme PvO en poëtica
85
Modernisme Korte periode literair actief, veel verschillende ontwikkelingen Ook actief als essayist Theoreticus van het modernisme => Zie ook volgende week i.v.m. Nijhoff
86
Modernisme
87
Context: moderniteit ’De gezapige, geordende en overzichtelijke Biedermeiertijd liep zichtbaar op zijn laatste benen, de oprukkende moderniteit creëerde een nieuwe wereld van rationalisering, demo-cratisering, schaalvergroting, urbanisering, massaproductie, massaconsumptie, kapitaalsaccumulatie, gedisciplineerde of gehomogeniseerde arbeid.’ (Marc Reynebeau, ’Mensen zonder eigenschappen’, in: ’De jaren ’30 in België’, blz 13-14)
88
3. PvO en poëtica PvO en modernisme PvO en poëtica
89
Expressionisme Ontwikkeling (!) Humanitair expressionisme
Organisch expressionisme
90
Humanitair expressionisme
Engagement Collectiviteit, gemeenschap Kunstenaar zet zich actief in in de samenleving Maatschappelijke en ethische gerichtheid Reactie WOI ; internationaal, pacifistisch
91
Humanitair expressionisme
92
Humanitair expressionisme
PvO, Over dynamiek (1917) Theoretisch opstel > Apollinaire, Kadinsky Woord- en klankassociatie “ritmische kernen” Lange zinnen Engagement, boodschapperigheid
93
Apollinaire
94
Kadinsky
95
Humanitair expressionisme
Voorbeelden: “Van Gogh” “Ensor” “Christus” In Het Sienjaal (1918)
96
Ensor
97
Ensor
98
Organisch expressionisme
Term PvO Autonomie Zuivere lyriek Los van de persoon van de auteur Muzikale poëzie
99
Organisch expressionisme
Poésie pure Lyrisme à thème Ontindividualisering Gebruiksaanwijzing der lyriek (1926) Voorbeeld: “Melopee”
100
Organisch expressionisme
“Niet de dichter is gewichtig, wel het gedicht.” “Het Ik blijft het hoogste goed, doch niet het Ik van de dichter, maar wel het Ik van het gedicht.” “Poëzie is woordkunst” “Innerlijke noodwendigheid”
101
Organisch expressionisme
“Poëzie is niet: gedachte, geest, fraaie zinnen, is noch doctoraal, noch dada. Ze is eenvoudig een in het metafysische geankerd spel met woorden.”
102
“Poëzie is woordkunst” – citaten uit PvO’s poëticale geschriften (onderdeel van een documentaire)
103
4. PvO en poëzie Music-Hall Het Sienjaal Feesten van Angst en Pijn
Bezette stad Nagelaten gedichten
104
4. PvO en poëzie Music-Hall Het Sienjaal Feesten van Angst en Pijn
Bezette stad Nagelaten gedichten
106
Music-Hall (1916) Nog deels in de traditie van het fin de siècle
PvO als dandy; poëzie met dandyeske trekjes Lyrische ik-figuur: poseur (masker!) Verscheurd door innerlijke tegenstellingen Vreugde en geluk, droefheid en wanhoop A.M. Musschoot, Overzicht van de Nederlandse letterkunde (Gent, 2003)
107
Music-Hall (1916)
108
Music Hall (1916) Deels ook al in de moderniteit
Nieuw: thema van de stad “Music hall” als beeld voor het chaotische stadsleven (moderniteit!) Collectiviteit (cf. humanitair expressionisme) A.M. Musschoot, Overzicht van de Nederlandse letterkunde (Gent, 2003)
109
Fragment uit Music-Hall
110
Fragment uit Music Hall (1916)
Cf; Geluidsfragment Gelijk een zwakke vrouw d'armoe van heur lijf verbergt Onder een ruisend froufrou van rokken en van kanten kleren Zo dommelt de Music-Hall z'n lusteloos begeren Weg in 't schijnen en 't kwijnen van veel rode en groene lichten.
111
Fragment uit Music Hall (1916)
Cf; Geluidsfragment Nu rinkelt schel De elektrieke bel En scheurt de vrede van den avond Tot een rinkelende wond Van bange blijheid.
112
Fragment uit Music Hall (1916)
Cf; Geluidsfragment De mensen die voorbijgaan voelen Hoe, als 'n klamme, koele Drop, de tingeltangeltinteling Op hun ziel zinkt, Gelijk een regendrop op 't zinkevlak Van een platdak.
113
Fragment uit Music Hall (1916)
Cf; Geluidsfragment De mensen aarzelen, kijken Even de neger aan Die op en neer moet gaan, Programma's reiken.
114
4. PvO en poëzie Music-Hall Het Sienjaal Feesten van Angst en Pijn
Bezette stad Nagelaten gedichten
115
Drukproef van kaft van "Het Sienjaal" van Paul van Ostaijen Door Floris Jespers
116
Het Sienjaal (1918) [opmerking: <sienjaal>
Spelling van Kollewijn]
117
Het Sienjaal (1918) Typevoorbeeld van humanitair expressionisme!
Collectiviteit! Brede verzen, lange zinnen Associatief “Boodschapperig” A.M. Musschoot, Overzicht van de Nederlandse letterkunde (Gent, 2003)
118
Voorbeeld fragment uit
“Het Sienjaal” < Het Sienjaal (1918) Bespreking
119
4. PvO en poëzie Music-Hall Het Sienjaal Feesten van Angst en Pijn
Bezette stad Nagelaten gedichten
121
Referaat Adéla
122
De feesten van angst en pijn
Privé-werk Geschreven rond Later als facsimile uitgegeven
124
De feesten van angst en pijn
Nihilisme – voluntarisme Afbreken – opbouwen
125
Voorbeeld “Vers 5” en “Vers 6” < De feesten van angst en pijn Bespreking
126
4. PvO en poëzie Music-Hall Het Sienjaal Feesten van Angst en Pijn
Bezette stad Nagelaten gedichten
127
Ontwerp voor Bezette Stad van
Paul van Ostaijen door Oscar Jespers
128
Bezette stad (1921) Invloed dadaïsme Klanknabootsingen Typografie!
Collagetechnieken Readymades (bijv.: reclameteksten, kinderliedjes, etc.) Spot met bourgeoisie Klanknabootsingen Typografie! A.M. Musschoot, Overzicht van de Nederlandse letterkunde (Gent, 2003)
130
Voorbeeld Eerste pagina’s uit
< Bezette stad (1921) Bespreking
131
PvO en typografie
132
Over de invloed van films op PvO’s Bezette stad
133
4. PvO en poëzie Music-Hall Het Sienjaal Feesten van Angst en Pijn
Bezette stad Nagelaten gedichten
134
Nagelaten gedichten Onder de titel Het eerste boek van Schmoll wilde PvO een bundel samenstellen Bevat de bekendste gedichten van PvO
135
Nagelaten gedichten Het eerste boek van Schmoll = pianomethode voor beginnelingen Muziek! Zuivere klankpoëzie Cf. Organisch expressionisme! Lyrisme à thème
136
Voorbeeld “Melopee” < Nagelaten gedichten Bespreking
137
5. PvO en proza PvO en Kafka PvO’s grotesken
138
5. PvO en proza PvO en Kafka PvO’s grotesken
140
PvO en Kafka PvO vertaalde Kafka als eerste niet-Tsjech
Net als Kafka schreef PvO zg. “grotesken” => Herman Uyttersprot, Paul van Ostaijen
141
5. PvO en proza PvO en Kafka PvO’s grotesken
142
Grotesken PvO = voorloper van dit genre in de Nederlandse literatuur!
143
Grotesken Voorbeeld “Het bordeel van Ika Loch”
Ika Loch = de logica op haar kop
144
Grotesken Grotesken: de logica op haar kop
Wat in traditionele verhalen belangrijk wordt geacht, krijgt weinig aandacht Handelingsverloop beperkt of onduidelijk Plot ontspoort vaak Uitwerking van personages beperkt Ruimte, tijd, etc. vaak niet “logisch” Wat ernstig is wordt belachelijk gemaakt
145
Grotesken Grotesken: de logica op haar kop
Wat in traditionele verhalen onbelangrijk wordt geacht, krijgt veel aandacht Uitgebreide beschrijvingen van “details” en taboes Details, dingen die doorgaans als belachelijk worden beschouwd, worden op een serieuze manier behandeld
146
Grotesken Grotesken: de logica op haar kop
Wat in traditionele verhalen belangrijk wordt geacht, krijgt weinig aandacht Wat in traditionele verhalen onbelangrijk wordt geacht, krijgt veel aandacht => spelen met traditionele leesverwachtingen
147
Voorbeeld “De overtuiging
van notaris Telleke” < Vogelvrij (1928) Bespreking
148
De overtuiging van notaris Telleke
Het had veel overtuigende bewijzen vanwege zijn bekenden gevergd [er waren … nodig], alvorens notaris Telleke besloot een reis in een sneltrein te maken. En spijts [ondanks] deze bewijzen hield hij nog aan zijn mening vast.
149
De overtuiging van notaris Telleke
Dat ding beweegt te snel. Daar moeten ongelukken uit voortspruiten [voortkomen]. Als men de voeten te snel de ene voor de andere plaatst, valt men ook. Precies hetzelfde moest met een sneltrein gebeuren.
150
De overtuiging van notaris Telleke
Maar Telleke had zich laten overtuigen. Niet dat de ongelukken zelden voorkwamen, wel dat hij het ook eens wagen [proberen] kon. Dat was nu juist een beangstigend met-zich-in-het-onklare-zijn. [onklaar = duister, niet duidelijk]
151
De overtuiging van notaris Telleke
Nu zat Telleke in de sneltrein. Hij sprong, liep naar het venster en gilde [riep heel luid, schreeuwde]: de trein rijdt te snel. Er gebeuren zeker ongelukken.
152
De overtuiging van notaris Telleke
Telleke wou ongelukken vermijden. Hij riep nog: mijn reisgenoten, past op, er gebeuren zeker ongelukken. – Daarop en om het miserabele noodlot te mijden [vermijden], wierp hij zich door het venster van de sneltrein.
153
De overtuiging van notaris Telleke
Alvorens [vooraleer] het rijk der eeuwigheid in te gaan, dacht hij nog: dat heb ik feitelik altijd gemeend. Zelfs mijn uiterste poging om het ongeluk te ontwijken heeft niets gebaat [opgeleverd, is … voordelig geweest].
154
Paul van Ostaijen
Verwante presentaties
© 2024 SlidePlayer.nl Inc.
All rights reserved.