Internationale dag herdenking slachtoffers van arbeidsongevallen

Presentatie over: "Internationale dag herdenking slachtoffers van arbeidsongevallen"— Transcript van de presentatie:

1 Internationale dag herdenking slachtoffers van arbeidsongevallen
28 april 2011 Internationale dag herdenking slachtoffers van arbeidsongevallen

2 Sociaal strafwetboek

3 Wet administratieve geldboeten 30 juni 1971
Een eerste harmonisering in één wet (13 art.) van sancties en procedures tot bestraffing van een aantal inbreuken op de arbeidswetgeving Inbreuken op 28 wetten (1971) Eén sanctieniveau in 1971: min. 500 en max BEF Opzet van de invoering van de administratieve geldboeten: Grotere vervolgingsgraad Strafvervolging voorbehouden voor zeer ernstige inbreuken Enkel aan de werkgever om te vermijden dat “de onderneming zich ongestraft zou kunnen verrijken bij een onrechtmatige handeling” TWW - RD Lim-VBr

4 Arbeidsinspectiewet 16 november 1972
Vervanging van de bestaande toezichtbepalingen in 43 wetten in het arbeids- en sociaal zekerheidsrecht door een uniforme verwijzingsbepaling naar deze arbeidsinspectiewet voor de regeling van het toezicht op elk van deze wetten (integraal vervangen door de programmawet van 22 december 1989) TWW - RD Lim-VBr

5 Commissie Hervorming Sociaal Strafrecht
Ministerraad van 16 december 2000 KB van 19 juli 2001 tot oprichting van CHSS Opdracht tot coördinatie van de inbreuken en de sancties Opdracht om mogelijkheden tot depenalisering en decriminalisering te onderzoeken Voor SSW: 17 categorieën van gevangenisstraffen (geen, 8 dagen tot 5 jaar) 40 categorieën van strafrechtelijke geldboeten (26 tot ) 5 maximumplafonds bij vermenigvuldiging met aantal wn’s 14 verschillende herhalingsregels 8 verschillende regelingen voor de verjaring 14 verschillende vorken min/max voor de administratieve geldboeten TWW - RD Lim-VBr

6 Doelstellingen SSW Eén wetboek Vereenvoudigen/transparantie
Depenaliseren Rechten van de verdediging en van de personen verbeteren Actualisering van de bevoegdheden van de sociale inspecteurs Instellen van 4 sanctieniveaus Ontwerpen van nieuwe straffen TWW - RD Lim-VBr

7 Belgisch Staatsblad van 1 juli 2010
2 juni 2010 – wet houdende bepalingen sociaal strafrecht 6 juni 2010 – wet tot invoering Sociaal Strafwetboek Later : coördinatie van deze wetten bij KB TWW - RD Lim-VBr

8 2 juni 2010 – wet houdende bepalingen sociaal strafrecht
Deze zeer korte wet (6 artikelen) bepaalt de procedure i.v.m. “beroep tegen de dwangmaatregelen die genomen zijn door de sociaal inspecteurs” Enkel beroep bij de voorzitter van de arbeidsrechtbank Termijn : binnen de 3 maanden na kennisgeving van de beslissing door de sociaal inspecteur Opschorting van de uitvoering van de beslissing Beroep wordt behandeld zoals in kort geding Vonnis uitvoerbaar bij voorraad TWW - RD Lim-VBr

9 6 juni 2010 – wet tot invoering Sociaal Strafwetboek
Hfst. I – art. 1: algemene bepaling Hfst. II – art. 2: het sociaal strafwetboek Boek I – De preventie, de vaststelling en de vervolging van de inbreuken en hun bestraffing in het algemeen (art. 1 – 116) Boek II – de inbreuken en hun bestraffing in het bijzonder (art. 117 – 237) Hfst. III – art : wijzigingsbepalingen Hfst. IV – art. 109 – 111: opheffingsbepalingen, overgangsregeling en inwerkingtreding TWW - RD Lim-VBr

10 Boek I – De preventie, de vaststelling en de vervolging van de inbreuken en hun bestraffing in het algemeen Titel 1: beleid inzake preventie en toezicht (art. 1 – 15) Titel 2: Uitoefening van het toezicht (art. 16 – 61) Titel 3: Processen-verbaal (art. 62 – 67) Titel 4: vervolging van inbreuken (art. 68 – 91) Titel 5: Bijzondere bepalingen (art. 92 – 100) Titel 6: bestraffing in het algemeen (art. 101 – 116) TWW - RD Lim-VBr

11 Bevoegdheden van de sociale inspecteurs
Vooral overgenomen uit de huidige wet van 16 november 1972 betreffende de arbeidsinspectie Enerzijds uitgebreid, anderzijds bijkomende waarborgen voor geïnspecteerden bij maatregelen genomen door sociale inspecteurs: Finaliteitsbeginsel: bevoegdheden uitoefenen met het oog op het toezicht op de naleving van de sociale wetgeving Proportionaliteitsbeginsel: de aangewende middelen moeten passend en noodzakelijk zijn Legitimatiebewijs: uniform voor alle sociale inspecteurs en verplicht voor te leggen TWW - RD Lim-VBr

12 Toegangsbevoegdheid tot bewoonde ruimten:
Beoordelingsbevoegdheid: inlichtingen/adviezen geven, waarschuwen, termijn verlenen om zich in regel te stellen, maatregelen nemen, pv van vaststelling opstellen Toegangsbevoegdheid tot arbeidsplaatsen: op elk ogenblik van de dag of de nacht, zonder voorafgaande verwittiging Toegangsbevoegdheid tot bewoonde ruimten: Voor vaststelling op heterdaad Op verzoek of met toestemming van genothebbende (schriftelijk en op voorhand) In geval van oproep vanuit de plaats In geval van brand of overstroming Met machtiging van de onderzoeksrechter Bevoegdheid tot het inwinnen van inlichtingen (binnen bevoegdheidsdomein), tot identificatie van op de arbeidsplaats aanwezige personen of indien nodig, tot verhoren van personen indien nuttig voor de uitoefening van het toezicht TWW - RD Lim-VBr

13 Informatiedragers met sociale gegevens of door de wetgeving voorgeschreven gegevens doen voorleggen, opsporen, kopiëren, in beslag nemen of verzegelen en vertalingen eisen Stalen nemen van bewerkte of afgewerkte goederen, beslag leggen op of verzegelen van roerende of onroerende goederen, indien dit nodig is voor bewijs van inbreuken Inbreuken vaststellen met beeldmateriaal (eigen opname of opname door derden indien de opname legaal werd gemaakt) – in bewoonde ruimten, enkel mits toestemming van de onderzoeksrechter (toestemming niet vereist bij arbeidsongeval) TWW - RD Lim-VBr

14 In geval van gevaar voor gezondheid of veiligheid van werknemers
Preventiemaatregelen opleggen Aanwezigheid verbieden Gebruik van installaties, machines… verbieden Gebruik van gevaarlijke stoffen, preparaten… verbieden Bepaalde productieprocessen verbieden Incorrecte methoden voor identificatie van risico’s van gevaarlijke stoffen… verbieden Bevelen bijzondere maatregelen te nemen Bevel van stopzetting van de arbeid indien Noodzakelijk voor veiligheid of gezondheid van de werknemers Indien verplichte organisatorische maatregelen niet werden genomen en dit onmiddellijk of op termijn de veiligheid of gezondheid van de werknemers in gevaar kan brengen Ontruimingsbevel bij dreigend gevaar TWW - RD Lim-VBr

15 Formele garanties Inbeslagname, verzegelingen en opsporingsmaatregelen moeten schriftelijk vastgesteld worden Persoonlijk aan de werkgever overhandigd (of per aangetekend schrijven meegedeeld) – tekenen voor ontvangst De schriftelijke vaststelling moet aan strikte voorwaarden voldoen (datum, identiteit en hoedanigheid van de sociale inspecteur, genomen/opgelegde maatregelen, beroepsprocedure… TWW - RD Lim-VBr

16 Verplichtingen sociale inspecteurs
Vertrouwelijkheid van de gegevens Geheimhoudingsplicht bij klachten Integriteitsplicht (geen rechtstreeks of onrechtstreeks belang bij betrokken onderneming…) Voorschriften inzake plichtenleer (vastgesteld bij KB) TWW - RD Lim-VBr

17 Processen-verbaal Proces-verbaal van verhoor
Opstellen volgens strikte regels Kopie aan verhoorde onmiddellijk of binnen de maand Proces-verbaal tot vaststelling van inbreuk Bijzondere bewijskracht tot vaststelling van de inbreuk tot het tegendeel is bewezen indien binnen de 14 dagen aan de vermoedelijke dader werd meegedeeld TWW - RD Lim-VBr

18 Vervolging van de inbreuken
Vervolging door het openbaar ministerie Strafvervolging Minnelijke schikking Bemiddeling Vervolging vanwege de bevoegde administratie Administratieve geldboete Schuldigverklaring Klassering zonder gevolg Overtreding van niveau 1: initiatief van administratie Overtredingen van niveau 2, 3 en 4: enkel indien het openbaar ministerie afziet van vervolging Voorrang van strafvervolging TWW - RD Lim-VBr

19 Sancties – bedragen in SSW
Inbreuk Sancties Gevangenis Straf.geldb. Adm.geldb. Niveau 1 10-100 Niveau 2 50-500 25-250 Niveau 3 Niveau 4 6m-3j TWW - RD Lim-VBr

20 Sancties – bedragen met opdeciemen (5,5)
Inbreuk Sancties Gevangenis Straf.geldb. Adm.geldb. Niveau 1 55-550 Niveau 2 137,5-1375 Niveau 3 Niveau 4 6m-3j TWW - RD Lim-VBr

21 4 niveaus in functie van de ernst van de inbreuken
Vermenigvuldiging met aantal betrokken werknemers (max: maximale geldboete x100) Administratieve geldboete enkel aan overtreder, ook indien de inbreuk werd begaan door een aangestelde of lasthebber Bijzondere strafsancties: Exploitatieverbod en bedrijfssluiting gedurende 1 maand tot 3 jaar (niveau 3 en 4) Beroepsverbod en bedrijfssluiting gedurende 1 maand tot 3 jaar (niveau 3 en 4) voor beoefenaar van beroep dat bestaat uit de verstrekking van raad of hulp aan een of meer werkgevers Herhaling of verzachtende omstandigheden TWW - RD Lim-VBr

22 Inbreuken en hun bestraffing (voorbeelden)
Geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk Niveau 4: dader van G P OSGW Niveau 4: diegene die geen einde maakt aan de feiten Niveau 2: werkgever, aangestelde of lasthebber die Geen maatregelen neemt om G POS GD te voorkomen Preventiemaatregelen neemt niet gebaseerd op risicoanalyse Preventiemaatregelen neemt zonder goedkeuring van het Comité… Niveau 1: werkgever, aangestelde of lasthebber die Resultaten van de risicoanalyse niet opneemt in GPP of JAP Geen kennis neemt van klachten van werknemers… TWW - RD Lim-VBr

23 Gezondheid en veiligheid op het werk
Werkneemster die zwanger is of die borstvoeding geeft Niveau 3: geen evaluatie of maatregelen ter zake heeft doorgevoerd Niveau 4: indien hierdoor gezondheidsschade of arbeidsongeval is opgetreden Niveau 1: de resultaten van de evaluatie niet heeft opgenomen in een schriftelijk document of betrokken werkneemsters niet heeft ingelicht Welzijn op het werk Niveau 3: inbreuken op de welzijnswet TWW - RD Lim-VBr

24 Inwerkingtreding In principe op 1 juli 2011 Maar: Nog 2 wetten vereist
Minimaal 1 uitvoeringsbesluit Globaal protocol van samenwerking tussen Sociale inspecties en politie College PG’s Arbeidsauditeurs Directie administratieve geldboeten… TWW - RD Lim-VBr

25 Verzwaard risico

26 Verzwaard risico Een verzekerd risico wordt als een verzwaard risico beschouwd indien er in de loop van de observatieperiode in de onderneming minstens vijf arbeidsongevallen gebeurden, en indien de risico-index op jaarbasis in het laatste kalenderjaar en in een ander kalenderjaar van de observatieperiode minstens tienmaal de risico-index van de activiteitensector waartoe de onderneming behoort bedraagt en minstens 30 keer de risico-index van de privésector. TWW - RD Lim-VBr

27 Risico-index De risico-index is gelijk aan het product van de frequentie-index en de ernstindex TWW - RD Lim-VBr

28 Frequentie-index De frequentie-index is de verhouding van het totaal aantal tijdens de beschouwde periode geregistreerde arbeidsongevallen vermenigvuldigd met 25, tot het arbeidsvolume uitgedrukt in voltijdse equivalenten: frequentie-index = aantal ongevallen x 25 / aantal voltijdse equivalenten TWW - RD Lim-VBr

29 Ernstindex De ernstindex is de verhouding van het aantal ten gevolge van arbeidsongevallen werkelijk verloren kalenderdagen, beperkt tot 60 dagen per arbeidsongeval, vermenigvuldigd met 250, tot het arbeidsvolume uitgedrukt in voltijdse equivalenten, hetgeen uitgedrukt wordt door de formule : ernstindex = aantal werkelijk verloren kalenderdagen(*) x 250/aantal voltijdse equivalenten. *max 60 per ongeval (ook voor dodelijke ongevallen) TWW - RD Lim-VBr

30 Observatieperiode Drie voorgaande jaren: eerste observatieperiode loopt over de kalenderjaren 2006, 2007 en 2008. Aantal beschouwde bedrijven beperkt tot 100 in 2009 150 in 2010 200 in 2011 TWW - RD Lim-VBr

31 Consequenties Contributie aan de verzekeringsmaatschappij
De contributie wordt forfaitair vastgesteld op basis van de grootte van de onderneming. Zij bedraagt euro voor de ondernemingen met minder dan 50 voltijdse equivalenten en wordt verhoogd met euro per bijkomende schijf van 50 voltijdse equivalenten, maar wordt beperkt tot euro. Het aantal voltijdse equivalenten vastgesteld overeenkomstig artikel 2, vijfde lid, is dat van het laatste jaar van de observatieperiode. De verzekeringsonderneming stelt aan de werkgever een actieplan voor met concrete preventiemaatregelen teneinde een herhaling van arbeidsongevallen die aanleiding hebben gegeven tot de toepassing van dit besluit te voorkomen. De werkgever brengt onverwijld het voorgestelde actieplan en de voorgestelde maatregelen ter kennis van de IDPB, EDPB en het CPBW voor verdere uitwerking van het actieplan. TWW - RD Lim-VBr

32 En TWW? Geen specifieke rol in dit proces, maar op basis van de meegedeelde info zullen we de uitvoering van de actieplannen opvolgen. TWW - RD Lim-VBr

33 Toezicht op het Welzijn op het Werk Regionale directie Limburg – Vlaams-Brabant TWW - RD Lim-VBr