Actuele beleidsthema’s en besluitvorming in de bve-sector

Presentatie over: "Actuele beleidsthema’s en besluitvorming in de bve-sector"— Transcript van de presentatie:

1 Actuele beleidsthema’s en besluitvorming in de bve-sector
Bijdrage aan de Leergang Bve 2010 ecbo Oegstgeest, 19 jan 2010 Dr Olaf McDaniel

2 Kort CV Opleiding Werk 1977: pedagogische academie
1983: onderwijskunde UvA 1997: doctoraat UvA Werk 1979 – 1984 Universiteit van Amsterdam (universitair bestuur) 1984 – 1997 Ministerie van OCW (o.a. projectleider WHW, projectleider WEB, NL voorzitterschap EU 1991, projectdirecteur nationaal actieprogramma een “leven lang leren”) 1998 – heden CBE Consultants

3 Kort CV (2) Greep uit de werkzaamheden CBE Consultants Amsterdam:
Werkzaam in Nederland o.a. ten behoeve van ROC´s; AOC´s; HBO instellingen; scholen voor VO; Kenniscentra (Landelijke organen); PO-Raad (projectleider oprichting), VO-Raad, MBO-Raad en HBO-Raad; Sociale Partners; Ministeries van OCW, Justitie, BiZa, SZW, VWS; diverse gemeenten; Enkele provincies; verschillende bedrijven Werkzaam in het buitenland (beroepsonderwijs) via EU, ETF, Nuffic en wereldbank in o.a. Rusland, Slovenië, Malta, Syrië, Caraïbisch gebied, Macedonië, Egypte, Turkije, Indonesië (vesting CBE internationaal); Mozambique (vestiging CBE internationaal)

4 Opbouw vandaag Het belang van de bve-sector Opbouw van de sector
De complexiteit van de sector Uitdagingen en sturing Oefening

5 Het belang van de sector
Deel 1: Het belang van de sector 5

6 Belang van de sector (1) Het mbo essentieel voor het adequaat bedienen en upgraden van 60% van onze arbeidsplaatsen. En in een kenniseconomie zullen veel van die functies op een hoger niveau moeten gaan werken De volwasseneneducatie moet erin slagen om: Reparaties te verrichten in de individuele leertrajecten Iets te doen aan de taalachterstanden van allochtonen (taalachterstand is in een kenniseconomie gelijk aan beperkte ontwikkelingskansen) De opmaat te vormen voor (hernieuwde) aansluiting bij beroepsonderwijs

7 Belang van de sector (2) Is de grootste sector in het post VO onderwijs: Totaal in ,3 miljard euro (= ongeveer 15% van de OCW begroting) Educatie rond de 200 miljoen euro (lastig te bepalen budget) Kenniscentra rond de 110 miljoen euro Bijna deelnemers in het MBO (rond de BOL, BBL) Rond de deelnemers in de (volwassenen)educatie De sector is voor velen een belangrijk schakelpunt

8

9 Deel 2: De opbouw van de sector 9

10 De opbouw van de sector (1)
Een goed ontwikkeld stelsel van voorzieningen Doordachte checks and balances Behoorlijke aansluiting onderwijs – arbeidsmarkt (poldermodel) Transparant systeem / stelsel Politiek sterk in aanzien gestegen Veel buitenlanden kijken jaloers toe op met name onze transparante kwalificatiestructuur en de wijze waarop deze tot stand komt…..

11 Het basismodel sinds 1996 Niveau 5
Middenkaderopleiding en specialistenopleiding Niveau 3 Vakopleiding Niveau 2 Basisberoepsopleiding Niveau 1 Assistentopleiding

12 Mogelijkheden tot doorstroming en stapeling
Niveau 5 Mogelijkheden tot doorstroming en stapeling Niveau 4 Niveau 3 Niveau 4 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4

13 Twee leerroutes Beroepsopleidende leerweg Beroepsbegeleidende leerweg
Kwalificatie Kwalificatie Minimum 40 % theorie Qualification Minimum 20 % theorie Qualification Minimum 60, Maximum 80 % Praktijk als werk Minimum 20, maximum 60 % praktijk

14 De 5 hoofdthema’s van de educatie
Breed maatschappelijk functioneren Sociale redzaamheid Inburgering NT-2 VAVO 14

15 De aansturing van de educatie
Budgetten lopen via de gemeente (berekeningswijze aantal inwoners, scholingsniveau en aantal allochtonen) Tot 2004: verplichte winkelnering bij ROC’s Vanaf 2005 inburgering bij ministerie van VROM, budget daar naar toe, vrije aanbesteding Vanaf 2010: participatiebudget (alle gemeentelijke middelen voor geleiding naar werk, scholing, inburgering en reïntegratie) vrij aanbesteedbaar 15

16 Samenvattend: opleidingsstructuur bve
mbo educatie Type opleidingen Opleidings-vormen Type opleidingen Assistentopleiding Breed maatschappelijk functioneren bol Basisberoepsopleiding Sociale redzaamheid bbl Vakopleiding NT-2 deeltijd Middenkaderopleiding Inburgering Specialistenopleiding vavo (vmbo tl havo vwo)

17 Deel 3: De complexiteit van de sector 17

18 3.1. Het bedienen van de arbeidsmarkt; weinig is zo moeilijk
te plannen 18

19 In een bewegend maatschappelijk kader…
Groeiberoepen in 1899 (Lezing de Grip 2005): Rijwielsteller en radermakers Blikslager en moertappers Spanningregelaars Assuradeurs en busbodes Builenvullers en siccareurs (tabaksindustrie) maar ook: Onderwijzers Verplegers

20 Uit: CWI prognose 20

21 Uit: CWI prognose 21

22 Uit: CWI prognose 22

23 Uit: CWI prognose 23

24 Uit: CWI prognose 24

25 Uit: CWI prognose 25

26 Uit: CWI prognose 26

27 Uit: CWI prognose 27

28 Uit: CWI prognose 28

29 Afwijking groei percentage t.o.v. landelijk gemiddelde
Uit: CWI prognose 29

30 Economische ontwikkeling heeft ook effecten op de BPV plaatsen!
Beroepsopleidende leerweg Beroepsbegeleidende leerweg Kwalificatie Kwalificatie 40 – 80 % Qualification 20 – 40 % Qualification Theorie 60 – 80 % 20 – 59 % Praktijk Deelnemers-aantal 2009

31 Zeer actuele stageplaatsenbarometer is van COLO (www.colo.nl)
December 2009 (december 2008)

32 Vakoverstijgende elementen van persoonlijke ontwikkeling…..
Vaardigheden Uitwerking Attitudes Flexibiliteit Onderwijs concept Klantgerichtheid Aanpassings-vermogen Verantwoorde-lijkheid Praktijk gebruik Communicatie vaardigheden Afrekenen op prestaties Docentenattitude Initiatief Discipline Leren leren Investeren in eigen loopbaan Creativiteit Pro-actief in de samen-leving Samenwerken Bedrijfscultuur Zeer ICT vaardig

33 aantal betrokken actoren
3.2. Met een groot aantal betrokken actoren 33

34 Met een reeks actoren: Diverse ministeries
Sociale Partners en branche organisaties Alle gemeenten Onderwijsinstellingen, bekostigd en niet bekostigd Onderwijsinspectie, accountantsdienst OCW Directies Ministerie van OCW (en andere ministeries), CFI, IBG Europa Deelnemers, ouders, opdrachtgevers Kenniscentra beroepsonderwijs (voormalige landelijke organen)

35 + Aequor + KOC Nederland
- Lift Group

36 Drie soorten instellingen
ROC’s (Regionale Opleidingencentra) AOC’s (Agrarische Opleidingencentra) Vakscholen en overige instellingen Instellingen het resultaat van intensieve fusies 36

37 Fusieproces ROC Midden Nederland 150 scholen verzameld
37

38 ROC’s en AOC’s als netwerkstructuur
Unit 1 Unit 2 Unit 3 Unit 4 Unit 5 Huisv College van Bestuur Data P&O FacB Fin M&C Units, sectoren, divisies, domeinen, scholen, schools, werkmaatschappijen etc. ICT O&K

39 Deel 4: Kernprobleem één uit de BVE sector anno 2010:
De professionaliteit en de productiviteit van het personeel 39

40 Uitdagingen (selectie) komende jaren
Hoger prestaties niveau Minder voortijdige uitval Betere en snellere aansluiting met de arbeidsmarkt Hoger innovatief vermogen (bedenksel van de politiek) De omvang van de instellingen We zoomen hier in op het HRM beleid

41 Instrumentarium is problematisch (selectie)
HRM beleid is overwegend zwak ontwikkeld Docenten zijn niet automatisch professionals Er wordt weinig op kwaliteit en resultaat gestuurd Conserverende onderwijstradities blijven in stand (last in first out) Onderwijsmodel is gebouwd rondom de vakantieregeling van docenten i.p.v. als afweging van hetgeen een deelnemer nodig heeft Geen inzicht in kosten niveau Matige informatievoorziening door informatiesystemen met technologie van begin negentiger jaren (NoiSe, Magister, Icarus, Probol) en veel zelfbouw Overheid stelt overwegend bureaucratische eisen en is nauwelijks dwingend 41

42 Stelsel is te duur, met een laag service niveau
Rond de 75 % van de middelen gaat naar personeel Van elke euro in het personeel gaat 41,3 % naar contacttijd onderwijs Feitelijk nog bijna overal 60 vakantiedagen; 6 feestdagen Tussen de 30 en 35 weken onderwijsaanbod. Continuïteit (dus weinig onderbrekingen) draagt voor een hoog percentage bij aan het voorkomen van uitval! 10% scholingstijd: 50% niet invulbaar door werkgever Uurtarieven docenten (zonder bijdrage overhead) hoog: 88 euro voor schaal 10 97 euro voor schaal 11 Mythe van 42 uur in de week werken

43

44 Basismodel Cliënten macht Permanente educatie Professional Handelings-
regels Werkgever/ manager Branche conventies 44 44 44

45 Verpleegkundige Cliënten macht Permanente educatie Professional
Handelings- regels Werkgever/ manager Branche conventies 45 45 45

46 Financieel adviseur Cliënten Permanente macht educatie Professional
Handelings- regels Werkgever/ manager Branche conventies 46 46 46

47 Medisch Specialist Cliënten macht Permanente educatie Professional
Handelings- regels Werkgever/ manager Branche conventies 47 47 47

48 Politieagent Cliënten macht Permanente educatie Professional
Werkgever/ manager Handelings- regels Branche conventies 48 48 48

49 Wetenschappelijk onderzoeker
Cliënten macht Permanente educatie Professional Handelings- regels Werkgever/ manager Branche conventies 49 49 49

50 Docent MBO Permanente educatie Cliënten macht Professional Handelings-
regels Werkgever/ manager Branche conventies 50 50 50

51 Psycholoog Permanente Cliënten educatie macht Professional Handelings-
regels Werkgever/ manager Branche conventies 51

52 Psycholoog Permanente Cliënten educatie macht Professional Handelings-
regels Werkgever/ manager Branche conventies 52

53 Advocaat Permanente educatie Cliënten macht Professional Handelings-
regels Werkgever/ manager Branche conventies 53

54 Medewerker kinderdagverblijf
Cliënten macht Permanente educatie Professional Werkgever/ manager Handelings- regels Branche conventies 54

55 Architect Permanente Cliënten educatie macht Professional Handelings-
regels Werkgever/ manager Branche conventies 55

56 Uit: onderzoek naar Professionaliteit in opdracht van de MBO-Raad
(McDaniel c.s. 2009)

57 Nieuwe positie? Cliënten Permanente macht educatie Professional
Handelings- regels Werkgever/ manager Branche conventies 57 57 57

58 Opdracht Hoe de professionaliteit van docenten in het MBO op korte termijn te versterken?

59 Rendement (Bron: Benchmark document MBO-Raad december 2006)

60 Rendementen (2) (Bron: Benchmark document MBO-Raad december 2006)

61 Rendementen (1) (Bron: Strategische agenda BVE 2008 - 2011) 5-4-2017
61

62 Rendementen (2) (Bron: Strategische agenda BVE 2008 - 2011) 5-4-2017
62

63 Rendementen (3) (Bron: Strategische agenda BVE 2008 - 2011) 5-4-2017
63

64 Relatie tussen omvang en rendement
Relatie tussen omvang en rendement? (Uit de cijfers van de strategische beleidsagenda ) 64