De multipolaire wereldorde – in het licht van gisteren

Presentatie over: "De multipolaire wereldorde – in het licht van gisteren"— Transcript van de presentatie:

1 De multipolaire wereldorde – in het licht van gisteren
De oermechanismen van de Politiek Rik Coolsaet Binnenlandse Francqui Leerstoel VUB 17 februari 2009

2 1. Wereldordes komen en gaan
De negentiende-eeuwse multipolariteit De bipolaire wereldorde Na een unipolair moment… … terugkeer naar multipolariteit

3 2. Transitie … en transitie
: multipolaire wereldorde(s) Weense wereldorde ( ) Transitie: Krimoorlog, Italiaanse & Duitse eenmaking Berlijnse wereldorde ( ) Transitie: Eerste wereldoorlog Wereldorde van Versailles ( ) Transitie: Tweede Wereldoorlog : bipolaire wereldorde Transitie: ‘systemisch’

4 ‘Systemische’ transitie
Overgang van oude naar nieuwe wereldorde ‘Wereld zonder kompas’ Mondialisering Migratie Technologische revolutie Vaandelvlucht van de politiek  Identitaire kramp

5 3. De wetten van de multipolaire wereldorde
Wet 1 – Grootmachten komen en gaan Wet 2 – Afwisselend patroon van samenwerking en confrontatie Wet 3 – Stabiliteit bij gedeelde doelstelling

6 Grootmachten komen en gaan (1)
Aandeel in industriële productie

7 Grootmachten komen en gaan (2)
Wederzijdse erkenning legitieme belangen ? Raketcrisis Taiwan ( ) Georgië (2008) Aanpassing besluitvorming ? IMF, Wereldbank, Veiligheidsraad Parallelle organisaties ? Sjanghai Cooperation Organisation Positief signaal: G20 bijeenkomst, november 2008

8 Patroon van samenwerking en confrontatie
‘We have no eternal allies and we have no eternal enemies. Our interests are eternal and perpetual, and these interests it is our duty to follow.’ (Lord Palmerston, 1 maart 1848)

9 Gedeelde doelstelling (1)
Machtsevenwicht (leiderspositie) & binnenlandse stabiliteit (‘Restauratie’) ? Machtsevenwicht (leiderspositie) & binnenlandse stabiliteit: Westen: liberale democratie & vrije markt model Oosten: communistisch maatschappijmodel

10 Gedeelde doelstelling (2)
1991-heden ? Competitieve wereldorde … Nationale herstelprogramma’s Regionale blokken Wedren schaarse hulpbronnen New Great Game … of inclusieve wereldorde ? ‘Bretton Woods II’ Energietransitie & klimaatverandering Beheer schaarse hulpbronnen Millennium Development Goals