Wetenschap & Vechtkunst WWW.VANDESANDEINLEZINGEN.NL Lust rum lezing RuG 14 juni 2009.

Presentatie over: "Wetenschap & Vechtkunst WWW.VANDESANDEINLEZINGEN.NL Lust rum lezing RuG 14 juni 2009."— Transcript van de presentatie:

1

2 Wetenschap & Vechtkunst WWW.VANDESANDEINLEZINGEN.NL Lust rum lezing RuG 14 juni 2009

3 © 2006 JP van de Sande RuG James Abbott McNeill Whistler (1834-1903) EEN MODERNE ODYSSEE ‘Whistler’ intikken op Google pictures levert eerst vijfentwintig plaatjes van een wintersportdorp in Canada, dan ‘Compositie in grijs en zwart’ (Whistler’s mother), dan weer 21 wintersportplaatjes, dan een zelfportret van de gevierde schilder en dan weer 77 foto's van sneeuw. Vervolgens passeert een reclame voor griezelfilms (The whistler). Dan 23 maal sneeuw en bij het zien van een reclame voor de microsoft Whistle, een compatibiliteitsomgeving met een interface in een 'cleane en strakke look‘ gaf uw spreker er de brui aan. Hij tikte nu James Abott McNeil Whistler in en ziedaar: Hopen plaatjes Zonder sneeuw En eigenlijk ook niet griezelig

4 Wat voor een man was Whistler? Talentvol en bezield van experimenteerlust Strijdlustig en dapper Fanatiek geloof in ‘ideologie’ Overtuigd van eigen waarde Gespeend van empathie Narcist Grote geldingsdrang Hang naar idiosyncratische Omstreden en eenzaam

5 Talentvol Strijdlustig en dapper Schilder, kunstcriticus, sociaal filosoof “The stones of Venice” Inspirator van William Morris Betrekkelijk onomstreden Overtuigd van eigen waarde Grote geldingsdrang Ook Narcist Bewonderaar van Turner © 2006 JP van de Sande RuG John Ruskin (1819-1900)

6 Oscar Wilde (1854-1900) Talentvol Schrijver en dichter Publieke figuur Dandy Ook al Narcist Overtuigd van eigen waarde Gespeend van empathie Grote geldingsdrang

7 Trots bij het haantje J.A.M. Whistler was zo trots op alle mooie ruzies die hij met groten gehad had, dat hij er een boek over maakte

8 © 2006 JP van de Sande RuG Ja Zijn wetenschappers nou ook zo dom?

9 © 2006 JP van de Sande RuG Enkele algemene voorbeelden Leibnitz vs Newton: wie vond de calculus uit Marsh vs Cope: tonen fossielen aan dat mutaties bestaan? Klein vs Semmelweis: Kraamvrouwenkoorts besmettelijk via handen Edison (wisselstroom) vs Tesla (gelijkstroom) Einstein vs Heisenberg: Onzekerheids principe al of niet onzin Freeman vs Mead: Mead heeft geen observaties gerapporteerd maar wensen Waterbolk/Stapert vs Vermaning: echtheid van vuistbijlen Gould vs Dawkins : geleidelijke of plotselinge veranderingen in evolutie MODERNE DISCUSSIES: Kunnen we de aarde voeden? (o.m. over genetische manipulatie) Bestaat global upwarming? (vraag of dit te maken heeft met CO 2 ) Evolutie of Intelligent design?

10 © 2006 JP van de Sande RuG Enkele psychologische voorbeelden E.O. Wilson Sociobiology (1975) Zoals fysieke aanleg genetisch bepaald is, zo ook de geestelijke aanleg versus Rose, Kamin & Lewontin Not in our genes (1984) Wilson is een fascist en determinist

11 U wordt verzocht Uw ring in te leveren Het 'Geheime Comité' (vlnr): Otto Rank, Sigmund Freud, Karl Abraham, Max Eitingon, Sandor Ferenczi, Ernst Jones en Hans Sachs. Waar is Breuer? Waar is Fliess? Waar is Adler? Waar is Stekel? Waar is Jung? Waar is Tausk? Waar is Groddeck Waar is Reich? Waar gaat Rank naar toe?

12 De bronnen van conflict en escalatie COMPETITIE MACHTS TACTIEKEN CATEGORISATIE CONFLICTCONFLICT EXT.ATTRIBUTIE MISPERCEPTIE IN- OUT BIAS STEREOTYPEN MOREEL (DIABOLISERING) VIRIEL COMMITMENT RECIPROCITEIT AROUSAL CONFLICTCONFLICT COHESIE IN-G-COOPERATIE

13 © 2006 JP van de Sande RuG Casus bellorum Competitie Prioriteit van ontdekking (status) Tegen heersende ideologie(er bij horen) Zich toe-eigenen van onderwerp (territoriumdrift) Misbruik van goedheid(bezit) Machtstactieken Bedrog Intimidatie Roddel Partijvorming Categorisatie Bij andere partij horen Bij eigen partij horen, met tekenen van scheuring Geven aanleiding tot een rood waas voor de ogen: Woede, onzekerheid, jalouzie, verdriet, depressie, en dit alles dan meestal omgedraaid in het tegendeel: IJzige kalmte, zekerheid, onverschilligheid, vrolijkheid, manie

14 Enkele conclusies

15 © 2006 JP van de Sande RuG Bronnen van Utopia Nirvana: Wensloosheid Elysium:Geluk Harmonia: Perfectie Justitia:Gelijkheid Irene:Vrede Libertas:Vrijheid Hemel:Identificatie Paradijs: Simpelheid Luilekkerland: Overvloed

16 M0derNisme Constant NEW BABYLON

17 Wat je vanuit W kunt doen in K Met het verdiende geld kunst kopen (Maecenaat)Met het verdiende geld kunst kopen (Maecenaat) Kunstenaars inspireren (lukt alleen via charisma, dus geen W)Kunstenaars inspireren (lukt alleen via charisma, dus geen W) Kunst vervangenKunst vervangen Nieuwe gereedschappen voor kunst ontwerpen (computers, robots, lasers)Nieuwe gereedschappen voor kunst ontwerpen (computers, robots, lasers) Kunst bestuderen ( waarmee het in het algemeen sterft, zie K. van het Reve: Literatuurwetenschap)Kunst bestuderen ( waarmee het in het algemeen sterft, zie K. van het Reve: Literatuurwetenschap) –Vormen: kunstgeschiedenis, kunsteconomie, kunstbeleid

18 wetenschap

19 © 2006 JP van de Sande RuG Wat is wetenschap? Wetenschap in ongeveer moderne zin wordt sinds ca 4000 jaar geproduceerd, in moderne zin 500 jaar Daarvoor produceerde men uit andere motieven (meestal beheersingsgerelateerd: magie, religie, rechtspraak, medicijn) dingen die we nu wetenschap noemen Wetenschap betekent het systematisch met kennis omgaan, en wel door de begaafde mens Die begaafde mens moet daarvan in t algemeen leven Gentleman wetenschappers komen echter ook veel voor

20 kunst

21 © 2006 JP van de Sande RuG Wat is kunst? Kunst in ongeveer moderne zin wordt pas sinds ca 500 jaar geproduceerd, in moderne zin 200 jaar Daarvoor produceerde men uit andere motieven (meestal status gerelateerd: totems, goden, helden, koningen) dingen die we nu kunst noemen Kunst betekent het niet natuurlijke, het door de begaafde mens gemaakte Die begaafde mens moet daarvan in t algemeen leven Gentleman kunstenaars zijn zeldzaam en passen niet

22 KUNST IS VERANDERD “Kunst” : niet natuurlijk, door de mens gemaakt Bron van kunst: bezweringsmiddel voor natuur door imitatie van natuur (Pygmalion-Galathea) Kunst was er op gericht iets bij beschouwer of bij de ‘natuur’ (inclusief goden) teweeg te brengen Dus naar buiten gericht Sinds 120 jaar is kunst meer uitdrukkingsmiddel voor individuele opvattingen en emoties (Tolstoy) Daarmee is kunst verpsychologiseerd

23 Een korte geschiedenis

24 © 2006 JP van de Sande RuG Verhouding W - K Muziek: verwant met wiskunde Beeldend: perspectief, schildergrappen, Camera obscura (Vermeer), waarnemingstheorie, anatomie Architectuur: wiskunde, mechanica, statica, etc Litteratuur: soms is W het onderwerp, soms de belezenheid Uitvoerende kunsten: verwant met communicatie. Film & Fotografie: Techniek, waarnemingstheorie

25 Enkele conclusies