Download de presentatie
De presentatie wordt gedownload. Even geduld aub
GepubliceerdNathan Pieters Laatst gewijzigd meer dan 10 jaar geleden
1
Oratie prof.dr. Elbert Dijkgraaf Bewijzen beleid baat
2
2 Inleiding Baat bewijzen beleid? Uitdagingen vragen om beleid Nieuw beleid wordt argwanend bezien Politiek proces voedt argwaan Wetenschap kan voor- en nadelen in kaart brengen
3
3 Inleiding Vragen: hoe reageren op nieuwe uitdagingen? wat leren van andere landen of sectoren? hoe doelen te bereiken tegen laagst mogelijk kosten? hoe beleid evalueren, voorkomen langdurig slecht beleid? Essentie leerstoel: gebruiken ervaringen uit praktijk om te analyseren wat effecten overheidsbeleid zijn Oratie: illustratie aan de hand van concrete casus
4
4 Noodzaak verandering energiegebruik Figuur 1. CO 2 -emissies Nederland fossiele brandstoffen in Mton 1 e Wereldoorlog 2 e Wereldoorlog 1 e Oliecrisis 2 e Oliecrisis Beurskrach
5
5 Noodzaak verandering energiegebruik Figuur 2. CO 2 -emissies China fossiele brandstoffen in Mton
6
6 Noodzaak verandering energiegebruik Figuur 3. CO 2 -emissies OESO-24 fossiele brandstoffen in Mton
7
7 Noodzaak verandering energiegebruik Figuur 4. CO 2 -emissies 4 EU landen fossiele brandstoffen (index)
8
8 Noodzaak verandering energiegebruik IPCC: “Emissies van broeikasgassen op of boven het huidige niveau zullen verdere opwarming veroorzaken waardoor veranderingen in het klimaatsysteem gedurende de 21 e eeuw zeer waarschijnlijk groter zijn dan de geobserveerde veranderingen in de 20 e eeuw.” Reductie nodig van 80 tot 95% Veel redenen voor verminderen fossiele brandstoffen Wat is effect van beleid?
9
9 Ingezette beleidsinstrumenten Gedrag van consumenten en producten kan onder andere beïnvloed worden door: belastingen subsidies regelgeving convenanten Van belang: effectiviteit efficiëntie herverdeling Nu centraal: effectiviteit met focus op convenanten
10
10 Ingezette beleidsinstrumenten Convenanten: overeenkomst waarbij gebruikers van energie zich vrijwillig committeren aan het bereiken van doelen Vragen: prikkel om trendbreuk te realiseren? laten overheden zich misleiden bij onderhandelingen? is verificatie prestaties belangrijk? alleen effectief bij dreiging van andere instrumenten? Hoofdvragen: effectief vergeleken met andere instrumenten? effectiviteit afhankelijk van vormgeving?
11
11 Theorie convenanten Effectieve convenanten mogelijk bij voldoende dreiging Maar: dan juist superioriteit overige instrumenten? Initiatief overheid verhoogt oppositie, beperkt effectiviteit Spillovers zijn mogelijk Finale beoordeling kan alleen empirisch plaatsvinden
12
12 Empirie convenanten Energiegebruik Business as usual TOTO Realisatie E BA E RE E CF E C0 Alternatief instrument T RE Tijd Start van convenant Effect Figuur 5. Meten effectiviteit beleid
13
13 Empirie convenanten Minimumeisen: econometrische analyse correctie voor business-as-usual uitsplitsing effecten instrumenten Geen Nederlandse studie voldoet aan eisen Veel buitenlandse studies voldoen evenmin Slechts 6 studies geïdentificeerd die wel voldoen Conclusies: weinig bewijs effectiviteit bij duidelijke dreiging effectiviteit mogelijk groter
14
14 Analyse: methodologie en data Te verklaren variabelen: energiegebruik CO 2 -emissies aandeel hernieuwbare energie Methodologie: statistische vergelijking variabelen in tijd en tussen landen betere score als bepaald instrument toegepast wordt? Data beschikbaar van 24 OESO landen, 1978-2006 Diverse niveaus: land, sector, elektriciteitssector Analyse mogelijk door verschillen tussen landen en in tijd
15
15 Analyse: methodologie en data Figuur 6. Aantal (sub)convenanten energie in OESO landen 2006
16
16 Analyse: methodologie en data Figuur 7. Instrumenten energie in OESO landen 1978-2006 Aantal convenanten en wetten, index energieprijs Subsidie in dollar per eenheid (toe)
17
17 Analyse: methodologie en data Econometrische analyse geeft correctie voor: business-as-usual, autonome technologische vooruitgang andere verschillen: bijv. klimaat, bevolkingsdichtheid Methodologie maakt bepalen mogelijk van: effectiviteit convenanten effectiviteit ten opzichte van andere instrumenten Voordeel: meenemen van onderlinge samenhang Voorbeeld: - Energie-intensiteit = a C Convenanten + a B Belastingen + a S Subsidies + a R Regelgeving + f (tijd, overige exogenen) - Test 1: a C < 0 - Test 2: a C < min (a B, a S, a R )
18
18 Analyse: methodologie en data Convenanten: moeilijk meetbaar door diversiteit verschillende methoden ongewogen subconvenanten objectieve weging subjectieve weging toets of type telling uitmaakt voor conclusies toets of type convenant uitmaakt voor conclusies Overige beleidsvariabelen: belastingen, subsidies, regelgeving Onzekerheid: veel gevoeligheidsanalyses
19
19 De feiten
20
20 Resultaten Tabel 1. Effecten beleidsinstrumenten op energie-intensiteit 0-0,1%00Subsidies (+10%) -1,4%-0,5%-0,3%-0,5%Belastingen (+10%) 000-0,4%Regelgeving (+1) 0-4,7%00Convenanten (+1) OverigTransportIndustrieTotaal Noot: 0 betekent insignificant effect
21
21 Resultaten Figuur 8. Percentage significante effecten beleidsinstrumenten
22
22 Conclusies energiebeleid Weinig of geen bewijs voor effectiviteit convenanten Toch al 20 jaar kern van beleid, ook voor toekomst Einde van convenanten? Weinig kans op trendbreuk energiegebruik Belastingen meest effectief Bij gebruik convenanten probeer effectiviteit te vergroten door vormgeving
23
23 Onderzoeksgebied Empirische economie van de publieke sector Brede scope: onderwijs, zorg, afval, energie, water Uitdagingen: meetbaar maken van wat moeilijk meetbaar lijkt reguleringspakketten korte termijn versus lange termijn Bewijzen beleid baat: voorkomen langdurig ineffectief beleid aanbevelingen voor beter onderbouwd beleid Nodig: betere data, meer evaluaties
24
Dankwoord
Verwante presentaties
© 2024 SlidePlayer.nl Inc.
All rights reserved.