Leerhuis over het boek van Tjeu van den Berk

Presentatie over: "Leerhuis over het boek van Tjeu van den Berk"— Transcript van de presentatie:

1 Leerhuis over het boek van Tjeu van den Berk
HOOFDSTUK 5: Eten en gegeten worden Het Mysterie van de Hersenstam, Over basisfuncties, psychosomatiek en spiritualiteit Leerhuisseizoen 2010 – 2011 Gereformeerde Kerk van Nieuw-Vennep Inleider: Drs. M. Valenkamp

2 De polaire benadering van eten, enz.
Net als hij met de eerdere basisfuncties deed zal Van den Berk ook het eten polair benaderen: het materiële herbergt het spirituele en het spirituele vertoont zich steeds materieel. Alle menselijke basisfuncties integreren het somatische, psychische en het spirituele. Wat zegt het woordje “stofwisseling”? Alles wat wij als mensen doen / voortbrengen / spirituele emoties en abstracties, enz. komt voort uit energie die we uit het voedsel halen. Van den Berk bespreekt de nauwkeurige samenwerking tussen het spijsverteringsproces en de hersenstam, maar ook de rol van de cortex daarbij: psychosomatiek bij uitstek.\De polariteit van leven en dood is sterk aanwezig in het eten van voedsel (blz. 99).

3 De polaire benadering van eten, enz.
De psychoanalyse was volgens hem voorbestemd om 'de zin voor het mythische en symbolische weer tot leven te wekken, Christus gaandeweg weer te veranderen in de voorspellende god van de wijnstok die hij was, en zo de extatische drijfkrachten van het chris- tendom op te zuigen.' Deze tekst citeerde ik in het eerste hoofdstuk. Verderop in de brief gaat hij door op het dionysische karakter van reli- gie (iets wat hij bij Nietzsche gelezen had) en krijgt het symbool van de 'heilige maaltijd' zelfs een kannibalistisch karakter. 'Hoe oneindig veel zaligheid en wellust ligt niet in onze religie te wachten om weer naar haar eigenlijke bestemming te worden geleid! Een echte ethische ontwikkeling ... moet zijn hymne van liefde, de pijn en verrukking over de stervende en weer verrijzende god, de mystieke kracht van de wijn en de antropofagische huivering van het Avondmaal voleinden - alleen deze ethische ontwikkeling maakt de levenskrachten van de religie aan zich dienstbaar' (Freud-J ung, Brieven, 201, 202).

4 Jung / Freud over Christendom en psychoanalyse
De psychoanalyse is, volgens Freud, voorbestemd om “de zin voor het mythische en symbolische weer tot leven te wekken, Christus gaandeweg weer te veranderen in de voorspellende god van de wijnstok die hij was, en zo de extatische drijfkrachten van het christendom op te zuigen”. Freud schreef over het dionysische karakter van religie (Nietzsche) en het symbool van de 'heilige maaltijd' (die krijgt, zegt J.v.d.Berk, zelfs een kannibalistisch karakter): 'Hoe oneindig veel zaligheid en wellust ligt niet in onze religie te wachten om weer naar haar eigenlijke bestemming te worden geleid! Een echte ethische ontwikkeling ... moet zijn hymne van liefde, de pijn en verrukking over de stervende en weer verrijzende god, de mystieke kracht van de wijn en de antropofagische huivering van het Avondmaal voleinden - alleen deze ethische ontwikkeling maakt de levenskrachten van de religie aan zich dienstbaar' (Freud-Jung, Brieven, 201, 202).

5 Twee typen eters die overdrijven
De intellectuele eter: eten vanuit bewust gekozen etensvoorschriften. Eten vanuit / met de cortex; Dit is eten met een pragmatisch / utilitair karakter. De emotionele eter: hier leidt de lust, de trek, de zintuiglijke prikkel, enz. het eten. Beiden “zien” eten als een middel tot iets anders. Zie blz. 102: “Wat ik steeds in dit boek wil zeggen ….. Via het vullen van de maag”. Eten is geen middel tot een doel; Leven is slapen, ademen en eten.

6 Enkele basisregels t.a.v. voeding / eten
Op blz. 103 en 104 een aantal basisregels voor het eten. Schets van een corticale eter (Lévi Weemoedt) O, m’n darmkanaal kwam veel te kort Bij hostie, monstrans, mis. En mijn bewustzijn lag verdord Als de Aarde voor Genesis. Maar nú heb ik Alles op mijn bord Wat in de Heem’len is Sinds ik geloof in GORT Die in de ZEEM’LEN is.