Yad Vashem: Een herinneringscentrum en een naam „ hem geef Ik...... een gedenkteken en een naam in Mijn tempel en binnen de muren van Mijn stad. Ik geef.

Presentatie over: "Yad Vashem: Een herinneringscentrum en een naam „ hem geef Ik...... een gedenkteken en een naam in Mijn tempel en binnen de muren van Mijn stad. Ik geef."— Transcript van de presentatie:

1 Yad Vashem: Een herinneringscentrum en een naam „ hem geef Ik...... een gedenkteken en een naam in Mijn tempel en binnen de muren van Mijn stad. Ik geef hem een eeuwige naam, een naam die onvergankelijk is. “ (Jesaja, hoofstuk 56, Vers 5)

2 September 1942: eerste initiatief om een herinneringsoord in het toenmalige Palestina op te richten.

3 Yad Vashem Herinneringscentrum voor Holocaust en heldendom 18. mei 1953: Yad Vashem wet in de Knesset: „In de joodse staat alles verzamelen, wat aan de verloren Diaspora herinnert. Herinnert zal moeten worden, de zes miljoen vermoorde Joden, gedood door de nazis en hun handlangers. Herinnert zal moeten worden zowel de joodse gemeenschappen die vernietigd zijn, alswel de moed en heldhaftigheid van de joode soldaten, en de strijders van de ondergrondse verzetsbewegingen plus degene die in de getto‘s gevangen zaten. De herinnering betreft alle zonen en dochters van het joodse volk, die hebben geprobeerd hun menselijke waardigheid te bewaren. Ook zullen herinnert worden de „Rechtvaardigen onder de Volkeren“, die hun leven riskeerden om Joden te redden.“

4 „Daarom werd de Berg van de Herinnering, Har Hazikkaron, op een gegeven moment in twee stukken verdeeld: het gedeelte van de berg, dat aan de kant van de stad Jeruzalem is, herbergt een militaire begraafplaats alswel een begraafplaats voor de stichter van het zionisme en enkele van haar belangrijke leiders.Aan de andere kant, de kant van de bergen, met de rug naar de stad, bevindt zich het instituut ter herinnering aan de vernietiging van het europese jodendom. Deze indeling, die wij hier kunnen waarnemen is toevallig, doch er is hier sprake van een hierarchie die op symbolische wijze de betrekkingen in deze nieuwe maatschappij weergeeft. De symbolen van de nieuwe Staat hebben duidelijk voorrang boven die van de vernietiging.“ Saul Friedländer

5 Afgesloten verleden? „Nog in de vijftiger jaren werd de Holocaust, werd in Israel het feit, dat de meeste Joden, zonder zich te verdedigen, zich als lammeren hebben laten afslachten, als een afschrikkend voorbeeld gevonden en zo door de politiek en opinie-makers gepresenteerd. In de jonge, krachtige staat van de Sturm- und Drang-Periode gold als historisch voorbeeld de opstand van de Zeloten tegen het juk van het Romeinse Imperium. De strijdende en niet de weerloze Jood was een identifikatieobjekt, wat het bestaansrecht van de strijdende zionistische staat rechtvaardigde.“ Michael Wolffsohn

6 De slachtoffers een naam geven Getuigen in het proces tegen Eichmann 11.4.1961 – 15.12.1961: Prozes tegen Eichmann in een Israelische rechtbank in Jeruzalem

7 „Het proces in Jeruzalem was in theorie gericht op de aangeklaagde. Reeds spoedig verdween Eichmann. Hij was niet langer degene die de hoofdrol had, waarop de schijnwerpers gericht waren. De man in de glazen kooi trok zich terug achter het slachtoffer.“ Annette Wieviorka

8 Zes-daagse oorlog1967 – begrip voor de overlevenden •Dreiging om vernietigd te worden •Eigen hulpeloosheid •Einde oorlog was als een wedergeboorte Yom-Kippoer-oorlog 1973 – Scheur in de zionistische mythe •Twijfel aan de eigen kracht

9 De Holocaust als een integraal narratief Integration von: a)jongeren, in Israel geboren generatie b)Groepen van niet-Europese immigranten C) Niet-religieuze en religieuze bevolkingsgroepen

10 Yad Vashem – 4 zuilen Gedenken “Remember only that I was innocent and, just like you, mortal on that day, I, too, had had a face marked by rage, by pity and joy, quite simply, a human face!” Benjamin Fondane, Exodus Murdered at Auschwitz, 1944

11 Dokumentatie Ca. 350.000 foto‘s; duizenden films Bibliotheek: ca. 15.000 boeken; 4.000 kranten en vaktijdschriften Archief: 100.000 getuigenissen en 125 Mio dokumenten Yad Vashem – 4 zuilen

12 Onderzoek The International Institute for Holocaust Research Yad Vashem – 4 zuilen

13 Pedagogiek The International School for Holocaust Studies Geopend 1993; een uniek wereldwijd instituut Uitwisselling ervaringen met andere pedagogen Ontwikkeling van onderwijsmaterialen Cursussen voor educatoren Videokonferenties Yad Vashem – 4 zuilen

14 Duitsland Hongarijë Griekenland Tschechische Republiek Finland Frankrijk België Liechtenstein Kroatië Skandinavië Roemenië Rusland Litauwen Polen Oostenrijk Italië Groot-Brittanië Oekraïne Spanje Nederland

15 De Holocaust als een deel van de identiteit en van de collectieve herinnering  Jom Hashoa  De media etc.  Een adaquate behandeling van het thema wordt reeds vanaf jonge leeftijd gestimuleerd

16 Het pedagogische concept van Yad Vashem Uitgangspunten:  De Holocaust – civilisatiebreuk voor omstanders  De slachtoffers waren mensen, hun moordenaars waren ook mensen

17 Het joodse leven vóór de Holocaust  Het joodse slchtoffer had een eigen persoonlijk verleden. Het mag in geen geval zo zijn dat zijn identeit door zijn slachtoffer-status uit de Sjoa-tijd wordt bepaald.  Zelfwaarneming in plaats van waarneming door de ander  Het europese Jodendom van vóór de Sjoa moet in haar heterogeniteit en veelvoud voorgesteld worden.  Demontage van stereotiepen

18 Het joodse leven gedurende de Holocaust  Rekonstruktie van het zelfbeeld van de Joden (als een bewust gekozen middel om de propaganda te demonteren)  Wat brengen de Joden mee uit hun vroegere leven?

19 Het joodse leven nà de Holocaust Return to Life – Begin en Hoop

20 Meelopers/Toeschouwers How to move to see the others? Wenen, Oostenrijk 1938 Demonisering verhindert het juiste inzicht Mensen nemen een besluit „De enige verzekering voor het voortbestaan van het kwade is, dat genoeg goede mensen besluiten om niets te doen.“ (Edmund Burk)

21 Daders How was it humanly possible? Demonisering verhindert het juiste inzicht Mensen nemen een besluit Om de geschiedenis van de Holocaust te begrijpen, moet men de daders nauwkeuriger onder de loep nemen en proberen hun als mens te begrijpen. (...) We hebben hier met mensen te doen, met menselijke reacties, die ons zelf niet vreemd zijn.“ Götz Aly, Die unbequeme Nähe zu uns selbst, Interview mit Yad Vashem, 2009)

22 Redder en helper, Rechtvaardigen onder de Volkeren " De rechtvaardiging van mijn leven op deze aarde is elk kind, dat met mijn hulp gered is. Dit is geen reden tot eer." Irene Sendler, Brief aan het poolse parlement