Bouw en functie van de gewrichten van de schoudergordel

Presentatie over: "Bouw en functie van de gewrichten van de schoudergordel"— Transcript van de presentatie:

1 Bouw en functie van de gewrichten van de schoudergordel

2 gewrichten van de schoudergordel
Menu gewrichten van de schoudergordel Projecties benige structuren schoudergordel Gewrichten romp – arm, overzicht Bouw en functie schoudergordel Schoudergewricht Gewrichtskapsel art. humeri Slijmbeurzen rond art. humeri Bewegingen schoudergewricht Bewegingsketen: scapulohumerale ritme Via deze button kun je telkens terug naar dit menu MENU

3 Schouder in vooraanzicht,
benoem de botdelen onder de huid clavicula scapula met processus coracoideus en acromion sternum caput humeri met tuberculum majus en tuberculum minus MENU

4 Schouder in achteraanzicht,
Benoem botdelen onder de huid spina scapulae acromion caput humeri MENU

5 De romp - arm verbinding bestaat uit 3 gewrichten:
art. sternoclavicularis art. acromioclavicularis art humeri MENU

6 De romp - arm verbinding bestaat uit 3 gewrichten:
Kenmerk: art. sternoclavicularis tussen sternum en clavicula art. acromioclavicularis tussen clavicula en scapula art. humeri tussen scapula en humerus (arm) functioneel kogelgewricht, anatomisch tweekamerig door discus articularis functioneel kogelgewricht vrij platte gewrichtsdelen met dik kraakbeen ertussen anatomisch kogelgewricht functioneel kogelgewricht MENU

7 Benoem de hier aangegeven bewegingen van de schoudergordel:
retractie dorsaal deze bewegingen vinden plaats in de art. sternoclavicularis protractie ventraal MENU

8 bovenaanzicht borstkas (= thorax) met schoudergordel
dorsaal 600 cleido-scapulaire hoek deze hoek varieert met de positie van de schoudergordel (protractie of retractie) t.o.v. de ribben ventraal MENU

9 Benoem de met een pijl aangegeven bewegingsrichtingen van de schoudergordel (in de art. sternoclavicularis) begin boven en ga dan linksom elevatie ±350 realiseer je dat aan het uiteinde van de clavicula de scapula vastzit en dus meebeweegt! De derde beweging is rotatie om de clavicula lengteas, deze beweging wordt nooit als afzonderlijke beweging gemaakt, maar treed bij de meeste schoudergordel bewegingen passief op protractie ±200 retractie ±250 neutrale positie depressie 50 MENU

10 Gewrichtsverbinding schoudergordel - romp
art. sternoclavicularis (tweekamerig gewricht) lig. interclaviculare 1e rib clavicula lig. costo-claviculare discus articularis lig. sternoclaviculare anterius rib kraakbeen sternum MENU

11 art. sternoclavicularis
Doordat het gewrichtskapsel rondom aan de discus is bevestigd, ontstaan er twee gewrichtsruimten, elk ter weerskanten van de discus lig. interclaviculare sternum MENU

12 art. acromioclavicularis
kenmerken: functioneel kogelgewricht relatief dik kraakbeen gewrichtsspleet MENU

13 art. humeri spier-pees overgang m. supraspinatus bursa subacromialis
labrum articularis bicepspees “in gewrichtskapsel” gewrichtsspleet met gewrichtskraakbeen recessus axillaris spier-pees overgang m. biceps brachii MENU

14 Doorsnede art. humeri neutrale positie abductiestand
bicepspees, loopt door bovenkant van kapsel en voorkomt inklemming van kapsel in gewrichtsspleet tijdens abductie recessus articularis aan bovenkant recessus axillaris in okselholte (fossa axillaris) neutrale positie abductiestand MENU

15 lateraalaanzicht art. humeri
lig. coraco- claviculare lig. acromioclaviculare clavicula lig. coracoacromiale processus coracoideus humerus verwijderd: aanhechting caput longum m. biceps brachii tendo m. biceps brachii caput longum cavum glenoidale labrum glenoidale aanhechting caput longum m. triceps brachii MENU

16 Achteraanzicht art. humeri
lig. transversum scapulae superius dorsale gewrichtskapsel er zijn geen versterkte delen (ligamenten) MENU

17 Ventraalaanzicht art. humeri
lig. coracoclaviculare met slijmbeurs ertussen kapsel met banden van art. acromioclavicularis acromion lig. coracoacromiale processus coracoideus pees m. subscapularis (deel van rotator cuff) uitstralend in kapsel pees m. biceps brachii (caput longum) in sulcus intertubercularis Ook ventraal zijn er geen duidelijke ligamenten MENU

18 Lateraalaanzicht art. humeri
acromion dorsaal ventraal tuberculum majus processus coracoideus bursa subacromialis (slijmbeurs onder acromion) MENU

19 Benoem in deze afbeelding de per muisklik aangegeven delen:
clavicula angulus superior spina scapulae acromion tendo m. supraspinatus tendo m. infraspinatus tendo caput longum m. triceps brachii angulus inferior naar volgende scherm MENU

20 Benoem in deze afbeelding de per muisklik aangegeven delen:
clavicula lig. coracoacromiale processus coracoideus tendo m. subscapularis tendo caput longum m. biceps brachii tendo caput longum m. triceps brachii naar volgende scherm MENU

21 Slijmbeurzen (bursae) van de art. humeri
bursa onder acromion en m. deltoideus synoviale omhulling van bicepspees = onderdeel van kapsel m. deltoideus deels weggesneden bursae m. biceps brachii caput longum MENU

22 Benoem de bewegingen (pijlen) en de erbij horende assen
eerst beweging no 1, dan 2, dan 3 1 2 3 1: longitudinale as 2: sagittale as 3: transversale as exorotatie endorotatie 1 2 3 retroflexie anteflexie abductie adductie MENU

23 Bewegingsmogelijkheden:
art. sternoclavicularis tussen sternum en clavicula art. acromioclavicularis tussen clavicula en scapula art humeri tussen scapula en humerus (arm) protractie - retractie elevatie - depressie laterorotatie -mediorotatie andere bewegingen worden niet benoemd ! anteflexie - retroflexie abductie - adductie endorotatie- exorotatie MENU

24 Bewegingsketens: Uitgangspunt:
Gewrichten werken in veel gevallen met elkaar samen in een keten, om een beweging tot stand te brengen. Uitgangspunt: Per gewricht: hoe groter de bewegingsuitslag, hoe geringer de stabiliteit Doel: Behouden stabiliteit in gewricht, bij bewegingen met grote uitslagen Middel: Verdelen bewegingsuitslagen over meerdere gewrichten MENU

25 Bewegingsketen: scapulohumerale ritme
Om met de hand als uiteinde van de arm, zowel grote als ingewikkelde bewegingsuitslagen te kunnen maken zoals die in het dagelijkse leven voorkomen, is samenwerking tussen alle schoudergordelgewrichten en het schoudergewricht zelf, een voorwaarde. Deze samenwerking noemen we het scapulohumerale ritme. voorbeelden: Naar voren reiken: anteflexie in schoudergewricht en tegelijk protractie van de schoudergordel. Op de rug krabben: retroflexie en endorotatie in het schoudergewricht samen met retactie in de schoudergordel MENU

26 scapulohumerale ritme
arm met schoudergordel arm (humerus) alleen beweging in art humeri, art. acromioclavicularis en art. sternoclavicularis beweging in art. humeri Het donkergrijze gebied op de gele bol is de bewegingsuitslag MENU

27 scapulohumerale ritme
De werkelijke verplaatsing van de humerus ten opzichte van de romp, = afvoeren, dit is een combinatie van laterorotatie van de scapula en zuivere abductie van de humerus AFVOEREN afvoeren (abductie) van humerus als voorbeeld ABDUCTIE humerus klik voor de animatie beginhoek + zuivere abductiehoek = alleen abductie beginhoek scapula-humerus In elke afbeelding is: LATEROROTATIE scapula pijltjestoets voor herhaling of ga naar volgende scherm MENU

28 scapulohumerale ritme
Het volledige scapulohumerale ritme omvat, uitgaande van zijwaarts afvoeren van de arm, de volgende bewegingen: (Benoem eerst zelf, klik dan) Humerus t.o.v. scapula (in art. humeri): abductie, na ± 30° afvoeren wordt dit gecombineerd met: exorotatie, nodig omdat anders het tub. majus tegen het acromion stoot Schoudergordel (scapula) : elevatie laterorotatie MENU

29 scapulohumerale ritme
exorotatie, nodig om te voorkomen dat het tuberculum majus tegen het acromion (of lig. coracoacromiale) stoot. dorsaal aanzicht Door de humerus te exoroteren, kan deze tot ± 120° (zuiver) abduceren neutrale positie tuberculum majus stoot tegen acromion MENU

30 scapulohumerale ritme
humerus (arm): schoudergordel: abductie elevatie laterorotatie exorotatie MENU

31 scapulohumerale ritme
Om de arm(en) volledig tot langs de oren omhoog te heffen, is ook voldoende beweeglijkheid in de rug (wervelkolom en wervelrib gewrichten) noodzakelijk. Ook deze beweeglijkheid is te beschouwen als behorend tot het scapulohumerale ritme Bij het heffen van één arm, roteren de processus spinosi van de geheven zijde weg. Bij tweezijdig armheffen dient de wervelkolom gestrekt te kunnen worden. MENU

32 scapulohumerale ritme
afvoeren (abductie) van humerus als voorbeeld arm ± 30° afgevoerd <- arm van het lichaam afvoeren (Let op: afvoeren is geen officiële anatomische term) -> <- abductie -> < abductie + exorotatie art humeri en elevatie + laterorotatie scapula > <- In de totale beweging is de verhouding abductie : laterorotatie = ± 2 : 1 -> .. beweeglijkheid in de thoracale wervelkolom .. MENU

33 röntgenfoto van schoudergewricht
tracht de verschillende botdelen te herkennen MENU

34 boven zijde (lateraal) onder zijde (mediaal) dorsale zijde
Aan welke zijde van het gewricht liggen de spieren die de volgende bewegingen maken? anteflexie: abductie: adductie: exorotatie: retroflexie: endorotatie: ventrale zijde boven zijde (lateraal) onder zijde (mediaal) dorsale zijde EINDE Schoudergordel MENU